Ca sĩ, người mẫu muốn biểu diễn phải có... thẻ

Nghệ sĩ buộc phải có chứng chỉ hành nghề

Sáng ngày 3/6, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Bộ VH,TT&DL) tổ chức Hội nghị trực tuyến lấy ý kiến Đề án cấp chứng chỉ hành nghề cho nghệ sĩ, người mẫu trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn tại ba điểm cầu Hà Nội, Đà Nẵng và TP. HCM.

Hát nhép...

Ăn mặc phản cảm...

... gây sốc, đang là vấn nạn của showbiz Việt gây bức xúc dư luận khiến Bộ nghĩ đến giải pháp cấp chứng chỉ hành nghề

Việc cấp phép sẽ áp dụng với tất cả nghệ sĩ, nhưng trước mắt là ca sĩ và người mẫu bởi những thành phần này đang tạo nhiều luồng dư luận trái chiều trong xã hội. Trong nhiều năm qua, những sai phạm về biểu diễn hầu như đều rơi vào giới ca sĩ, người mẫu.

Theo đề án, ông Nguyễn Đăng Chương, Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn nêu những người được cấp thẻ phải hội đủ ba điều kiện: có tư cách đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn và chưa từng bị thu hồi chứng chỉ hành nghề trước đó.

Bộ VH, TT&DL dự định sẽ cấp hai loại chứng chỉ hành nghề. Loại thứ nhất dành cho nghệ sĩ được đào tạo tại các trường nghệ thuật và có danh hiệu. Loại thứ hai dành cho các nghệ sĩ chưa được đào tạo bài bản nhưng có năng khiếu và hoạt động tự do.

Đối với các NSND, NSƯT hay những nghệ sĩ được nhà nước phong tặng danh hiệu, việc cấp chứng chỉ hành nghề là điều đương nhiên. Họ sẽ không phải làm hồ sơ để xin cấp thẻ như các nghệ sĩ khác mà các cơ quan nhà nước chủ động cấp. Còn đối với các ca sĩ tự do hay công tác tại đơn vị công lập nếu có nhu cầu sẽ đăng ký và phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chí.

Ông Nguyễn Đăng Chương cũng cho biết, mã số của chứng chỉ cũng được cấp trùng với mã số thuế thu nhập cá nhân của từng nghệ sĩ để cơ quan quản lý tiện theo dõi. Nếu nghệ sĩ nào vi phạm trong hoạt động nghệ thuật sẽ bị treo chứng chỉ hành nghề từ sáu tháng đến hai năm. Nếu vi phạm đến lần thứ 3 thì bị tước chứng chỉ hành nghề.

Đề án của Bộ cũng lấy ý kiến về việc nên cấp phép có thời hạn 5 năm đối với những người được đào tạo chuyên nghiệp và 3 năm với những người chưa qua đào tạo hay sẽ cấp thẻ một lần và có hiệu lực vĩnh viễn?

Ý kiến trái chiều xoay quanh việc cấp chứng chỉ hành nghề

Ông Phạm Xuân Phúc, Phó Chánh Thanh tra Bộ VH, TT&DL cho rằng việc cấp chứng chỉ hành nghề cần có thời hạn và là cần thiết trong công tác quản lý, tạo tính răn đe, nghiêm túc. “Tôi rất chua xót khi đọc tít bài báo “35 triệu gãi ngứa chân dài” khi đặt vấn đề về việc Đêm hội chân dài 7 bị phạt 35 triệu đồng về các sai phạm. Tôi nghĩ nếu có chứng chỉ hành nghề, cơ quan quản lý có thể tước 3 tháng, 6 tháng sẽ có tính răn đe hơn nhiều so với việc phạt hành chính”.

