Khoa học công nghệ mà cứ đợi "chỉ đâu đánh đấy" thì khó phát triển

Quan điểm trên đã được GS-TS Nguyễn Ngọc Giao thẳng thắn trình bày tại buổi làm việc giữa Đoàn giám sát của Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (UBTƯ MTTQ) với UBND TPHCM vào ngày 30/8.

Từ đó, ông Giao đề nghị, cần phải tạo cho TPHCM một cơ chế riêng, chủ động hơn. Ông Giao nói: “Chứ cứ đợi Trung ương nói làm gì mới được làm thì khoa học công nghệ của thành phố khó phát triển hơn được”.

Báo cáo với đoàn giám sát, ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở Khoa học Công nghệ TPHCM cho biết, ngân sách thành phố chi cho khoa học và công nghệ giai đoạn 2011- 2015 chiếm tỷ lệ trung bình hơn 2% so với tổng chi ngân sách, tương đương mức được quy định trong Luật Khoa học & Công nghệ.

Thành phố đã đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội phục vụ cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trong đó, đã thành lập một số mô hình nghiên cứu, triển khai đầu tư mạnh vào cơ sở vật chất, trang thiết bị đạt trình độ tiên tiến để nâng cao năng lực nghiên cứu...

Đến nay, Công viên phần mềm Quang Trung đã thu hút 119 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin, trong đó có 10 doanh nghiệp nằm trong danh sách 50 doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam. Trong năm 2013, sản phẩm của Khu Công nghệ cao chiếm 94% nhóm ngành sản phẩm công nghiệp công nghệ cao của thành phố. Khu Nông nghiệp công nghệ cao bước đầu góp phần hình thành một số vùng ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao theo quy trình VietGap trên tổng diện tích canh tác 145,7 ha…

Tuy nhiên, ông Tất Thành Cang, Phó Chủ tịch UBND TPHCM nhận định khoa học công nghệ của thành phố vẫn còn nhiều hạn chế, phát triển khoa học công nghệ chưa theo kịp yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và quản lý đô thị của thành phố. Đặc biệt, khoa học công nghệ chưa trở thành động lực phát triển của thành phố.

Theo ông Cang, một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến tình trạng trên là chính sách đang còn kìm hãm. Ông cho rằng: nếu cơ chế hợp lý sẽ huy động được doanh nghiệp tham gia thì việc thực hiện nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ sẽ tốt hơn rất nhiều, tạo được động lực phát triển kinh tế.

Ông Nguyễn Việt Dũng cũng kiến nghị Chính phủ sớm nghiên cứu ban hành cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức khoa học công nghệ công lập nhằm sớm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Phát biểu kết luận, ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam, đánh giá cao những kết quả về khoa học công nghệ mà TPHCM đã đạt được. Ông đề nghị thành phố đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng, chọn những lĩnh vực có khả năng ứng dụng cao, góp phần vào hiệu quả kinh tế; cần đổi mới về cơ chế tài chính để sử dụng hiệu quả, không để thất thoát, lãng phí tiền của nhà nước...

Quang Đạm