Khó kiểm soát chỉ tiêu tuyển sinh

Hiện các trường đại học (ĐH) đang hoàn tất để công bố đề án tuyển sinh năm 2019. Tuy nhiên, nhìn vào những quy định xác định chỉ tiêu của các trường theo Thông tư 06 (Quy định về việc xác định chỉ tiêu tuyển sinh trình độ trung cấp, cao đẳng các ngành đào tạo giáo viên, trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ) có nhiều điểm rất khó kiểm soát.

Khó kiểm soát chỉ tiêu tuyển sinh - 1

Nâng điều kiện xác định chỉ tiêu

Năm 2019, các trường xác định chỉ tiêu tuyển sinh theo Thông tư 06 năm 2018 của Bộ GDĐT theo 2 tiêu chí là tỷ lệ sinh viên/giảng viên (SV/GV) quy đổi tương ứng với 7 khối ngành, trong đó khối ngành đào tạo giáo viên số lượng SV giảm từ 25 (Thông tư 32) xuống còn 20 SV/GV và hệ số GV có trình độ ĐH chỉ còn 0,3 (Thông tư 32 là 0,5).

Trong khi đó, tỷ lệ SV CĐ, trung cấp sư phạm chính quy trên một GV quy đổi không vượt quá 25; (2) diện tích sàn xây dựng trực tiếp phục vụ đào tạo thuộc sở hữu của trường tính trên một sinh viên chính quy... không thấp hơn 2,8m2 (Thông tư 32 chỉ ở mức 2,5m2). Ngoài ra, Thông tư 06 cho phép các trường được sử dụng GV thỉnh giảng (từ trình độ thạc sĩ trở lên) để tính chỉ tiêu.

Trước những thay đổi này, ThS. Hứa Minh Tuấn - Phó hiệu trưởng Trường ĐH Tài chính Marketing TP HCM, cho rằng Thông tư 06 có tăng một số điều kiện để xác định chỉ tiêu. Trong đó, khối ngành III (kinh doanh và quản lý, pháp luật) tăng điều kiện để xác định chỉ tiêu như giảm tỷ lệ sinh viên từ 25 SV/GV xuống còn 20, tăng diện tích sàn xây dựng từ 2,5 lên thành 2,8 m2/SV. Nếu thực hiện đúng theo quy định này thì rất ít trường có thể hiện đúng, nhất là diện tích sàn xây dựng”.

Thực tế cho thấy, cuộc tổng kiểm tra của Bộ GDĐT mới đây đã tiến hành ở hơn 200 trường ĐH về các điều kiện đảm bảo chất lượng như cơ sở vật chất, đội ngũ GV, tỷ lệ SV/GV, quy mô SV. Kết quả hàng loạt trường GV thiếu chuẩn trầm trọng khi có từ 30% - 64% giảng viên có trình ĐH (trong khi Luật Giáo dục ĐH quy định giảng viên ĐH phải có trình độ từ thạc sĩ trở lên). Trong khi đó, rất nhiều trường tỷ lệ SV/GV, diện tích sàn xây dựng so với quy định còn thiếu nhiều so với quy định.

ThS. Phạm Thái Sơn - Phó giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và truyền thông Trường ĐH Công nghiệp thực phẩm TP HCM, cho biết thêm, vấn đề đội ngũ GV thỉnh giảng có trình độ thạc sĩ được tính để xác định chỉ tiêu tuyển sinh là giải quyết bài toán thực tế hàng năm. Bởi lẽ hiện các trường vẫn sử dụng một phần GV thỉnh giảng đến từ các trường khác hoặc từ doanh nghiệp tham gia giảng dạy. Cũng có thể có trường không đáp ứng điều kiện giảng viên thỉnh giảng vì hiện nay phần mềm kiểm soát của Bộ GDĐT hoàn toàn không thể phát hiện được các trường thực tế có bao nhiêu giảng viên thỉnh giảng.

Còn PGS.TS Mỵ Giang Sơn - Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Sài Gòn băn khoăn: Thực tế vẫn có nhiều trường tuyển vượt chỉ tiêu so với các điều kiện thực tế. Song vấn đề là Bộ GDĐT phải mạnh tay hơn đối với những trường thường xuyên tuyển vượt chỉ tiêu như phải công khai để dư luận biết, phải xử phạt theo đúng các quy định hiện hành chứ không thể thanh tra xong rồi đâu lại vào đó.

