Phòng chống tham nhũng từ kinh nghiệm chống chuột

 

Căn nhà gia đình tôi ở gần 20 năm nay hầu như lúc nào cũng có chuột, có thời kỳ nhung nhúc cả đàn. Chúng luôn rình rập sẵn sàng tấn công vào bất cứ thứ gì “gậm nhấm” được, không chỉ thức ăn mà cả quần áo, sách vở, đồ đạc…

 

Đêm đến chúng tha đủ thứ vào trong chiếc đàn piano để “ăn chơi nhảy múa” cùng nhau. Để đạt mục tiêu gậm nhấm, lũ chuột thường lục lọi và phá hoại tất cả những gì trên đường di chuyển, đồng thời làm mất vệ sinh và gây ra bệnh tật... Chúng thật nguy hại và đáng ghét!

 

Vì thế nghe ai mách bảo phương cách gì là tôi đều cố gắng thực hiện miễn sao diệt trừ được lũ chuột quái ác. Nào là bẫy sập, bẫy cài, bẫy gỗ, bẫy sắt, đến thuốc chuột các loại và keo dính. Qua đó tôi nhận thấy các loại bẫy dường như đã bị lũ chuột tinh ranh “rút kinh nghiệm”, keo dính tuy đơn giản nhưng có lẽ hiệu quả hơn.

 

Nhưng nói chung là, không thể tiêu diệt hết lũ chuột bằng bất cứ cách nào, vì chúng là một loài vật có sức sinh tồn rất mạnh lại rất tinh ranh. Biểu hiện rõ nhất là, những con nào đã từng một lần bị “chết hụt” sẽ trở nên rất tinh quái và hầu như không bao giờ bị mắc bẫy lần thứ hai.

 

Ý kiến của bạn về vấn đề này xin gửi đến Diễn đàn Dân trí qua địa chỉ e-mail: thaolam@dantri.com.vn

Trong nhà tôi từng có một con bị bẫy què chân nhưng sau đó chính nó là con sống lâu và phá hoại nhiều nhất. Đã thế, lũ chuột thường di chuyển theo bầy đàn nên sức phá hại của chúng càng lớn. Theo quy luật tự nhiên, hầu hết các loài vật đều có mặt lợi mặt hại, nhưng riêng chuột là loài chỉ ăn tàn phá hại mà chẳng có ích lợi gì, chúng lại rất khó (nếu không nói là không thể) bị tiêu diệt!

 

Tuy nhiên, cho đến một ngày gần đây khi tôi tình cờ xem một chương trình động vật hoang dã trên tuyền hình. Chương trình đó nói về những loài vật vốn chỉ quen sống trong rừng hoặc vùng đất hoang, nhưng gần đây lại di cư hàng đàn về sống chung với các gia đình người dân bên nước Úc. Chúng đặc biệt thích sống dưới tầng hầm, tầng trệt hoặc đơn giản là ngoài vườn. Chúng có thể là các loài rắn, sóc, Kangaru,… thậm chí cả chó sói, v.v...

 

Lý do đơn giản là vì chúng phát hiện ra rằng không đâu lại có sẵn nguồn thức ăn dồi dào cho chúng bằng cách “ở chung” với nhà dân. Theo quy luật sinh tồn, chúng đã tự điều chỉnh theo môi trường sống. Ban đầu người dân có vẻ thích thú trước sự xuất hiện của chúng, nhưng ít lâu sau đã phát hoảng trước sự lan tràn về số lượng và sự “tự nhiên như người”.

 

Người dân bắt đầu chịu không nỗi và phải tìm mọi cách đánh đuổi chúng đi mà không được. Nghe nói tình trạng tương tự cũng đang lan tràn ở các nước phát triển, nơi mà người dân vốn rất yêu động vật và cũng có nhiều đồ ăn thức uống thừa mứa.

 

Thật bất ngờ vì đoạn phim nói trên đã cho tôi một “ý tưởng” để phòng chống lũ chuột trong nhà. Tôi nghĩ, nguồn thức ăn là nguyên nhân chính, chứ không phải bản thân lũ chuột! Và tôi bắt đầu thử nghiệm bằng cách cất giấu thật kín mọi loại thức ăn, kể cả những đồ thừa bỏ đi, đồng thời chú ý tránh để rơi vãi bất cứ thứ gì “gặm nhấm” được trên bàn, trên sàn nhà hay trong chậu rửa…

 

Điều gì đến đã đến! Những ngày sau đó, cứ mỗi sáng dậy tôi thấy các vật che chắn đều hằn dấu vết cắn phá của chuột. Các bao bì và dây buộc bị cắn nát, những chiếc nắp đậy được chèn kỹ cũng bị bật tung ra… Sau mỗi ngày tôi rút kinh nghiệm và cất giấu kỹ hơn, khiến lũ chuột dù đã cố hết sức phá phách nhưng không thể tiếp cận được nguồn thức ăn nào nữa.

