Bình Định: Cảng cá thấp thỏm lo cảng hàng đổ đất đá lấn biển!

Lo “tắc luồng” tàu thuyền vào khu tránh bão

Ghi nhận thực tế tại vùng phía nước phía Nam cảng cá Quy Nhơn - giáp ranh với Tân cảng Quy Nhơn (thuộc Công ty CP Tân cảng Quy Nhơn), nhiều khối đất, đá, xà bần… mới, cũ đã lấn dần nhiều diện tích mặt nước vùng tiếp giáp.

Theo một cán bộ Ban quản lý cảng cá Quy Nhơn, việc đổ xà bần không rầm rộ nhưng đã kéo dài suốt gần 1 năm nay. Vào mùa mưa bão, tàu cá của ngư dân vào tránh trú bão nhiều, cộng thêm các hoạt động của cảng, gây chật chội thường xuyên bị tắc lối vào. Đặc biệt, việc bồi lấp mặt nước sẽ ảnh hưởng rất lớn về lâu dài đến việc phục các đội tàu đóng mới theo Nghị định 67NĐ-CP, bởi các tàu này có kích thước và công suất lớn, đều tập trung về cảng cá Quy Nhơn.

Trước thực trên trên, từ tháng 6/2016, Ban quản lý cảng cá Bình Định, đã có văn bản gửi Sở NN-PTNT Bình Định, thế nhưng đến nay các đơn vị chức năng vẫn chưa vào cuộc.

Ông Nguyễn Anh Dũng, Phó Giám đốc cảng cá Quy Nhơn cho rằng, việc thi công cầu cảng của Tân cảng Quy Nhơn không những làm hẹp diện tích mặt nước cảng mà còn ngăn dòng chảy gây bồi lấp. “Gần đây, đã có một số vị trí trong vùng nước của cảng cá Quy Nhơn đã bị cạn, khiến tàu thuyền ngư dân ra vào khó khăn, thường xuyên xảy ra va chạm”, ông Dũng cho hay.

Về việc này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Trần Châu, nhấn mạnh: “Nếu như bên Tân Cảng Quy Nhơn có những hành vi đổ đất, đá như vậy thì bên cảng cá Quy Nhơn phải có báo cáo cụ thể. Tuy nhiên, đến nay UBND tỉnh vẫn chưa nhận được văn bản nào từ phía các đơn vị chức năng báo cáo lên nên chưa nắm rõ vụ việc để có ý kiến chỉ đạo cụ thể”.

Thiếu giám sát

Qua tìm hiểu, năm 2010, Tân cảng Quy Nhơn đã được UBND tỉnh Bình Định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại vị trí Tây Cảng cá Quy Nhơn. Theo đó, doanh nghiệp này, được UBND tỉnh cho thuê 121.560 m² (trong đó, có trên 12.761 m2 đất; trên 108.798 m2 mặt nước); mục đích để sản xuất kinh doanh, xây dựng Cảng container 30.000 DWT. Doanh nghiệp sẽ phải trả tiền thuê đất hàng năm; thời hạn thuê đất 50 năm.

Ông Phạm Văn Thành, Giám đốc Công ty CP Tân cảng Quy Nhơn, cho biết: “Hiện tại, chúng tôi chỉ mới xây có 1 cầu cảng, 2 bãi chứa dăm, trên tổng diện tích 12 ha đã được tỉnh cấp phép. Diện tích 7 ha mặt nước còn lại, công ty sẽ tiếp tục lấp hết để làm bãi chứa”.

Còn việc đổ đất, đá, xà bần xuống biển, ông Thành khẳng định: “Đó là vật liệu tận dụng thi công công trình trong cảng (xà bần sạch) đổ để mở rộng bãi chứa hàng hóa, không có gì sai trái. Hiện nay, các tàu cá ngư dân vẫn đang đậu trên mặt nước được nhà nước cấp công ty. Do ngư dân chưa biết nên tưởng đó là luồng neo đậu tàu thuyền của cảng cá Quy Nhơn”.

Ông Đặng Trung Thành, Giám đốc Sở TN-MT Bình Định, cho biết: “Đối với Tân cảng Quy Nhơn, trước khi tỉnh giao đất, sở TN-MT cũng đã đánh giá tác động môi trường, cắm mốc rồi. Về nguyên tắc, khi giao đất, cho thuê đất thì tỉnh sẽ có quy hoạch cụ thể. Giả sử trong quy hoạch đó tỉnh cho phép san lấp toàn bộ diện tích mặt nước được cấp phép thì họ có quyền san lấp hết. Nhưng trong quy hoạch tỉnh không cho phép mà doanh nghiệp tự ý san lấp hết là sai phạm”.

Tuy nhiên, ông Thành thừa nhận, từ khi giao dự án cho Tân cảng Quy Nhơn, Sở này chưa thành lập tổ hậu kiểm để kiểm tra, giám sát đơn vị này. Do vậy, đơn vị này san lấp mặt bằng (đổ xà bần – PV) xuống biển, Sở TN-MT chưa thể kết luận đúng hay sai.

Cảng cá lo “rớt hạng”

Theo ông Đào Xuân Thiện, Giám đốc Ban quản lý Cảng cá Bình Định, cảng cá Quy Nhơn được Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) xếp hạng cảng cá loại I. Được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch hệ thống cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Theo Luật Thủy sản, được Quốc hội ban hành vào ngày 21/11/2017, có quy định cảng cá loại I phải đảm bảo tiêu chí “có vùng nước cảng tối thiểu từ 20 ha trở lên”. Đối với những cảng cá loại I không đáp ứng được các tiêu chí quy định mà không có biện pháp khắc phục thì sẽ bị xuống hạng hoặc đóng cửa.

“Việc Tân cảng Quy Nhơn lấp trên 12 ha mặt nước để làm bãi hàng sau cầu cảng, chắc chắn sẽ khiến cho cảng cá Quy Nhơn không giữ được tiêu chí “có vùng nước cảng tối thiểu từ 20 ha trở lên”, sẽ bị “rớt hạng” xuống loại II. Đồng nghĩa với việc, cảng cá sẽ mất suất đầu tư của Trung ương; mất luôn cơ hội đón các tàu hoạt động thủy sản của nước ngoài vào cảng, sẽ gây rất nhiều bất lợi cho tỉnh Bình Định”, ông Thiện cho hay.

Doãn Công