Có được công nhận là người chuyển giới mà không cần phẫu thuật?

Hải Hà

(Dân trí) - Hiện nay, người có nhu cầu chuyển giới ngày càng gia tăng, thể hiện quyền tự do của cá nhân đã và đang được tôn trọng ở nước ta. Vậy có được công nhận là người chuyển giới mà không cần phẫu thuật?

Được công nhận là người chuyển giới mà không cần phẫu thuật

Theo luật sư Nguyễn Trọng Nghĩa, Công ty luật TNHH LSX, đây là một trong những quyền nêu tại Điều 4 của dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính.

Cụ thể, người đề nghị chuyển đổi giới tính là người đã có giới tính hoàn thiện, hoàn toàn là nam hoặc là nữ nhưng bản thân họ cảm thấy mình là giới tính còn lại. Do đó, họ có đề nghị với cơ quan có thẩm quyền công nhận mình là người chuyển đổi giới tính.

Trong đó, nguyên tắc cơ bản của chuyển đổi giới tính là người chuyển giới được sống thật với giới tính mà họ mong muốn. Điều 4 dự thảo quy định quyền của người chuyển đổi giới tính như sau:

- Được đề nghị công nhận là người chuyển giới mà không bắt buộc phải phẫu thuật để chuyển đổi giới tính. Việc phẫu thuật để chuyển giới là hoàn toàn tự nguyện.

- Được tôn trọng, bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín, đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, gia đình…

- Được đăng ký thay đổi giấy tờ hộ tịch sau khi công nhận là người chuyển giới. Quy định này hoàn toàn phù hợp với quy định tại Điều 37 Bộ luật Dân sự năm 2015.

- Được kết hôn theo giới tính mới sau khi đã được công nhận là người chuyển giới; không phải triệt sản khi phẫu thuật bộ phận sinh dục trừ khi tự nguyện thực hiện.

- Được học tập, làm việc, hòa nhập sau khi đã phẫu thuật chuyển giới…

Có được công nhận là người chuyển giới mà không cần phẫu thuật? - 1

Ca sĩ, diễn viên Cindy Thái Tài (Người đẹp chuyển giới đầu tiên ở Việt Nam), Hoa hậu Đỗ Nhật Hà (Miss International Queen Vietnam 2018) và Hoa hậu Hoài Sa (Miss International Queen Vietnam 2020) là những đại diện cho cộng đồng người chuyển giới nữ và cộng đồng LGBT+ (Ảnh: NVCC).

Quyền và nghĩa vụ của người chuyển đổi giới tính 

  1. Quyền của người chuyển đổi giới tính

 a) Được đề nghị công nhận là người chuyển đổi giới tính mà không bắt buộc phải thực hiện can thiệp y học để chuyển đổi giới tính; việc thực hiện can thiệp y học để chuyển đổi giới tính là hoàn toàn tự nguyện;

 b) Được tư vấn, hỗ trợ về tâm lý, y tế trước, trong và sau khi thực hiện can thiệp y học để chuyển đổi giới tính;

 c) Được tôn trọng, bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín, đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và các quyền riêng tư khác của người chuyển đổi giới tính;

Điều kiện đối với người đề nghị sử dụng nội tiết tố sinh dục để chuyển đổi giới tính

  1. Có giới tính sinh học hoàn thiện.
  2. Có nhận diện giới khác với giới tính sinh học hiện có.
  3. Từ đủ 16 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phải có sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp.
  4. Là người độc thân.
  5. Có đủ sức khỏe về tâm thần và thể chất, không chống chỉ định điều trị nội tiết tố sinh dục.

Quy định chuyên môn để nhận diện giới khác với giới tính sinh học hoàn thiện

Đối với người từ đủ 16 tuổi trở lên có ít nhất 02 trong các dấu hiệu tâm lý nhận diện người có giới tính khác giới tính hiện có sau đây:

 a) Sự không thống nhất đặc trưng giữa trải nghiệm, thể hiện giới và các đặc điểm giới tính chính (bộ phận sinh dục) hoặc phụ (các bộ phận khác trừ cơ quan sinh dục);

 b) Mong muốn mạnh mẽ để thoát khỏi đặc điểm giới tính;

 c) Mong muốn mạnh mẽ về các đặc điểm của giới tính khác;

 d) Mong muốn mạnh mẽ được đối xử như người có giới tính khác;

 g) Có niềm tin mãnh liệt về cảm xúc và phản ứng điển hình của một giới tính khác;

 h) Có bức bối giới hoặc phiền muộn giới do nhận diện giới khác với giới tính sinh học hiện có.

 Điều kiện công nhận là người chuyển đổi giới tính đối với trường hợp không thực hiện can thiệp y học để chuyển đổi giới tính

Người đề nghị chuyển đổi giới tính được công nhận là người chuyển đổi giới tính trong trường hợp không thực hiện can thiệp y học để chuyển đổi giới tính khi đáp ứng các điều kiện sau đây:

  1. Có giới tính sinh học hoàn thiện;
  2. Từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
  3. Đã được Hội đồng xác định giới tính xác nhận có nhận diện giới khác với giới tính sinh học hoàn thiện hiện có.

Người đề nghị chuyển đổi giới tính được công nhận là người chuyển đổi giới tính trong trường hợp không thực hiện can thiệp y học để chuyển đổi giới tính khi đáp ứng các điều kiện sau đây:

  1. Có giới tính sinh học hoàn thiện;
  2. Từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
  3. Đã được Hội đồng xác định giới tính xác nhận có nhận diện giới khác với giới tính sinh học hoàn thiện hiện có.