Không nản lòng khi bị đe “ghế đã gãy một chân”

Trong năm qua, ngành đăng kiểm được đánh giá là đang ở giai đoạn “thay máu” đầy khó khăn, thử thách nhưng nhiều cửa sáng tích cực đã rộng mở. Gần kết thúc năm 2014 với cương vị người đứng đầu đã được “đẩy lên lưng cọp” nhìn lại một năm thử thách đã qua, ông đánh giá thế nào về bước chuyển mình mạnh mẽ của Cục Đăng kiểm?

Ngành Đăng kiểm đã có bước thay đổi thực sự mạnh mẽ về chất. Đây cũng là xu thế tất yếu với không chỉ lĩnh vực Đăng kiểm mà ở nhiều đơn vị khác trong ngành GTVT. Điều quan trọng nhất, tôi cho rằng, đó là sự thay đổi về nhận thức. Đây là chìa khoá mấu chốt để thực hiện các mục tiêu cụ thể. Không dễ gì thay đổi được nhận thức và những thói quen chưa đúng sẵn có.

Năm qua, từ ban lãnh đạo Cục cho đến cán bộ quản lý các phòng tham mưu, đội ngũ đăng kiểm viên, nhân viên nghiệp vụ đều đã có thay đổi cơ bản về nhận thức trong điều hành công việc, thực thi công vụ.

“Cuộc cách mạng” này được thực hiện với sự đồng thuận lớn trong ngành. Chủ trương của cấp trên và ban lãnh đạo chúng tôi đưa ra là nhất quyết phải lập lại trật tự trong hoạt động đăng kiểm, không thể để tình trạng mất kiểm soát như trước đây. Hai mục tiêu cụ thể chúng tôi đề ra cho năm 2014 là tiêu cực không còn tràn lan và đưa tỷ lệ tàu biển bị lưu giữ xuống dưới 50 (ra khỏi danh sách đen của Tokyo MOU) đều đã đạt được.

Trở lại bối cảnh đầu năm 2014, áp lực liên tiếp dồn lên lãnh đạo Cục khi hàng loạt vấn đề được mổ xẻ như chuyện tiêu cực của ngành, đăng kiểm viên năng lực kém, đạo đức nghề nghiệp giảm sút, gây phiền hà, sách nhiễu… Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng khi đó đã nêu rõ hiện tượng “đăng kiểm viên chỉ cầm một vài trăm nghìn để không khám xe, không kiểm tra kỹ thuật khiến hàng trăm nghìn xe trở thành những hung thần trên đường phố”. Ông có gì để “thanh minh” cho vấn đề này?

Không có gì để thanh minh cả. Hiện tượng Bộ trưởng nêu có thể có ở đâu đó trong các đơn vị đăng kiểm nhưng phát hiện chính xác tiêu cực để xử lý cán bộ, đăng kiểm viên vi phạm là rất khó, ngay cả khi chúng tôi đã và đang vào cuộc quyết liệt.

Do đặc thù của hoạt động đăng kiểm, cũng giống như ở nhiều nước, đăng kiểm thường thực hiện kiểm tra độc lập ở những hạng mục khác nhau nên dễ phát sinh tiêu cực nếu cán bộ không có đạo đức nghề nghiệp. Và những tiêu cực này rất khó phát hiện. Một số đăng kiểm viên vì những mối lợi vật chất nhỏ đã gây phiền hà, sách nhiễu khách hàng, khi đã tiêu cực thì thiếu tinh thần trách nhiệm, kiểm tra không đúng quy trình, quy định an toàn kỹ thuật.

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận một thực tế là ngay chủ phương tiện, nhiều người có quan niệm chưa đúng về an toàn kỹ thuật, phương tiện không đảm bảo nhưng vẫn muốn “đút lót” để qua đăng kiểm, tiếp tay cho hành vi tiêu cực. Tôi cho rằng, muốn chống tiêu cực tốt, ngoài cơ quan đăng kiểm, cần có sự đồng tình, ủng hộ mạnh mẽ từ phía chủ phương tiện.