Bên cạnh đó, năm nay để tránh tình trạng các trường lạm dụng việc sử dụng giảng viên thỉnh giảng để tăng chỉ tiêu thì chỉ cho các trường sử dụng giảng viên thỉnh giảng có hợp đồng từ năm 2017 và 2018 thì mới kiểm soát được. Thực tế với các điều kiện hiện có nếu áp dụng đúng Thông tư 06 thì chắc chắn rất ít trường đạt được. Do đó, Bộ GDĐT cần phải có sự tính toán cho hợp lý và có lộ trình chứ nâng điều kiện mới mà trong khi điều kiện cũ còn chưa đạt được thì rất khó kiểm soát.

Khó đảm bảo khách quan, khoa học

Về vấn đề này, TS Hoàng Ngọc Vinh- nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp (Bộ GDĐT) cho rằng cách xác định chỉ tiêu tuyển sinh như trên khó đảm bảo tính khách quan, khoa học và những gì dư thừa mất cân đối ngành và trình độ đào tạo như những năm qua. Việc ra quy định diện tích sàn trên SV và tỷ lệ SV/GV cho 7 khối ngành mới là một trong các điều kiện đảm bảo chất lượng đào tạo chưa thể hiện vai trò điều tiết cơ cấu ngành đào tạo của cơ quan quản lý nhà nước... Ví dụ, nếu thấy ngành nào có nguy cơ dư thừa hoặc chất lượng đào tạo yếu kém cần giảm ngay tỷ lệ SV/GV, đồng thời cho phép thu học phí tăng để điều tiết.

Việc cho phép SV chuyển đổi ngành đào tạo linh hoạt là phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng của SV, tuy nhiên, Bộ GDĐT cần điều tiết và quy định để tránh có hiện tượng SV chuyển ngành tập trung vào một vài trường trong khi không chuẩn bị kịp điều kiện đảm bảo chất lượng lại dễ rơi vào khủng hoảng thừa. Với những ngành chưa định được (dự báo) qui mô rất cần quy định tỷ lệ SV/GV cho ngành ấy mà không nên là khối ngành. Quy chế tạo điều kiện cho các trường tự chủ nhưng đòi hỏi các trường phải có trách nhiệm giải trình trước xã hội về chất lượng và học phí mà người học chi trả cho trường.

Xét tuyển, lọc ảo theo nhóm

Tại Hội nghị tổng kết công tác lọc ảo, xét tuyển nhóm các trường ĐH, CĐ phía Nam năm 2018 do ĐHQG TP HCM tổ chức vừa qua, đại diện các trường nhận định, sau quá trình lọc ảo nhóm và chung toàn quốc, các trường xác định được mức gọi trúng tuyển phù hợp, đảm bảo việc nhập học đạt chỉ tiêu đề ra.

Nhóm xét tuyển phía Nam sử dụng phần mềm lọc ảo nhóm do Bộ GDĐT cung cấp và hỗ trợ kỹ thuật, nhằm thực hiện việc lọc các thí sinh đã trúng tuyển vào nguyện vọng cao hơn vào một trường thành viên nhóm. Từ đó, giúp các trường xét tuyển phù hợp yêu cầu và giảm tỷ lệ thí sinh “ảo”.

Theo PGS.TS Vũ Hải Quân - Phó Giám đốc ĐHQG TP HCM, công tác lọc ảo và xét tuyển năm 2019 nhóm phía Nam tiếp tục được thực hiện trên nguyên tắc các trường tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong việc tuyển sinh, từ xác định tỷ lệ gọi trúng tuyển, xác định điểm chuẩn, gửi kết quả dự kiến trúng tuyển cuối cùng của trường cho Bộ GDĐT đến công bố trúng tuyển cho thí sinh.

Cùng với việc đảm bảo thuận lợi cho công tác tuyển sinh của các trường, các chuyên gia tuyển sinh đánh giá việc xét tuyển theo nhóm cũng giúp tăng khả năng trúng tuyển cho các thí sinh. Cụ thể, với việc tham khảo số liệu từ phần mềm lọc ảo chung của nhóm, các trường sẽ đưa ra điểm chuẩn phù hợp, tránh cao quá so với điểm thực tế của thí sinh, điều này cũng giúp thí sinh không bị trượt oan.

Theo báo cáo của ĐHQG TP HCM, đơn vị điều phối và hỗ trợ kỹ thuật của nhóm, năm 2018, nhóm xét tuyển phía Nam có 86 trường tham gia, tăng 7 đơn vị so với năm 2017. Các trường nhóm phía Nam chiếm gần 30% số trường đại học và cao đẳng đào tạo giáo viên trong cả nước xét tuyển bằng điểm thi THPT quốc gia. Quy mô tuyển sinh của nhóm các trường phía Nam là hơn 160.000 thí sinh (chiếm gần 50% quy mô tuyển sinh cả nước).

Theo Lê Vinh

Đại Đoàn Kết