Gần 20% người giúp việc ở thành phố là trẻ em

Việt Nam chưa có con số thống kê chính thức về trẻ em làm thuê giúp việc gia đình, song Tổng điều tra Dân số và Nhà ở gần đây cho thấy 7,1% lao động làm thuê giúp việc gia đình ở Việt Nam dưới 18 tuổi. Một nghiên cứu về giúp việc gia đình do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ- TB&XH) và Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tiến hành năm 2011 tại Hà Nội và TPHCM cho thấy, có tới 17,3% lao động làm giúp việc gia đình tại Hà Nội và TPHCM ở lứa tuổi dưới 18 tuổi.

“Thực tế cho thấy số lượng trẻ em làm thuê giúp việc gia đình có xu hướng gia tăng do nhiều nguyên nhân: nhận thức của gia đình và xã hội, tình trạng nghèo đói, sự không tiếp tục con đường học tập hoặc học nghề của trẻ em các gia đình nghèo dẫn đến có rất ít lựa chọn cho công việc của các em, nhu cầu người giúp việc để chăm sóc người già và các công việc gia đình ở khu vực đô thị tăng” - Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Doãn Mậu Diệp cho biết.

Bộ luật Lao động cho phép trẻ em từ đủ 15 tuổi trở lên có thể làm thuê giúp việc gia đình nếu các công việc đó nhẹ nhàng, phù hợp với lứa tuổi, thời gian làm việc không vượt quá quy định của pháp luật, không ảnh hưởng đến việc học tập; môi trường làm việc và điều kiện lao động không ảnh hưởng đến phát triển nhân cách và sức khỏe của các em.

Tuy nhiên, theo Giám đốc quốc gia ILO tại Việt Nam Gyorgy Sziraczki: “Bản chất công việc này thường diễn ra trong một không gian khép kín, người ngoài không nhìn được, nên trẻ em làm thuê giúp việc gia đình có nguy cơ cao trở thành nạn nhân bị phân biệt đối xử, bóc lột và lạm dụng”.

Theo Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Doãn Mậu Diệp, giải quyết tình trạng trẻ em lao động trong điều kiện nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm đòi hỏi sự tham gia của gia đình, cộng đồng, xã hội, của các cấp các ngành.

Với sự hợp tác của ILO, Việt Nam đang triển khai nhiều chương trình, dự án, điều tra tình hình và nguyên nhân dẫn tới lao động trẻ em, xây dựng Chương trình quốc gia xóa bỏ các hình thức lao động trẻ em tồi tệ nhất từ phòng ngừa, can thiệp sớm, giải cứu các em khỏi các công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, hỗ trợ các em tái hòa nhập cộng đồng. ILO ước tính có khoảng 15,5 triệu trẻ em trên khắp thế giới làm thuê giúp việc gia đình được trả lương hoặc không được trả lương tại nhà của một bên thứ ba, tức chủ sử dụng lao động. Phần đông trong số đó là các em gái, và hơn một nửa được phát hiện đang phải làm những công việc giúp việc gia đình nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

ILO kêu gọi sự chú ý đặc biệt tới vấn đề lao động trẻ em làm thuê giúp việc gia đình nhân Ngày Thế giới phòng, chống lao động trẻ em năm nay.

Phạm Thanh