Đề xuất trích tiền thu sử dụng đất lập quỹ nhà ở

Dự luật được trình UB Thường vụ Quốc hội thảo luận, cho ý kiến chiều 10/3.

Giải trình về sự cần thiết sửa đổi Luật Nhà ở, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng nêu rõ, sau gần 8 năm triển khai thực hiện Luật Nhà ở, bên cạnh những kết quả đạt được đã xuất hiện nhiều tồn tại, hạn chế trong quá trình thực thi các văn bản pháp luật về nhà ở. Luật Nhà ở hiện hành chưa có quy định yêu cầu các địa phương phải lập chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở; chưa cụ thể hóa đầy đủ quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong việc phát triển nhà ở.

Luật Nhà ở hiện hành chưa có cơ chế, chính sách khuyến khích cụ thể và đủ mạnh để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê, đặc biệt là tại các đô thị lớn có nhu cầu cao về nhà ở để đáp ứng các điều kiện và khả năng chi trả của người dân.

Hơn nữa, quy định về thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà ở trong Luật chưa chặt chẽ, chưa hợp lý và không bảo đảm các quyền lợi của các chủ sở hữu nhà ở khi thực hiện các quyền của mình đối với nhà ở.

Bộ trưởng Xây dựng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh quan điểm sửa đổi Luật Nhà ở là việc phát triển nhà ở phải được thể hiện trong quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, tuân thủ quy hoạch, chương trình và kế hoạch phát triển nhà ở trong từng giai đoạn của mỗi địa phương; phát triển đa dạng và hài hòa các loại hình nhà ở, bao gồm nhà ở chung cư, nhà ở riêng lẻ; nhà ở để bán, cho thuê, cho thuê mua phù hợp với nhu cầu và khả năng chi trả của từng nhóm đối tượng trong xã hội; tăng cường sự quản lý thống nhất của trung ương đi đôi với phân cấp và nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương, bảo đảm công khai, minh bạch trong phát triển và quản lý sử dụng nhà ở...

Trưởng Ban dân nguyện Nguyễn Đức Hiền đề nghị cần tạo cơ chế, chính sách động bộ để thu hút chủ đầu tư các chủ đầu tư các dự án kinh doanh bất động sản tham gia nhiều hơn và để người dân được thụ hưởng nhiều hơn các phúc lợi xã hội.

Ngoài ra, ông Hiền đề nghị trong dự thảo luật cần quy định rõ thêm những ưu đãi, cơ chế để khắc phục những hạn chế về nhà ở xã hội thời gian qua. Bên cạnh đó, Nhà nước cần có cơ chế đầu tư như hàng năm trích ngân sách phát triển nhà ở tổng thể, trong đó có nhà ở xã hội.

Hạn chế hay cần thiết lập Quỹ nhà

Dự thảo luật đưa ra nội dung lập Quỹ phát triển nhà ở xã hội tại mỗi địa phương. Nguồn vốn hình thành quỹ này gồm vốn thu từ 10% tiền sử dụng đất của địa phương, vốn từ bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước trên địa bàn, vốn ngân sách địa phương cấp hàng năm cho quỹ, vốn từ phát hành trái phiếu, công trái, tiền gửi tiết kiệm của người có nhu cầu mua, thuê mua nhà ở xã hội.

Chủ nhiệm UB Tài chính-Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho rằng hiện nay đang có quá nhiều loại quỹ khác nhau mà càng nhiều quỹ càng làm phân tán nguồn lực. Quan điểm của ông Hiển là hạn chế bớt các loại quỹ, nhất là các quỹ từ ngân sách nhà nước đồng thời đại biểu đề xuất cần có một số quy định ưu đãi cho chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội và có những ràng buộc để họ phải thực hiện trách nhiệm của mình.

Chủ nhiệm UB các vấn đề xã hội Trương Thị Mai đề nghị phân tích sự có mặt của quỹ này khác gì với sự tham gia của ngân hàng chính sách xã hội cho hộ nghèo vay vốn để làm nhà.

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng lại ủng hộ việc lập quỹ nhà ở này nhưng lưu ý tới việc quản lý như thế nào cho hợp lý...

Có một số ý kiến tán thành với định hướng mở rộng cho phép người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam có quyền sở hữu nhà ở. Tuy nhiên, Dự án luật cần quy định điều kiện chặt chẽ hơn nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh, đặc biệt là tại địa bàn, khu vực trọng yếu.

Chủ nhiệm UB Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Nguyễn Kim Khoa đồng ý mở rộng đối với người nước ngoài sở hữu nhà ở tại Việt Nam. Nhưng đối với Việt Nam định cư ở nước ngoài với tư cách là người nước ngoài phải có quy định khác để theo quan điểm chính sách đối ngoại và Hiến pháp mới. Đối với người nước ngoài và người không quốc tịch cần phân loại. Người nước ngoài đang tạm trú tại Việt Nam và có đủ điều kiện thì xem xét thì có thể cho trường trú và được quyền có nhà ở.

P.Thảo