Đến nay, bài toán đặt ra với lãnh đạo ngành đã được giải thế nào, thưa ông?

Theo đánh giá của chúng tôi cũng như nhìn nhận của xã hội, công tác đăng kiểm trong cả lĩnh vực đường bộ, đường thuỷ năm qua đã có những chuyển biến tích cực.

Chúng tôi đã cố gắng hoàn thiện thể chế, phát huy sức mạnh tập thể để huy động toàn lực lượng vào cuộc chống tiêu cực, nâng cao chất lượng công tác đăng kiểm, ký cam kết không vi phạm. Sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của ban lãnh đạo Cục cũng đóng vai trò rất lớn. Lãnh đạo Cục không liên tục quyết liệt, buông xuôi thì cấp dưới không chuyển chứ chưa nói đến đăng kiểm viên.

Chúng tôi tăng cường, liên tục thanh kiểm tra, hậu kiểm từ đó phát hiện được nhiều sai phạm, tiêu cực tại các đơn vị. Trên cơ sở đó, Cục đã xử lý nghiêm minh các đơn vị, cá nhân sai phạm, có đơn vị phải cho ngừng hoạt động, nhiều cán bộ quản lý bị kỷ luật. Riêng các đơn vị trực thuộc Đăng kiểm, có 47 trường hợp cán bộ, đăng kiểm viên bị kỷ luật, nặng nhất là buộc thôi việc và 26 trường hợp khác bị phê bình nghiêm khắc. Ngoài ra, nhiều cán bộ, đăng kiểm viên các trung tâm đăng kiểm do các Sở GTVT quản lý cũng bị đơn vị xử lý kỷ luật.

Để xảy ra tình trạng nhộn nhạo trong hoạt động đăng kiểm, Bộ trưởng Thăng khi đó đã “cáo buộc” trách nhiệm thuộc những người lãnh đạo của đơn vị. Bộ trưởng cũng đe đến cuối năm nay vẫn còn tiêu cực tràn lan thì dứt khoác các lãnh đạo Cục phải chuyển việc khác. Áp lực đặt ra với ông vào thời điểm đó có thể hiểu là rất lớn. Ông có “ấm ức” vì có thể hiểu, những tồn tại đó không chỉ nhiệm kỳ này, năm 2014 này mới bộc lộ mà là phép cộng dồn của rất nhiều vấn đề trong cả quãng thời gian dài trước đó?

Trách nhiệm trước hết thuộc về lãnh đạo. Thời điểm đó đúng là có áp lực nhưng tôi thấy đó là điều bình thường, lẽ đương nhiên làm lãnh đạo phải chịu trách nhiệm lớn. Tiêu cực không chỉ có ở ngành đăng kiểm mà tồn tại ở nhiều ngành, nhiều nơi khác trong thời gian dài, khó dẹp hết trong một sớm một chiều. Có lẽ vào thời điểm tôi làm Cục trưởng cũng là lúc thích hợp để nhiều đơn vị trong ngành GTVT, trong đó có cả đăng kiểm phải nhìn nhận rõ những tồn tại thực tế để đưa ra những biện pháp tạo sự thay đổi đột biến, tích cực.

Được biết, kết quả mới nhất, ngành đăng kiểm hoàn thành nhiệm vụ đào tạo để có thêm 300 đăng kiểm viên chất lượng, giải được áp lực bộ chủ quản đề ra là cho nghỉ tất cả những cán bộ không đảm bảo năng lực dẫu có phải dừng hoạt động cả Cục Đăng kiểm để tổ chức, đào tạo lại. Bao nhiêu % nỗ lực ông và đội ngũ lãnh đạo đơn vị đã phải dồn sức để vượt qua giai đoạn khó khăn nhất vừa qua?

