“Câu chuyện hôn nhân”: Bộ phim hay nhất năm 2019 kể về… chuyện ly hôn

Năm 2013, đạo diễn Noah Baumbach ly hôn nữ diễn viên Jennifer Jason Leigh. Năm 2017, khi đạo diễn làm việc với nữ diễn viên Scarlett Johansson để chuẩn bị cho phim “Marriage Story”, Johansson cũng đang trải qua ly hôn...

Nói thế để hiểu những người thực hiện nên bộ phim hay nhất, sâu sắc và trăn trở nhất về đề tài hôn nhân - gia đình của năm 2019 là những người đã nếm đủ ngọt đắng trong “câu chuyện hôn nhân”.

Là một đạo diễn đã làm nghề lâu năm, nhưng “Marriage Story” được xem là bộ phim hay nhất tính đến nay của Noah Baumbach (50 tuổi). Bộ phim được biên kịch, đạo diễn và sản xuất bởi một mình ông Baumbach. Phim có sự tham gia diễn xuất chính của Adam Driver và Scarlett Johansson trong vai một cặp vợ chồng đang đi tới hồi kết của một cuộc hôn nhân.

“Marriage Story” đã được nhiều chuyên trang điện ảnh, Viện Phim Mỹ, và Ủy ban Quốc gia về Phê bình Điện ảnh Mỹ lựa chọn vào top 10 phim hay nhất năm. Tại giải Quả Cầu Vàng 2020, hiện phim đang nhận được 6 đề cử, trong đó có hạng mục Phim chính kịch hay nhất.

Một bộ phim khác cũng đậm chất tự sự của đạo diễn Baumbach, khai thác góc nhìn của trẻ thơ khi chứng kiến gia đình chia cắt - “The Squid and The Whale” (Mồi mực và cá voi - 2005) cũng thường được nhắc lại trong những ngày này, bên cạnh “Marriage Story”.

Nếu trong “Mồi mực và cá voi”, nhân vật của Jeff Daniels từng nói: “Toàn bộ câu chuyện này vô cùng phức tạp”; thì trong “Câu chuyện hôn nhân”, nhân vật của Scarlett Johansson thốt lên: “Mọi việc không đơn giản chỉ là không còn yêu nhau nữa”. Những lời thoại như vậy cộng hưởng với nhau, khiến hai bộ phim của đạo diễn Baumbach được xem như một cặp bài trùng bổ trợ.

“Marriage Story” là bộ phim chứa đựng tất cả những gì một người xem cần biết về... ly hôn. Chuyện phim đau đớn và cảm động, chân thực và thuyết phục. Người xem sẽ không bắt gặp một cặp đôi lý tưởng hóa theo kiểu ly hôn văn minh hoàn toàn không gây đau đớn, tổn thương gì cho nhau; cũng không gặp phải một cặp đôi đối xử quá tệ bạc với nhau đến mức “cạn tàu ráo máng”.

Trong “Marriage Story” có cả hai khía cạnh trên nhưng không trở thành cực đoan, không thiên lệch về một thái cực nào. Driver và Johansson nhập vai cặp vợ chồng nghệ sĩ - Charlie và Nicole.

Charlie là đạo diễn sân khấu nổi danh ở New York, Nicole từng là diễn viên Hollywood có tiếng, nhưng đang dần rơi vào quên lãng sau khi theo chồng tới New York và chuyển sang làm diễn viên sân khấu.

Nicole đã chấp nhận lùi về phía sau, hầu như chỉ còn được nhìn nhận trong vai trò một người vợ, một người mẹ, dù trước đó chính danh tiếng của cô ở Hollywood đã góp phần chắp cánh cho sự nghiệp của Charlie ở New York.

Giờ đây, khi Charlie đang có nhiều gặt hái trong sự nghiệp, Nicole càng cảm thấy mình bị chồng thờ ơ, xem nhẹ, không còn là một phần quan trọng trong cuộc sống của anh nữa. Dù vậy, chồng cô vẫn luôn là một người đàn ông thông minh và hấp dẫn đối với tất cả những phụ nữ quen biết anh. Điều đó càng khiến Nicole bị dằn vặt, khổ sở, bất mãn…

Họ đã từng là một cặp xứng đôi, yêu nhau rồi mới đi tới hôn nhân, hai người có một cậu con trai nhỏ - bé Henry (8 tuổi). Nhưng giờ đây khi tình cảm đã cạn và đôi bên đều cảm thấy bức bối, nghẹt thở, họ phải đối diện với một kết cục không tránh khỏi: giải thoát cho nhau bằng ly hôn.

Trong “Marriage Story”, mọi chi tiết đều chân thực, tinh tế, người xem sẽ bật cười rồi bật khóc trước bức chân dung về một mối quan hệ vợ chồng nay đã đi vào ngõ cụt.

