Bản thiếu ánh sáng giữa 2 nhà máy thủy điện

Xã Trung Thành là một xã vùng cao của huyện Quan Hóa, thuộc vùng 135, cách trung tâm huyện 50 km. Trong đó bản Sậy có 78 hộ dân với hơn 300 khẩu người Thái và Mường sinh sống dọc theo bờ sông Mã.

Không chỉ giao thông đi lại khó khăn, đã bao năm qua, người dân nơi đây vẫn sống trong cảnh chưa có điện lưới quốc gia để phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày.

Điều đáng nói, đây là bản nằm kẹp giữa 2 nhà máy thủy điện đã đi vào hoạt động là Nhà máy thủy điện Thành Sơn và Trung Sơn. Trong đó, gần 100 hộ dân bản Sậy chỉ cách Nhà máy thủy điện Thành Sơn vài trăm mét về phía thượng lưu nhưng mong muốn có điện bao năm nay của người dân địa phương vẫn chỉ là mơ ước.

Hàng chục năm qua, để có điện phục vụ sinh hoạt hàng ngày cũng như thắp sáng, người dân bản đã phải làm nhiều cách khác nhau. Có những hộ bỏ tiền ra để làm tua-bin tận dụng dòng nước suối để phát điện. Tuy nhiên, nguồn điện không được ổn định, về mùa mưa thì tubin điện thường xuyên bị cháy, bị cuốn trôi khiến cho chi phí dùng điện của người dân tăng cao.

“Điện tua-bin không ổn định, thường xuyên chập chờn, nguồn điện lại yếu nên chỉ dùng để thắp sáng thôi, ngoài ra không thể phục vụ được các nhu cầu khác”, ông Hà Văn Thiệp chia sẻ.

Do không có điện lưới, điện tua-bin yếu nên người dân nơi đây nấu cơm bằng bếp củi thay vì nồi cơm điện.

Sinh ra và lớn lên ở bản Sậy đã gần 60 năm, ông Hà Văn Quỵnh vẫn chưa được sử dụng nguồn điện lưới quốc gia. Không chỉ ông Quỵnh mà hàng trăm người dân bản luôn mong muốn có điện lưới quốc gia để phục vụ đời sống, sinh hoạt của người dân.

Vì không có điện lưới nên đời sống người dân gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt văn hóa, thông tin liên lạc. Không chỉ người dân mà các cháu học sinh nơi đây cũng chịu nhiều thiệt thòi trong học tập khi chưa có điện lưới về bản.

Ông Hà Văn Lân, Trưởng bản Sậy cho biết, bản được thành lập từ năm 1935 đến nay nhưng người dân bản vẫn sống trong cảnh chưa có điện lưới quốc gia. Đặc biệt, xung quanh bản có hai nhà máy thủy điện Thành Sơn và Trung Sơn.

Cũng theo trưởng bản Sậy, năm 2010 đã có quy hoạch kéo điện lưới về bản nhưng không hiểu lý do gì mà từ đó đến nay, người dân bản vẫn sống trong cảnh mong chờ nguồn điện lưới quốc gia. Người dân địa phương đã kiến nghị nhiều lần nhưng đến nay vẫn chưa có điện.

Ông Hà Công Toàn, Chủ tịch UBND xã Trung Thành cho biết, trên địa bàn xã chỉ còn mỗi bản Sậy là chưa có điện. Một số người dân sử dụng điện nước nhưng mùa này nước cạn không có điện; có một số hộ được sự nhất trí của hợp tác xã điện, kéo dây qua sông Mã từ xã Thành Sơn sang bản để dùng. Nhưng cũng chỉ một số ít được dùng thôi vì điều kiện kéo điện tốn kém, khó khăn.

“Bản Sậy nằm trên nhà máy thủy điện Thành Sơn và phía dưới của nhà máy thủy điện Trung Sơn. Chính quyền địa phương đã nhiều lần kiến nghị rồi và mấy lần ngành chức năng đi khảo sát rồi, nhưng do nguồn kinh phí nên chưa đầu tư được”, ông Toàn cho biết.

Ông Ngô Sĩ Tâm, Chánh Văn phòng UBND huyện Quan Hóa cho biết: Trên địa bàn huyện còn 8 bản chưa có điện lưới. Cử tri đã nhiều lần đề nghị tiếp tục đầu tư xây dựng đường điện lưới quốc gia về các bản chưa có điện. Lộ trình trong năm 2020 sẽ có 4 bản là Bâu, Nót (xã Nam Động), Pượn (xã Trung Sơn) và bản Yên (xã Hiền Chung) đã được quy hoạch kéo điện lưới. 

Duy Tuyên