Vụ chôn hàng trăm tấn thuốc trừ sâu: Không khởi tố vụ án (!)

Theo báo cáo mới đây của Sở TN-MT tỉnh Thanh Hóa, đến thời điểm này tổng khối lượng chất thải nguy hại và đất nhiễm nặng hóa chất Bảo vệ thực vật đã được khai đào, bốc xúc lên chuyển đi tiêu hủy là hơn 239 tấn; đất nhiễm nhẹ để xử lý tại chỗ bằng hóa chất là hơn 714 tấn.

Hiện còn một số điểm trong khu vực xưởng sản xuất của Công ty CP Noctex Thanh Thái (Cty Thanh Thái ) có hàm lượng các hóa chất Bảo vệ thực vật (BVTV) vượt quy chuẩn cho phép nhưng chưa được xử lý.

Trong khi đó, mới đây, tại Thông báo số 271/PC46, của Cơ quan CSĐT, Công an tỉnh Thanh Hóa, hành vi nêu trên của Cty Thanh Thái sẽ không bị khởi tố vụ án hình sự.

Theo thông báo này nêu: Kết thúc điều tra, xác minh đã có đủ cơ sở kết luận: Cty Thanh Thái có 11 lỗi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và kiểm dịch thực vật.

Trong đó, có 10 lỗi được xác định là vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và kiểm dịch thực vật, Giám đốc Công an tỉnh đã có Tờ trình và Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính Cty Thanh Thái hơn 421 triệu đồng.

Đồng thời, buộc công ty này phải xử lý ô nhiễm môi trường do hành vi vi phạm đã gây ra; tiếp tục đình chỉ hoạt động sản xuất, kinh doanh của công ty cho đến khi thực hiện xong các biện pháp khắc phục hậu quả và được UBND tỉnh Thanh Hóa cho phép hoạt động trở lại.

Riêng hành vi chôn lấp thuốc BVTV hết hạn sử dụng và các chất thải nguy hại tại khu vực xưởng sản xuất của Cty Thanh Thái có dấu hiệu của “Tội gây ô nhiễm môi trường” theo điều 182 - Bộ luật Hình sự và “Tội vi phạm các quy định về quản lý chất độc” theo điều 239 - Bộ luật Hình sự năm 1999 (được sửa đổi năm 2009) nên chưa xử phạt hành chính mà tiếp tục kiểm tra, xác minh làm rõ để xem xét trách nhiệm hình sự.

Qua kết quả kiểm tra, xác minh, xác định hành vi chôn lấp thuốc BVTV hết hạn sử dụng và các chất thải nguy hại tại khu vực xưởng sản xuất của Cty Thanh Thái diễn ra từ năm 1999 đến tháng 4/2009 qua hai thời kỳ do ông Nguyễn Đức Việt và ông Nguyễn Xuân Trường làm giám đốc, mãi đến tháng 8/2013 mới bị phát hiện.

Viện dẫn mà phía Cơ quan CSĐT, Công an tỉnh Thanh Hóa đưa ra lý do không khởi tố vụ án hình sự là căn cứ Điểm c - Khoản 1; Điểm d - Khoản 2, Điều 1, Nghị quyết 33 năm 2009 của Quốc hội về việc thi hành luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 1999.

Cơ quan CSĐT, Công an tỉnh Thanh Hóa đã có văn bản trao đổi và Viện KSND tỉnh Thanh Hóa đã có văn bản thống nhất quan điểm với cơ quan CSĐT là không đủ căn cứ khởi tố vụ án hình sự đối với hành vi chôn lấp thuốc BVTV hết hạn sử dụng và các chất thải nguy hại tại khu vực xưởng sản xuất của Cty Thanh Thái.

Riêng về trách nhiệm hành chính của hành vi chôn lấp thuốc BVTV hết hạn sử dụng và các chất thải nguy hại tại khu vực xưởng sản xuất của Cty Thanh Thái đã diễn ra trước tháng 5/2009, mãi đến tháng 8/2013 mới bị phát hiện. Theo đó, đã hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính mà chỉ áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả.

Như vậy, với thông báo nêu trên, Cty Thanh Thái thoát cả việc bị xử lý hành chính và xử lý hình sự đối với hành vi chôn lấp thuốc BVTV đã hết hạn sử dụng và các chất thải nguy hại tại xưởng sản xuất của đơn vị này.

Ở một diễn biến khác, Trung tâm Nghiên cứu pháp luật và Chính sách phát triển bền vững (LPSD) cũng đã vào cuộc trợ giúp người dân trong vùng bị ảnh hưởng bởi việc chôn lấp thuốc BVTV của Cty Thanh Thái, đề nghị hủy bỏ Thông báo số 271/PC46 của Cơ quan CSĐT, Công an tỉnh Thanh Hóa; tiến hành kiểm tra xác minh lại, ra quyết định khởi tố vụ án.

Quan điểm của Trung tâm Nghiên cứu pháp luật và Chính sách phát triển bền vững, nếu Cơ quan CSĐT cho rằng hành vi chôn thuốc BVTV của Cty Thanh Thái không đủ căn cứ để khởi tố vụ án hình sự do đã xảy ra từ lâu, mãi đến tháng 8/2013 mới bị phát hiện là một sự áp đặt duy ý chí.

Đồng thời, viện dẫn cho quan điểm trên, theo phân tích của Trung tâm LPSD, căn cứ Điểm c - Khoản 1, Điều 1, Nghị quyết 33 năm 2009 của Quốc hội về việc thi hành luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự 1999 (được sửa đổi, bổ sung năm 2009) thì hành vi trên có dấu hiệu của tội vi phạm các quy định về quản lý chất độc quy định tại điều 239 Bộ luật Hình sự năm 1999 (được sửa đổi, bổ sung năm 2009) được xử lý hình sự.

Căn cứ điểm d, Khoản 2, Điều 1, Nghị quyết 33 thì hành vi chôn lấp thuốc Bảo vệ thực vật của Cty Thanh Thái chưa bị xử lý vi phạm hành chính vì vậy hành vi này phải được xử lý hình sự.

Vụ việc gây xôn xao dư luận và làm ảnh hưởng đến hàng nghìn người dân quanh vùng trong hơn một năm qua dường như vẫn chưa đến hồi kết…

Duy Tuyên