28 ngày lật tung “thung lũng tử thần” tìm máy bay rơi ở Khánh Hòa

Dù sự việc xảy ra cách đây hơn 20 năm (cuối năm 1992) nhưng hành trình tìm kiếm máy bay trực thăng Mi-8 của C17, B70, Quân chủng Không quân lúc đó trong thung lũng Ô Kha - “thung lũng tử thần” ở huyện Khánh Sơn, Khánh Hòa vẫn in đậm trong tâm trí Đại tá Nguyễn Văn Tuấn (nguyên cán bộ của Quân chủng Phòng không - Không quân, Bộ Quốc phòng).

Lật từng góc núi

Sau 7 ngày mất tích, cuối cùng chiếc máy bay Yak-40 chở 31 người được tìm thấy trong “thung lũng tử thần”. Trên đường lên tiếp tế lương thực, thuốc men… cho đội cứu nạn máy bay Yak-40, trực thăng Mi-8 cũng không may gặp nạn. “Khoảng 16h chiều ngày 22/11/1992, chúng tôi nhận được thông tin Mi-8 mất liên lạc. Ngay lập tức Quân chủng Không quân huy động lực lượng từ Hà Nội, Sài Gòn vào Khánh Hòa tìm kiếm máy bay mất tích”, Đại tá Tuấn cho biết.

Ngay chiều ngày 22/11, lực lượng ở Hà Nội sang sân bay Gia Lâm đáp máy bay thẳng vào Khánh Hòa rồi đi ô tô xuống đóng trụ sở chỉ huy tìm kiếm Mi-8 trong một nhà thờ ở Cam Ranh. Đại tá Tuấn cho biết, lúc đó nhiều máy bay trực thăng của đơn vị được huy động đi tìm kiếm Mi-8. Mọi lực lượng của Quân chủng Không quân và bộ đội các đơn vị bạn được giao nhiệm vụ… tới mọi ngóc ngách trong rừng tìm máy bay mất tích.

“Chúng tôi chia thành từng nhóm mang theo cá khô, gạo đủ ăn cho 5 ngày, đêm đi tìm kiếm máy bay mất tích trong thung lũng Ô Kha. Do từ Hà Nội vào Khánh Hòa gấp không chuẩn bị đủ tư trang nên băng rừng, vượt suối bị vắt cắn đầy người. Đêm xuống không có võng, tăng, chúng tôi lấy lá, cành cây thảm xuống vệ suối để làm chỗ ngủ...”, Đại tá Tuấn nhớ lại.

Sau nhiều ngày máy bay trực thăng và bộ đội tìm kiếm nhưng không thấy dấu hiệu của Mi-8, Quân chủng Không quân đã công bố thông tin rộng rãi để huy động nhân dân vào cuộc. Theo đó, người nào tìm thấy máy bay mất tích sẽ được thưởng. Dù vậy, cuộc tìm kiếm máy bay mất tích vẫn tiếp tục trong vô vọng.

“Gần một tháng hết đoàn này đến đoàn khác vào thung lũng tìm kiếm, dấu vết máy bay mất tích vẫn chưa được tìm ra. Trong rừng sâu, cây cối um tùm ít người qua lại nên chúng tôi cũng không thể hỏi thăm được ai”, Đại tá Tuấn cho hay.

Mi-8 bị cháy hỏng hoàn toàn

Trong khi mọi nỗ lực tìm kiếm tưởng như vô vọng thì đến ngày thứ 28, Anh hùng lực lượng vũ trang Bo Bo Tới cùng ba người dân địa phương về báo tin tìm thấy máy bay gặp nạn. Mi-8 rơi cách tọa độ mất tích trên màn hình ra đa và chiếc Yak-40 chỉ vài kilômet. Theo Đại tá Tuấn có lẽ do rừng già và người dân đốt rẫy nên lực lượng tìm kiếm cả trên không lẫn dưới đất mất nhiều thời gian mới phát hiện được máy bay gặp nạn.

Xác định được vị trí trực thăng bị rơi, lực lượng của Quân chủng Không quân và người dân địa phương xuất phát từ sáng sớm nhưng phải đến chiều mới tiếp cận được hiện trường. “Đâm vào núi nên chiếc trực thăng bị cháy hỏng hoàn toàn. 7 anh em trên máy bay hi sinh hết, đồ đạc, thuốc men chở lên cứu hộ chiệc Yak-40 cũng văng ra xung quanh”, Đại tá Tuấn kể lại.

Với tay không, Đại tá Tuấn cùng một số đồng đội chu đáo nhặt xác nạn nhân và nhờ đồng bào bản địa cùng bộ đội chuyển ra bên ngoài. Những thành  viên ngồi trên máy bay trực thăng gặp nạn ngày đó có cả người ba miền Bắc - Trung - Nam, được lãnh đạo Quân chủng Phòng không đưa về với gia đình. Còn lực lượng đi tìm kiếm máy bay trực thăng gặp nạn lúc đó, do băng rừng tìm kiếm lâu ngày nên hầu như ai cũng bị sốt rét.

Theo Đại tá Tuấn hoạt động bay dù rất khắt khe nhưng cũng không tránh khỏi những vụ mất an toàn vì nhiều lý do khách quan như thời tiết xấu hoặc chim bay vào động cơ… Còn khi xảy ra tai nạn, để tìm kiếm may bay được nhanh nhất thì thông tin ban đầu (vị trí máy bay mất liên lạc) phải cực kỳ chính xác.

Quang Phong