Thực tế thời gian vừa qua đúng là có lúc thiếu đăng kiểm viên kiểm định xe cơ giới do số lượng đăng kiểm viên bị kỷ luật nhiều, một số đơn vị không đủ số lượng nhân sự theo quy định cho dây chuyển kiểm định. Cục chúng tôi đã xử lý linh hoạt, có đơn vị cho tạm thời đình chỉ một dây chuyền, các dây chuyền khác vẫn hoạt động hoặc điều động đăng kiểm viên từ đơn vị khác đến. Nhưng số lượng thiếu cũng không phải quá lớn và Cục có hẳn một Trung tâm Đào tạo để cung cấp nhân lực cho ngành nên giải quyết vấn đề này không quá khó.

Sau một thời gian triển khai thực hiện các giải phấp nâng cao chất lượng và phòng chống tiêu cực trong công tác đăng kiểm, lãnh đạo Bộ GTVT đã ghi nhận Cục đăng kiểm thực sự quyết liệt, kết quả bước đầu thu được rất tích cực. Để đạt được kết quả bước đầu như vậy, lãnh đạo Bộ đánh giá, vai trò rất quan trọng của lãnh đạo Đảng ủy, Công đoàn, Đoàn thanh niên… và trước hết là vai trò lãnh đạo của Cục trưởng. Chắc chắn có không ít va chạm, đau xót trong cuộc “đại phẫu” cơ thể mình?

Tôi có thuận lợi là tập thể ngành đăng kiểm có truyền thống đoàn kết. Lúc đầu triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng và phòng chống tiêu cực không thành công vì chỉ tiêu lãnh đạo Bộ đưa ra rất cao, khó đạt nhưng với quyết tâm của ban lãnh đạo Cục xác định phải biết khơi gợi anh em đúng lúc, đúng thời điểm nên từng bước, từng bước, chất lượng đăng kiểm đã nâng lên rõ rệt, được xã hội ghi nhận. Lúc đó, chúng tôi xác định là cố sẽ được nhưng phải vất vả và quả thực là vất vả thật (cười).

Đúng là không có sự thành công nào dễ dàng cả, thậm chí có không ít mất mát. Rất buồn là nhiều cán bộ quản lý, đăng kiểm viên bị kỷ luật nhưng qua đó mọi người cũng tự nhìn lại được mình và rút ra những bài học. Không ai muốn kỷ luật đồng nghiệp cả nhưng không quyết liệt thì không tạo ra chuyển biến đột phá được khi tiêu cực đã tạo ra con đường mòn.

Nhận chức từ 1/1/2014 và chiếc ghế của Cục trưởng Cục đăng kiểm đã “nóng” đủ một năm qua, chắc chắn sẽ còn giữ nhiệt trong thời gian dài nữa khi đây là điểm chốt, nút gác cho vấn đề kiểm soát phương tiện, tải trọng... Ông có nản lòng nếu một lần nữa bị đe “ghế ông đã lung lay”, “đã gãy một chân rồi đấy”?

Những chuyển biến tích cực như nhà báo nhận xét mới chỉ là kết quả bước đầu. Chúng tôi xác định phải liên tục cố gắng, quyết liệt trong công tác quản lý, chỉ đạo mới duy trì tốt và nâng cao chất lượng công tác đăng kiểm. Đây là công việc phức tạp, mang tính xã hội cao. Bởi vậy tôi cũng lường trước được khó khăn và luôn nghĩ rằng mình không được nản lòng.

Đúng là một năm qua, chưa lúc nào hết áp lực nhưng bản thân tôi cũng nghĩ làm việc là phải có áp lực bởi vì rõ ràng đòi hỏi của cuộc sống ngày càng cao lên, muốn chất lượng phục vụ tốt lên, đáp ứng yêu cầu thì mình càng phải cố gắng nhiều lên và như thế rõ ràng phải có áp lực. Nhiều lúc phải tạo ra áp lực thì mới có sức bật, hiệu quả tăng lên chứ cứ làm bình bình, việc cũng sẽ… dậm chân. Mà có lẽ bình bình cũng không phải là tính cách của tôi. Làm việc có áp lực, theo đó, tôi cho là cũng dễ làm hơn.

Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện!

P. Thảo (thực hiện)