Nếu như ông Phạm Xuân Phúc khẳng định tính cấp thiết phải có chứng chỉ hành nghề thì ông Võ Trọng Nam, Phó Giám đốc Sở VH, TT&DL TP.HCM lại đưa ra cách nhìn khác. Ông cho rằng việc cấp thẻ cần có tiêu chí rõ ràng và suy nghĩ kỹ càng hơn. Ông cũng nhấn mạnh đến việc các cơ quan chức năng nên tập trung vào khâu thẩm định và chịu trách nhiệm nội dung các chương trình nghệ thuật biểu diễn thì hạn chế được những vi phạm. “Như trường hợp của ca sĩ Kim Tử Long, Bảo Yến hay Trọng Tấn; khi có văn bản cấm biểu diễn trong một thời gian, các nơi không ai dám mời và các nghệ sĩ cũng thực hiện nghiêm túc. Điều đó đã chứng tỏ tính hiệu lực của văn bản cũng như quyền lực của cơ quan quản lý”, ông dẫn chứng.

Một số ý kiến khác cũng cho rằng, việc cấp chứng chỉ hành nghề tưởng như thuận lợi, đơn giản, quản lý chặt chẽ nếu làm không đúng sẽ tạo ra cơ chế “xin - cho” hay để xảy ra tình trạng luồn lách để có thẻ hành nghề. Trên thực tế, năm 1999, Bộ từng cấp thẻ hành nghề cho nghệ sĩ, tuy nhiên đến năm 2002 việc cấp thẻ bị bãi bỏ vì có quá nhiều bất cập và hạn chế.

Theo NSND Lê Chức - Phó chủ tịch Hội nghệ sĩ sân khấu Việt Nam chỉ nên có một loại chứng chỉ hành nghề để tránh sự phân biệt vì mọi nghệ sĩ đều phải thực hiện nghĩa vụ của một công dân. Ông nói, nếu việc cấp thẻ mà không làm nghiêm túc thì chỉ làm những giá trị về văn hóa càng thêm hỗn loạn…

Đơn vị tổ chức cũng cần có chứng chỉ hành nghề?

Ông bầu Hoàng Tuấn không đồng tình với việc cấp mã số chứng chỉ hành nghề trùng với mã số thuế cá nhân của nghệ sĩ. Theo ông, nếu Bộ VH, TT&DL làm thế thì cũng nên quan tâm đến bảo hiểm biểu diễn của nghệ sĩ.

NSND Trần Bình, Giám đốc Nhà hát ca múa nhạc nhẹ TW thì cho rằng nếu có chứng chỉ hành nghề cho nghệ sĩ thì cũng phải có chứng chỉ hành nghề cho đơn vị tổ chức. “Lâu nay, chúng ta hay nói đến sai phạm của ca sĩ, người mẫu mà không nói đến đơn vị tổ chức. Ví dụ như Đêm hội chân dài 7 vừa rồi, nếu như đơn vị tổ chức không yêu cầu thì người mẫu làm sao dám ra sân khấu biểu diễn?”, NSND Trần Bình băn khoăn.

Ông cũng đặt ra câu hỏi: “Đối với các nghệ nhân hay các thí sinh lớn tuổi của chương trình Tiếng hát mãi xanh, hay các thí sinh của các showgame thì việc cấp chứng chỉ hành nghề như thế nào? Vì nhiều thí sinh, thậm chí vẫn còn ngồi trên ghế nhà trường, chưa qua trường lớp đào tạo bước ra khỏi cuộc thi vẫn hát như điên…”

Liên quan đến đề án cấp chứng chỉ hành nghề, NSND Lê Ngọc Cường cũng kiến nghị phải quản lý tốt những người đứng đầu các công ty. “Không chỉ quản lý các người mẫu, ca sĩ tự do mà còn phải cấp thẻ cho các đơn vị xã hội hóa, vũ đoàn”, ông nói.

Trước ý kiến trái chiều xung quanh việc cấp chứng chỉ hành nghề cho nghệ sĩ, Thứ trưởng Hồ Anh Tuấn kết luận sau hơn 3 giờ lấy ý kiến rằng hiện tại đây chỉ là đề án Bộ công bố để tiếp nhận ý kiến và cần thời gian để hoàn chỉnh.

Bộ dự kiến sẽ lấy ý kiến đến tháng 8/2013 và hoàn thiện đề án vào tháng 9/2013, bắt đầu triển khai theo từng thành phần nghệ sĩ vào tháng 10 – tháng 12/2013 .Từ 1/1/2014, Bộ chính thức áp dụng việc cấp chứng chỉ hành nghề cho ca sĩ, người mẫu.

Nguyễn Hằng