Nói lý, hát lý của người Cơ Tu được công nhận là di sản quốc gia

Nói lý, hát lý vẫn thường được dùng từ lâu đời tới nay trong đời sống sinh hoạt văn hóa của đồng bào Cơ Tu sinh sống ở các huyện miền núi Đông Giang, Tây Giang, Nam Giang của xứ Quảng. Người Cơ Tu thường nói lý, hát lý với nhau như một cách chuyện trò thú vị trong các buổi sinh hoạt cộng đồng ở nhà Gươl. Nam nữ tỏ tình với nhau cũng thường nói lý, hát lý. Ngay cả khi giải quyết mâu thuẫn nội bộ trong cộng đồng, người Cơ Tu cũng nói lý, hát lý như một cách giảng hòa rất văn hóa.

Nói lý, hát lý không có những bài mẫu để nói, để hát mà bài nói lý, hát lý hình thành do tài ứng khẩu của người nói, người hát. Những lời nói lý, hát lý càng có nhiều lớp nghĩa, càng kín đáo, sâu xa, khiến cho đối phương càng khó hiểu để nói lý, hát lý lại thì càng tài. Nhiều bài nói lý, hát lý hay được truyền khẩu từ đời này sang đời khác và biến tấu cho phù hợp với hoàn cảnh nói lý, hát lý.

Được biết, hồ sơ về nói lý, hát lý đã được chuẩn bị từ năm 2011 tới nay mới được chính thức công nhận là di sản phi vật thể quốc gia. Trước đó, ở Quảng Nam, đã có nghề dệt thổ cẩm Cơ Tu, điệu múa tung tung da dá, hô hát bài chòi, lễ rước cộ Bà chợ Được, nghệ thuật hát bả trạo, nghi lễ dựng cây nêu và bộ gu truyền thống của người Cor được công nhận là di sản phi vật thể quốc gia.

Khánh Hiền

(khanhhien@dantri.com.vn)