Bộ phim chứa đựng cả ngọt ngào và cay đắng, đồng thời không thiếu sự hài hước, phim sẽ thu hút người xem tới từng phút giây bởi sự tinh tế của những người thực hiện ra nó. Sẽ là không hoàn toàn chính xác khi gọi đây là bộ phim tự sự kể về... cuộc ly hôn của đạo diễn Baumbach, nhưng trong thực tế, điều này có “phảng phất” trong bộ phim.

Phim cân bằng khéo léo giữa lý trí và xúc cảm, giữa những “bật cười, bật khóc” là những chi tiết về việc người vợ, người chồng tích cực tìm luật sư chuyên xử lý các vụ ly hôn để bảo vệ quyền lợi cho mình, họ tranh luận về tỷ lệ đóng góp trong việc nuôi dưỡng con cái, về việc ai được quyền nuôi con.

Những tiểu xảo của các luật sư dần được bày ra để tranh giành lợi ích về cho thân chủ của mình một cách lạnh lùng, nghiệt ngã... Đó là những chi tiết rất “đời”. Trong phim, người xem được thấy những giọt nước mắt đau khổ của cả người chồng, người vợ, những sự bào mòn cảm nhận được rất rõ ràng mà cuộc ly hôn gây ra đối với thể chất - tinh thần của cả hai.

Lời mời đóng phim ở Hollywood chính là sự kiện khiến nỗi bất mãn của Nicole bị thổi bùng lên thành cơn khủng hoảng, mối quan hệ chính thức tan rã. Những cam kết ban đầu rằng họ sẽ trải qua ly hôn một cách êm đềm, thiện chí đã bị thử thách khi hai bên không tránh khỏi những toan tính thiệt hơn và chuyển sang thuê luật sư bảo vệ quyền lợi cho mình thay vì đối thoại ổn thỏa với nhau.

Ngay cả chân dung các luật sư trong phim cũng được xây dựng đầy màu sắc. Các luật sư đều hừng hực niềm tin rằng họ sẽ giành phần thắng về cho thân chủ, bởi đối với họ, đó là công việc, nhưng đối với hai thân chủ, hai người đều biết rằng kết thúc của sự việc này, sẽ chẳng có ai trong hai người họ là được lợi hay sung sướng, hạnh phúc…

Giữa những dùng dằng, tiến thoái của Nicole và Charlie, đôi khi người xem thắp lên hy vọng về sự đoàn tụ, nhưng cả hai đều đã đi quá xa để có thể quay lại, họ buộc phải cắn răng đi qua những gì đau đớn, tàn nhẫn nhất trong hồi kết của một cuộc hôn nhân. Có những lúc bên này đổ lỗi, vạch tội bên kia, nhưng người xem luôn thương cảm cho cả hai nhân vật.

Có lần khi vị luật sư kể lể truyện tiếu lâm với Charlie giữa lúc anh đang căng thẳng nhất, Charlie đã buộc phải xen ngang: “Xin lỗi, nhưng tôi có trả tiền cho trò cười này không?”. Thời gian vẫn tiếp tục trôi qua, chi phí phải trả cho luật sư vẫn đội lên, sau cùng, chỉ có hai nhân vật chính là thấy khốn khổ nhất, họ cảm thấy cả một “trò cười” cay đắng đang diễn ra trong cuộc đời mình.

Trong phim có nhiều mảng nội dung đối lập: kết hôn - ly hôn, nền công nghiệp làm phim ở Hollywood - nền công nghiệp sân khấu ở New York... Diễn xuất của hai diễn viên tài năng Johansson và Driver được đánh giá rất cao, họ thể hiện xúc cảm một cách thông minh và hấp dẫn.

Bài bình phim trên tờ The Guardian (Anh) thậm chí khuyên khán giả: Đừng đi bộ, hãy chạy ngay tới rạp chiếu phim gần nhất để xem phim này.

“Marriage Story” là một bộ phim hay và thấm thía về ly hôn, được kể thông qua ngôn ngữ điện ảnh. Trong đó, đạo diễn Baumbach khiến người xem hiểu rằng chia tay không bao giờ là việc dễ dàng, cho dù hai bên vẫn còn sự trân trọng dành cho nhau, dù cho họ có thiện chí và không hề muốn dồn ép nhau.

Mọi việc đều ổn cho tới khi nó... không còn ổn nữa, trong phim, Nicole và Charlie - cặp đôi vàng của làng sân khấu Broadway - bỗng một ngày quyết định ly hôn, từ một thuở yêu thương, họ chuyển sang cảm thấy không chịu nổi nhau, dù chỉ là phải ngồi cạnh nhau trên một chuyến tàu điện ngầm lúc cùng quay trở về nhà.

Chuyện gì xảy ra với họ vậy? Không ai biết chắc chắn câu trả lời. Giống như bao chuyện xảy ra trong cuộc đời này, nhiều khi, chẳng ai biết chắc đã có chuyện gì xảy ra. Chỉ sau khi đã trải qua rồi và đủ sự bình tĩnh để nhìn nhận lại, người ta mới thấy rõ ràng hơn phần nào.

Bích Ngọc

Theo The Guardian/Variety