Vì sao tai nạn giao thông thảm khốc thường xảy ra khi xe xuống dốc?

(Dân trí) - Xe bồn tông xe khách khiến 13 người tử vong, xe 45 chỗ đổ đèo đâm vách đá làm 3 người thiệt mạng... là điển hình của những vụ tai nạn giao thông (TNGT) thảm khốc xảy ra khi xe đang xuống dốc. Tuy nhiên trong đào tạo và sát hạch lái xe hiện nay chỉ chú trọng tới điều khiển xe lên dốc.

Những vụ tai nạn thảm khốc khi xe xuống dốc

Ngày 15/9/2018, tại Km57+400 trên tuyến quốc lộ 4D qua thị trấn Tam Đường, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu xảy ra vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng, giữa xe bồn mang biển kiểm soát 24C-063.76 với xe ô tô khách 16 chỗ mang biển kiểm soát 25B-000.88. Vụ tai nạn đã làm 13 người chết và 3 người bị thương.

Theo cơ quan Công an tỉnh Lai Châu, nguyên nhân TNGT được xác định là do xe bồn mất phanh, xe lao đi rất nhanh rồi đâm mạnh vào xe khách ở phía trước khiến cả 2 xe lao xuống suối sâu có nhiều đá tảng. Thiết bị giám sát hành trình ghi lại vận tốc thời điểm xe bồn lao xuống dốc và tông vào xe khách lên tới 109km/h.

TNGT thảm khốc xảy ra trên quốc lộ 4D khi xe bồn đâm vào xe khách khi xuống dốc, 13 người đã thiệt mạng
TNGT thảm khốc xảy ra trên quốc lộ 4D khi xe bồn đâm vào xe khách khi xuống dốc, 13 người đã thiệt mạng

Hồi giữa tháng 6/2018, chiếc xe khách mang biển kiểm soát 34B-002.69, chở theo 37 người đang đi trên đèo Lò Xo, đường Hồ Chí Minh thuộc xã Đăk Man (huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum) thì bất ngờ lao xuống vực sâu hơn 20 mét khiến 3 người chết và 34 người bị thương.

Kết quả điều tra của Cơ quan chức năng địa phương cho thấy, khi lưu thông đến qua đèo Lò Xo trên đường thì xe mất hơi dẫn đến hệ thống phanh và chuyển hướng không có tác dụng đã dẫn tới TNGT.

Tháng 8/2014, chiếc xe khách 45 chỗ ngồi mang BKS 53N-7893 khi lưu thông trên tỉnh lộ 723 (đoạn qua địa phận xã Đạ Chais, huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng) bất ngờ bị mất phanh và có nguy cơ lao xuống suối. Trước tình thế cấp bách, tài xế đã quyết định đánh lái cho xe lao vào vách núi, tông vào tảng đá. Vụ TNGT đã khiến 3 người thiệt mạng, trong đó có tài xế.

Vụ TNGT xảy ra do xe mất phanh, tài xế đánh lái đâm vào vách đá
Vụ TNGT xảy ra do xe mất phanh, tài xế đánh lái đâm vào vách đá

“Bất cập” trong đào tạo lái xe

Trao đổi PV Dân trí, Đại tá Đỗ Thanh Bình - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông (CSGT), Bộ Công an - cho biết: Việc đào tạo và sát hạch lái xe ô tô hiện nay đang chú trọng và trừ điểm nhiều nhất là bài dừng và khởi hành xe ngang dốc (depart), trong khi kỹ năng lái xe xuống dốc quan tâm rất ít.

Phó Cục trưởng Đỗ Thanh Bình nói, với lỗi đề pa, học viên bị trừ điểm nhiều nhất nếu để xe chết máy và hoặc xe đang lên dốc mà bị tụt trôi dốc. Tuy nhiên, thực tế địa hình giao thông Việt Nam có 2/3 là đồi núi, thống kê tai nạn xảy ra ở khu vực dốc cho thấy xe bị tai nạn khi xuống dốc nhiều hơn lên dốc.

“Qua khảo sát câu hỏi lý thuyết và sát hạch lái xe mà ngành giao thông đang thực hiện, trong giáo trình đào tạo chỉ có 3 câu hỏi liên quan đến kỹ năng điều khiển xe xuống dốc. Luật Giao thông đường bộ cũng quy định duy nhất một điểm đối với xe xuống dốc, cụ thể: Tại Điểm b, Khoản 2, Điều 17 quy định về tránh xe đi ngược chiều nêu rõ: “Xe xuống dốc phải ưu tiên cho xe lên dốc.”” - Đại tá Đỗ Thanh Bình cho hay.

Bài thi đề-pa lên dốc được chú trọng đào tào và sát hạch lái xe, trong khi tình huống xuống dốc lại ít được quan tâm. Trên thực tế TNGT xảy ra ở khi xuống dốc nhiều hơn là lên dốc (ảnh: TTXVN)
Bài thi "đề-pa lên dốc" được chú trọng đào tào và sát hạch lái xe, trong khi tình huống xuống dốc lại ít được quan tâm. Trên thực tế TNGT xảy ra ở khi xuống dốc nhiều hơn là lên dốc (ảnh: TTXVN)

Phó Cục trưởng Cục CSGT phân tích, khi xe chạy xuống dốc quán tính rất lớn, vì vậy nguyên tắc là phải hạn chế tối đa việc sử dụng phanh để tránh gây nóng và cháy má phanh. Theo hướng dẫn kỹ năng lái xe an toàn, phải sử dụng số để kìm hãm gia tốc của phương tiện xuống dốc.

“Tài xế phải làm chủ được tốc độ, khi xuống dốc người lái phải xác định số hãm của động cơ là quan trọng chứ không phải phanh là quan trọng, nếu sử dụng phanh nhiều sẽ gây cháy má phanh.” - Đại tá Đỗ Thanh Bình cho hay.

Lãnh đạo Cục CSGT cũng thông tin, hiện nay xe số tự động được người dân sử dụng nhiều, tính năng tự động đã hỗ trợ ngăn chặn được việc xe bị tụt ngang dốc. Trong khi đó, lái xe xuống dốc cần phải có kiến thức và kỹ năng điều khiển, nhưng quan trọng nhất là kỹ năng thực tiễn thì đang bị thiếu hụt.

Tháng 9/2016, tại quốc lộ 20 đoạn qua địa phận thị trấn Đam Ri, huyện Đạ Huoai, tỉnh Lâm Đồng, tài xế Phan Văn Bắc (sinh năm 1986) ngụ tại địa phương đang điều khiển xe tải biển số 49C-09851 lưu thông theo hướng TP.Bảo Lộc đi TPHCM đã phát hiện xe ô tô khách biển số 53N-2824 loại 42 chỗ, do tài xế tên Toàn (ngụ Cần Đước, tỉnh Long An) điều khiển đi cùng chiều, phía sau, xe có biểu hiện mất phanh.

Trước tình huống này, tài xế Bắc đã điều khiển xe chạy chậm về phía trước xe ô tô khách và “dìu” xe ô tô khách xuống hết đèo Bảo Lộc một đoạn khoảng cách 465m nhằm không để xảy ra tai nạn giao thông”. Tất cả 30 người đã được cứu sống khi chiếc xe khách may mắn thoát vụ tai nạn thảm khốc trong gang tấc. Vụ việc này từng gây chấn động trong dư luận xã hội, tài xế Bắc đã nhận được rất nhiều khen ngợi về kỹ năng lái xe giỏi, chuyên nghiệp.

C.N.Q