Thi hành án dân sự “tiền hậu bất nhất”, doanh nghiệp lao đao?

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh vừa có văn bản trả lời Đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng - Phó Trưởng Ban Dân nguyện của Quốc hội - xung quanh việc Cục Thi hành án dân sự tỉnh Long An bất nhất, kê biên 13 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của Công ty cổ phần Địa ốc Hồng Phát (huyện Đức Hoà, tỉnh Long An) gây ồn ào dư luận suốt thời gian qua.

Được biết, Công ty Hồng Phát được UBND tỉnh Long An giao làm chủ đầu tư, thực hiện Dự án khu dân cư cao cấp và trường đua ngựa tại huyện Đức Hòa. Năm 2007, công ty này ký “Thoả thuận khung” với Công ty China Policy Limited (CPL) và dự định ký kết hợp đồng thành lập Công ty liên doanh để thực hiện dự án. Trong đó, Công ty Hồng Phát góp vốn 30% bằng giá trị quyền sử dụng đất, Công ty CPL góp 70% vốn bằng tiền mặt.

Quá trình hợp tác xảy ra tranh chấp, Công ty CPL khởi kiện đến Hội đồng trọng tài thuộc Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC). Ngày 25/4/2013, VIAC ra phán quyết trọng tài yêu cầu hai bên tiếp tục thực hiện thoả thuận khung và sẽ thành lập “Công ty liên doanh”.

Tuy nhiên do quá trình thi hành án “bất nhất” sau đó đã khiến vụ việc rơi vào tình cảnh khiếu tố kéo dài.

Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình, Bộ Tư pháp đã phối hợp với VKSND Tối cao, UBND tỉnh Long An và cơ quan chức năng có liên quan tìm cách tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc này.

“Tuy nhiên đến nay việc thi hành án chưa có kết quả là do nguyên nhân các bên chưa thống nhất việc thành lập Công ty liên doanh. Theo quy định của Luật Đầu tư và pháp luật khác có liên quan, việc thành lập công ty liên doanh phải do ý chí tự nguyện của các bên đương sự; cơ quan, tổ chức, cá nhân khác, kể cả cơ quan thi hành án dân sự không thể thực hiện thay”- Bộ Tư pháp cho hay.

Liên quan đến đơn khiếu nại, tố cáo Cục Thi hành án dân sự tỉnh Long An ban hành Quyết định số 07/QĐ-CTHADS tạm dừng việc đăng ký, chuyển dịch, thay đổi hiện trạng tài sản với 13 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên Công ty Hồng Phát, Thứ trưởng Bộ Tư pháp khẳng định đang phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan kiểm tra xác minh xem xét, giải quyết. Khi có kết quả giải quyết, Bộ Tư pháp sẽ thông tin tới Đại biểu Quốc hội.

“Tiền hậu bất nhất”?

Để tổ chức thi hành án theo quyết định của Trọng tài Quốc tế Việt Nam, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Long An ban hành văn bản số 525/2017 gửi Văn phòng Đăng ký đất đai (Sở Tài nguyên và Môi trường Long An) yêu cầu không cho thế chấp, bảo lãnh đối với 13 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của Công ty Hồng Phát.

Tuy nhiên, ngày 26/11/2018, bà Lê Thị Kim Dung - Vụ trưởng Vụ nghiệp vụ I (Tổng cục Thi hành án dân sự) có văn bản gửi Công ty CPL nhấn mạnh, theo quy định của Luật Đầu tư và pháp luật khác có liên quan, việc thành lập công ty liên doanh phải do ý chí tự nguyện của các bên đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác (kể cả cơ quan thi hành án dân sự) không thể thay các bên đương sự.

Để thực hiện phán quyết trọng tài, cơ quan thi hành án dân sự đã nhiều lần tạo điều kiện cho hai bên thoả thuận thành lập công ty liên doanh nhưng đến nay vẫn không thành lập được.

“Do đó, cơ quan thi hành án dân sự không có căn cứ để cưỡng chế kê biên đối với 13 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Thi hành án dân sự; cũng như không có cơ sở để tiếp tục thực hiện nội dung Công văn số 525/CTHA”- văn bản nêu rõ.

Cùng ngày 26/11/2018, ông Nguyễn Văn Sơn - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự có văn bản số 4341 gửi Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự tỉnh Long An hướng dẫn nghiệp vụ thi hành án. Trong đó chỉ rõ: Theo quy định của pháp luật về đầu tư và pháp luật khác có liên quan, việc thành lập công ty liên doanh phải do ý chí tự nguyện của Công ty Hồng Phát và Công ty CPL.

Đối chiếu quy định tại Khoản 4 Điều 69, Điều 71 Luật Thi hành án dân sự 2014, cơ quan thi hành án không có căn cứ để cưỡng chế kê biên tài sản đối với 13 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của Công ty Hồng Phát và không có cơ sở để tiếp tục thực hiện Công văn số 525/CTHA/2017 của Cục Thi hành án dân sự tỉnh Long An.

Ngày 29/11/2018, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Long An có văn bản thông báo chấm dứt hiệu lực của văn bản số 525/2017 kể từ ngày 29/11/2018.

Tuy nhiên đến ngày 18/12/2018, Chấp hành viên Đặng Hoàng Yên - Cục Thi hành án dân sự tỉnh Long An lại ký Quyết định số 07/QĐ-CTHADS tạm dừng việc đăng ký, chuyển quyền sở hữu, sử dụng, thay đổi hiện trạng tài sản đối với 13 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên Công ty Hồng Phát.

Chính những việc làm “tiền hậu bất nhất” kể trên của cơ quan thi hành án dân sự đã khiến cho dự án ngàn tỷ vốn đắp chiếu nhiều năm qua tiếp tục đi vào ngõ cụt và gây thiệt hại rất lớn cho chủ đầu tư.

Trong văn bản mới đây gửi tới cơ quan chức năng, lãnh đạo Bộ Tư pháp cho biết đã tổ chức cuộc họp với Chủ tịch UBND tỉnh Long An, lãnh đạo VKSND Tối cao, Ban Nội chính Trung ương, Văn phòng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam.

“Đây là vụ việc nhận được nhiều sự quan tâm, phản ánh, kiến nghị của các cơ quan. Do đó, Bộ Tư pháp sẽ yêu cầu Tổng cục Thi hành án theo dõi sát sao và chỉ đạo Cục Thi hành án dân sự tỉnh Long An tiếp tục phối hợp với UBND tỉnh Long An vận động các bên thực hiện phán quyết trọng tài theo đúng quy định pháp luật”- cơ quan này cho hay.

Thế Kha