Điều kiện để được hưởng lương hưu cao

Bảo hiểm xã hội Việt Nam vừa có văn bản thông tin về tình hình chi trả lương hưu năm 2022. Theo đó, hiện nay, các cơ quan BHXH đang thực hiện chi trả cho gần 2,7 triệu người hưởng lương hưu với số tiền hưởng hơn 14.400 tỷ đồng/tháng. Mức hưởng lương hưu trung bình hiện nay khoảng 5,4 triệu đồng/tháng cao hơn mức thu nhập bình quân của người dân năm 2021 (4,2 triệu đồng/tháng).

Đến hết năm 2022, BHXH đặt mục tiêu tăng độ phủ bảo hiểm, phấn đấu đạt 37,7% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH, 31% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHTN và 92,6% dân số tham gia BHYT trở lên.

Chia sẻ cụ thể về vấn đề lương hưu, bà Lý Hoàng Minh - Phó Trưởng phòng Hưu trí, Ban Thực hiện chính sách BHXH, BHXH Việt Nam cho biết, theo quy định hiện hành, mức lương hưu hằng tháng được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Do đó, mức hưởng lương hưu tỷ lệ thuận với mức đóng BHXH, thời gian đóng BHXH. Mức đóng BHXH càng cao, thời gian đóng BHXH càng dài thì mức hưởng lương hưu sẽ cao hơn.

Mức hưởng lương hưu không phải mức cố định tại thời điểm nghỉ hưu mà định kỳ được điều chỉnh tăng theo chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế để đảm bảo cuộc sống. 

Từ năm 1995 đến nay, Nhà nước đã thực hiện 22 lần điều chỉnh lương hưu và trong 2 năm qua dù tình hình kinh tế khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid -19 nhưng lương hưu vẫn được điều chỉnh với mức chung là 7,4% từ ngày 1/1/2022. 

Đối với người nghỉ hưu trước ngày 1/1/1995 nếu sau khi được điều chỉnh tăng theo mức chung 7,4% nhưng mức lương hưu thuộc các trường hợp thấp thì tiếp tục được điều chỉnh (tăng thêm 200.000 đồng với những người có mức hưởng thấp hơn 2,3 triệu đồng/tháng, tăng lên 2,5 triệu đồng với những người có mức hưởng từ 2,3 triệu đồng/tháng đến dưới 2,5 triệu đồng/tháng). 

Theo quy định hiện hành, thời gian người lao động tham gia BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu phải đủ 20 năm, dẫn tới nhiều người có thời gian tham gia BHXH ngắn nên khi hết tuổi lao động, không tích lũy đủ số năm đóng BHXH để hưởng lương hưu. 

Đại diện BHXH Việt Nam cũng thông tin, thời gian qua, thực tế một số địa phương và qua kiểm tra tiền lương đóng BHXH tại một số đơn vị sử dụng lao động, BHXH Việt Nam nhận định, vẫn còn tình trạng doanh nghiệp chỉ xây dựng thang lương, bảng lương bằng mức thấp nhất để đóng BHXH cho người lao động. Một số doanh nghiệp và người lao động có tình trạng thỏa thuận chỉ lấy tiền lương ghi trong hợp đồng làm căn cứ đóng BHXH.

Theo bà Lý Hoàng Minh, nguyên nhân trên một phần do chủ sử dụng lao động cố tình lách luật để giảm bớt phần trách nhiệm đóng BHXH, BHYT và BHTN cho người lao động. Theo quy định, trách nhiệm đóng của chủ sử dụng lao động chiếm 2/3 tổng số tiền phải đóng BHXH của người lao động. Việc giảm mức đóng BHXH để tăng phần chi trả thu nhập cho người lao động, giúp doanh nghiệp tăng cạnh tranh trên thị trường lao động.

"Bản thân người lao động chưa hiểu biết chính sách pháp luật đầy đủ, chưa nắm rõ việc đóng BHXH cao thì mức hưởng BHXH sẽ cao. Một số người lao động chỉ quan tâm đến lợi ích trước mắt, thiếu quan tâm đến lợi ích lâu dài, chưa có ý thức tiết kiệm, tích lũy thông qua khoản tiền đóng BHXH ngay khi còn trẻ…", bà Lý Hoàng Minh phân tích thêm.

Để giải quyết tình trạng trên, thời gian tới, BHXH Việt Nam tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về tiền lương tại doanh nghiệp. Tập trung xử lý nghiêm, kịp thời các vi phạm về tiền lương, BHXH.

Cùng với đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người lao động hiểu đúng, hiểu đủ quyền lợi của việc tham gia BHXH; nâng cao ý thức, chấp hành pháp luật BHXH, BHYT của chủ sử dụng lao động trong việc đóng đúng, đóng đủ BHXH để đảm bảo quyền lợi an sinh xã hội lâu dài cho người lao động.