XKLĐ giúp việc gia đình: Việc làm nhiều - nguy cơ không ít

(Dân trí) - “Khoảng 5.000 lao động Việt Nam đang làm việc trong lĩnh vực giúp việc gia đình tại Ả rập xê út. Sự bảo vệ về pháp lý đối với người lao động làm việc trong lĩnh vực này còn rất hạn chế.”.

Ông Gyorgy Sziraczki, Giám đốc, Văn phòng ILO tại Việt Nam đánh giá về cơ hội việc làm của lao động VN nhân Ngày Công ước về giúp việc gia đình (16/6).

Chú trọng đàm phán hợp đồng

Giải thích thêm về điều này, đại diện ILO đưa ra thực tế: Luật pháp của Ả rập xê út, người lao động được nghỉ tối thiểu 9 tiếng mỗi ngày nhưng thường thì bất cứ lúc nào chủ sử dụng yêu cầu, người lao động đều phải làm việc.

Nhấn mạnh tới yếu tố quan trọng hàng đầu - giao kết hợp đồng, ILO nhận định thời gian tới phía Việt Nam sẽ đàm phán về hợp đồng mẫu với Ả rập xê út để chi tiết hóa những điều kiện cơ bản về việc làm đối với lao động giúp việc gia đình.

XKLĐ giúp việc gia đình: Việc làm nhiều - nguy cơ không ít
Lao động giúp việc gia đình ra nước ngoài cần học nhiều kỹ năng làm việc và văn hóa bản địa (ảnh minh họa)

Điều quan trọng là hợp đồng mẫu này sẽ quy định những quyền lợi tối thiểu để bảo đảm người lao động làm việc trong lĩnh vực này được bảo vệ một cách đầy đủ.

“Việt Nam cần phát huy kinh nghiệm của mình trong các cuộc đàm phán, trên cơ sở đã có những bước đi cụ thể nhằm cải thiện quyền lợi của lao động làm việc trong lĩnh vực giúp việc gia đình tại Việt Nam với việc thông qua Nghị định số 27/2014/NĐ-CP trong đó quy định một số quyền lợi tối thiểu nhất định của lao động giúp việc gia đình phải được giao kết trong hợp đồng lao động” - ông Gyorgy Sziraczki chia sẻ.

ILO nhận định, nguyên nhân thiếu hụt lao động trong nước khiến nhiều nền kinh tế phát triển trên toàn cầu tiếp tục có nhu cầu tuyển lao động làm giúp việc gia đình với số lượng lớn. Điều này tất yếu sẽ giúp lao động Việt Nam có nhiều cơ hội làm việc ở nước ngoài.

Tuy nhiên cũng cần lưu ý nhiều thị trường giúp việc gia đình mà Chính phủ Philippines, Indonesia, Myanmar và Cambodia đã nhiều lần dừng đưa lao động sang làm việc do có những bằng chứng về việc lao động bị ngược đãi.

Kiếm tiền trong mong manh

Trong những năm tới, số lượng lao động Việt Nam làm việc trong lĩnh vực giúp việc gia đình sẽ ngày càng tăng do sự phát triển nhanh chóng của tầng lớp trung lưu và sự hạn chế về các dịch vụ chăm sóc y tế tại Macao (Trung quốc), Đài Loan (Trung Quốc) và Cộng hoà Síp…

Đưa ra cảnh báo về nguy cơ rủi ro của công việc giúp việc gia đình, ông Gyorgy Sziraczki nhấn mạnh việc đảm bảo quyền lợi tối thiểu và hoạt động tuyển dụng cần được minh bạch. Chính sách liên quan đến việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài trong lĩnh vực giúp việc gia đình cần được ưu tiên vì lao động giúp việc gia đình đặc biệt dễ bị lạm dụng hơn so với lao động làm việc trong các lĩnh vực ngành nghề khác.

Ông Gyorgy
Sziraczki, Giám đốc, Văn phòng ILO tại Việt Nam
Ông Gyorgy Sziraczki, Giám đốc, Văn phòng ILO tại Việt Nam

Đại diện ILO cho rằng, lao động giúp việc gia đình có đặc thù dễ bị tổn thương bởi các yếu tố như bản chất của công việc gắn liền với yếu tố giới, môi trường làm việc trong gia đình có thể làm tăng tính phụ thuộc và dễ bị lạm dụng, người lao động bị hạn chế giao tiếp với gia đình ở quê nhà.

Đồng thời, họ bị hạn chế tiếp cận những dịch vụ hỗ trợ cũng như tổ chức công đoàn có thể bảo vệ và hỗ trợ những nhu cầu cần thiết.

“Không được giao tiếp với gia đình là một vấn đề cụ thể mà nhiều lao động Việt Nam làm giúp việc gia đình ở nước ngoài thường gặp phải, nhất là khi nhiều lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài là nữ giới, đã có gia đình và con cái ở trong nước, và họ đi làm việc ở nước ngoài chỉ với mục đích kiếm thu nhập hỗ trợ gia đình” - ông Gyorgy Sziraczki nói.

Hơn nữa, lao động giúp việc gia đình, cụ thể là lao động giúp việc gia đình làm việc ở nước ngoài, thường không thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật lao động của quốc gia hoặc ít được bảo vệ hơn so với các loại hình lao động khác tại các quốc gia và vùng lãnh thổ tiếp nhận như Đài Loan (Trung quốc), Thái Lan và Ả rập xê út.

Hoàng Mạnh