Khí hậu bất thường, sông suối cạn kiệt

Chưa năm nào tình hình thời tiết khô hạn do lượng mưa thiếu hụt như năm nay. Cùng với nó là thời tiết, khí hậu có nhiều diễn biến bất thường, nhiệt độ khu vực đang nóng lên và có khả năng hiện tượng El-Nino tái xuất hiện. Mực nước sông Hồng tại Hà Nội đang ở mức thấp nhất trong vòng 100 năm qua.

Khí hậu đang nóng lên

 

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn TƯ, nền nhiệt độ tháng 10 và tháng 11/2006 trên phạm vi cả nước phổ biến ở mức cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN); đặc biệt nhiều nơi đạt cao nhất trong chuỗi số liệu lịch sử như tại Hà Nội tháng 10 cao hơn TBNN là 2,8 độ C, tại Vinh cao hơn tới 3,6 độ C và tháng 11 cao hơn 3,3 độ C so TBNN.

 

Trong khi đó, tổng lượng mưa 2 tháng qua trên địa bàn cả nước ở mức thấp hơn TBNN. Tổng lượng mưa tháng 10 ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ thiếu hụt từ 50-80%, các khu vực khác từ 30-60%. Tháng 11 ở vùng Đông Bắc và vùng Đồng bằng Bắc Bộ vượt TBNN, các nơi khác thiếu hụt nhiều so với TBNN, đặc biệt nhiều nơi không mưa như Mộc Châu (Sơn La); Tuyên Quang; Quỳ Hợp, Tương Dương, Đô Lương (Nghệ An); Pleiku;…

 

Bà Đào Thị Thuý - Trưởng phòng Dự báo khí tượng khí hậu, Trung tâm Nghiên cứu khí tượng khí hậu (Viện KH khí tượng thuỷ văn và môi trường) - cho biết, nếu tính tỉ chuẩn trong các tháng từ đầu năm đến nay thì tổng lượng mưa thực của 11 tháng năm 2006 hụt chuẩn trên 3/4 diện tích cả nước. Mức hụt chuẩn từ 0 đến gần 50%, nơi cao nhất là huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) hụt chuẩn 40%.

 

Các chuyên gia khí tượng dự báo, nhiều khả năng khí hậu nóng lên do ảnh hưởng của hiện tượng El-Nino xuất hiện ở khu vực tây Thái Bình Dương mà VN là khu vực chịu ảnh hưởng vì nằm gần xích đạo.

 

Nhiều sông cạn kiệt

 

 

Khí hậu bất thường, sông suối cạn kiệt - 1
 

Thuỷ văn kiệt so với TBNN

 

Trong tháng 11 và 10 ngày đầu tháng 12/2006, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn TƯ, nguồn nước thượng nguồn các sông tiếp tục giảm dần và ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN) từ 15-30%.

 

Do ảnh hưởng của điều tiết hồ Hoà Bình, Thác Bà và Tuyên Quang, nguồn nước hạ lưu sông Lô và sông Hồng (từ Tuyên Quang về Hà Nội) ở mức rất thấp, chỉ đạt từ 40-60% TBNN. Mực nước thấp nhất tại Hà Nội là 1,69m (ngày 2/12), thấp nhất trong hơn 100 năm qua. Hiện tại mực nước các sông suối tiếp tục giảm, trên sông Hồng tại Hà Nội đang dao động ở mức 2,0m, thấp hơn cùng kỳ năm 2005 từ 0,5-0,7m và thấp hơn TBNN từ 1,7-2,0m.

 

Nhận định về xu thế thời tiết thuỷ văn nửa cuối mùa đông xuân 2006-2007, các chuyên gia khí tượng cho rằng: Đợt rét đậm đầu tiên nhiệt độ trung bình từ 15 độ C trở xuống và kéo dài trên 2 ngày ở Đồng bằng Bắc Bộ sẽ xảy ra vào những ngày nửa cuối tháng 12, muộn hơn mùa đông xuân 2005-2006.

 

Do khí hậu nóng lên nên nền nhiệt độ trên phạm vi cả nước trong hầu hết các tháng từ nay đến tháng 4/2007 và trung bình toàn vụ ở mức cao hơn so với TBNN. Tổng lượng mưa đến hết tháng 4 năm sau và tổng lượng mưa toàn vụ cũng phổ biến ở mức thấp hơn so với TBNN.

 

Dòng chảy trên các sông ở Bắc Bộ trong điều kiện tự nhiên có khả năng nhỏ hơn TBNN cùng thời kỳ khoảng 15-30%. Trong điều kiện xả nước phát điện như kế hoạch của Nhà máy thuỷ điện Hoà Bình, Thác Bà, Tuyên Quang, dòng chảy hạ lưu sông Lô và sông Hồng còn có khả năng hụt mức TBNN khoảng 30-50%.

 

Do ảnh hưởng của hiện tượng El-Nino, trong vụ đông xuân 2006-2007 cần đề phòng tình trạng thiếu nước, khô hạn trên diện rộng; tình trạng mặn xâm nhập sâu ở vùng cửa sông. Cần chủ động các biện pháp quản lý và sử dụng nguồn nước phù hợp với từng vùng, từng địa phương để tránh thiếu nước sinh hoạt và phục vụ sản xuất.

 

Tây Nguyên đối mặt với nạn khô kiệt

 

Từ giữa tháng 10 đến nay, lượng mưa phổ biến ở Tây Nguyên thiếu hụt từ 30% - 60% so với lượng mưa trung bình cùng kỳ nhiều năm; mực nước ở nhiều sông, suối hiện đã giảm xuống tương đương mực nước tháng 1 hằng năm (mùa khô Tây Nguyên bắt đầu từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau), thấp hơn mực nước trung bình tháng 12 hằng năm từ 0,4 - 1,2m.

 

Ngày 20/12, số liệu quan trắc khí tượng thuỷ văn vùng Tây Nguyên cho biết: Cùng với khả năng xuất hiện của hiện tượng El-Nino, cả vùng Tây Nguyên trong những tháng tới phải đối mặt với nạn hạn hán gay gắt.

 

Theo Hồng Quân

Lao Động