 

Chúng vẫn đến rồi đi trong quãng 1 tuần hay 10 ngày tiếp theo. Sau đó không hề thấy bóng dáng con chuột nào trong nhà nữa. Thì ra chúng không có gì để ăn nên không đến “thăm” nhà tôi nữa (mặc dù vẫn thấy chạy lúc nhúc ngoài vườn và bờ tường nhà hàng xóm). Cả nhà thực sự ngạc nhiên trước cái chiến công “không đánh mà thắng” như vậy! Tôi nghĩ nếu các nhà xung quanh đều làm như vây chắc chắn lũ chuột sẽ di chuyển đi vùng khác.

 

Trên đây chỉ là một kinh nghiệm nhỏ nhưng cụ thể và thiết thực mà tôi muốn kể lại để mọi người cùng áp dụng trong cuộc chiến chống nạn chuột trong gia đình. Nhưng đồng thời tôi cũng nghĩ rằng kinh nghiệm chống chuột trong nhà tuy nhỏ nhoi nhưng có thể áp dụng trong công cuộc chống tham nhũng ở một cơ quan, một địa phương và một đất nước, đơn giản là vì, những kẻ tham nhũng cũng không khác gì lũ chuột, họ sẽ không bao giờ bị diệt hết và thậm chí còn phát triển đông hơn ở nơi nào có sẵn “nguồn thức ăn”- tức là tài sản công dưới mọi hình thức.

 

Trong khi họ thực hành cái “tham” tất nhiên họ cũng gây “nhũng nhiễu” như lũ chuột. Do đó, cách chống thiết thực và hữu hiệu nhất là hãy ngăn chặn không cho họ tiếp cận “nguồn thức ăn”, nếu để họ “ăn” rồi mới  xử tội thì không bao giờ cho xuể!.

 

Nói cách khác biện pháp phòng chống là hết sức quan trọng và có tính quyết định, chứ không phải đợi xảy ra mới xử lý. Trước các biện pháp phòng ngừa hữu hiệu, lúc đầu chắc chắn các thế lực tham nhũng sẽ lồng lộn lên, có thể phá phách để chống lại… Nhưng nhất định chúng sẽ phải thua cuộc như lũ chuột vậy. Nếu làm được như thế trên quy mô cả nước ta thì chắc chắn điều kỳ diệu sẽ đến với nước ta!

 

Vậy biện pháp phòng chống là gì và cần được tiến hành như thế nào? Đây trước hết là vấn đề của các cơ quan Nhà nước, kế đến là các đoàn thể nhân dân và sự ủng hộ của mọi người dân. Những biện pháp ngăn chặn trước tiên có lẽ là tăng cường các thể chế bảo vệ đồng thời thực hiện minh bạch hoá môi trường công sở.

 

Đây là một lĩnh vực đòi hỏi sự quyết tâm chính trị cao từ phía Chính quyền và sự đồng thuận của toàn dân. Các biện pháp cần thích hợp với từng hoàn cảnh cụ thể, ví dụ, tại các nước phát triển người ta đang  thí điểm mô hình công sở với các khối nhà kính trong suốt mà trong đó các phòng ban là những “quầy” có vách ngăn lửng bằng kính… trông rất ấn tượng!

 

LTS Dân trí - Ví bọn tham nhũng như lũ chuột là một ý tưởng hay, cho dù bọn chúng giữ chúc vụ gì gì đi nữa thì cũng chỉ “bằng vai” với lũ chuột mà thôi. Nhưng đâu có thể coi thường, bởi chúng vốn rất tinh ranh ( giống y chuột), có rất nhiều thủ đoạn tinh vi, lại có bộ mặt giống hệt người, nhiều khi còn oai phong lẫm liệt hơn người bình thường , dù có lòng lang dạ sói thì con mắt thường đâu có dễ nhìn ra, càng khó thấy được chứng cớ tham nhũng của bọn chúng.

Cho nên cần phải áp dụng các biện pháp phòng chống từ gốc như chống chuột để chống bọn tham nhũng như tác giả bài viết trên đây kiến nghị.

Chỗ nào cơ chế còn lỏng lẻo, còn nhiều lỗ hổng thì phải tìm cách” rào” cho kín, đửng để tài sản công, đặc biệt là đất đai, trở thành “của chùa”; đừng để cho những cuộc đấu thầu trở thành những cuộc “đi đêm”; đừng để cho cơ chế thi công chức và tuyển dụng cán bộ trở thành cơ hội béo bở cho bọn tham nhũng lộng hành,v.v…

Muốn ngăn chặn từ xa nguồn “thức ăn” béo bở của bọn tham nhũng thì  hệ thống luật pháp phải đầy đủ và chặt chẽ; quá trình hành pháp phải công khai minh bạch; công việc tư pháp phải kịp thời và nghiêm minh: đồng thời thực hiện đầy đủ cơ chế dân chủ để “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.