Trách nhiệm kiểm định công trình từ vụ trụ cầu Sông Lô trơ lõi thép

Nội dung này được đề cập trong phiên thảo luận tại hội trường Quốc hội sáng 14/11, về dự án Luật Xây dựng sửa đổi.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ nhấn mạnh việc sửa Luật Xây dựng lần này phải khắc phục được căn bệnh trầm kha và kinh niên nhiều năm, đó là dự án xây dựng đầu tư công phải điều chỉnh nhiều lần, thời gian kéo dài, đội vốn, chậm tiến độ.

“Tất cả những điều đó, chúng ta đã đưa ra rất nhiều giải pháp, nhiều nhiệm kỳ, nhiều năm rồi, nhưng chưa khắc phục được”, ông Hạ nói và chỉ ra vấn đề từ khâu chuẩn bị đầu tư.

Theo ông Hạ, ở các nước, thời gian chuẩn bị đầu tư rất dài nhưng thi công trong khoảng thời gian ngắn còn ở ta thì ngược lại, chuẩn bị mấy tháng nhưng thi công cả 4-5 năm.

Cho rằng thực trạng này gây khó khăn và tốn kém nhiều mặt, đại biểu Tạ Văn Hạ đề nghị sửa luật phải chấm dứt được việc này.

Một bất cập khác được ông Hạ chỉ ra là việc kiểm tra, nghiệm thu chất lượng công trình, đặc biệt với những công trình trọng điểm.

Dẫn chứng vụ trụ cầu Sông Lô xuống cấp trầm trọng, ông Hạ nhấn mạnh đây là vấn đề rất đáng quan ngại. Ông cũng đặt nhiều câu hỏi về chất lượng kiểm định, nghiệm thu công trình và trách nhiệm trong những khâu này.

“Sửa luật phải kiên quyết chấm dứt tình trạng này. Làm ít công trình nhưng phải đảm bảo về chất lượng và giá trị, nếu chạy theo số lượng rất nguy hiểm”, ông Hạ nói và đề nghị làm rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước trong lĩnh vực này.

Về quy định miễn cấp giấy phép xây dựng, ông Hạ đánh giá đây là bước đi tiến bộ. Các ý kiến đề nghị mạnh dạn bỏ nhưng cũng có người lo ngại “sợ khi bỏ cấp phép, người dân sẽ xây dựng bừa bãi”. Ông Hạ khẳng định bỏ thủ tục cấp phép chứ không phải bỏ quản lý Nhà nước.

“Một năm ở các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM, hàng trăm nghìn công trình cần cấp phép nhưng cấp phép thế nào vừa qua cũng thấy rõ rồi, cấp phép có giải quyết được vấn đề tại sao vẫn sai phạm rất nhiều không?”, ông Hạ đặt vấn đề.

Ông nói “rất dị ứng” với việc thêm thủ tục cấp phép làm tăng chi phí không chính thức của người dân, kéo dài thời gian, thậm chí phát sinh tiêu cực.

Về mặt quản lý, đại biểu nhấn mạnh đã có quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng được công khai, minh bạch nên chỉ cần bám vào đó để quản lý. Cùng với hậu kiểm, theo ông Hạ, cần tăng cường hậu kiểm, kiểm tra và ứng dụng công nghệ, xử lý nghiêm vi phạm.

Một vấn đề khác được ông Hạ góp ý là khi phân cấp, phân quyền, các cấp tỉnh, thành phố cần tính toán đảm bảo đủ năng lực, đủ điều kiện về đội ngũ cán bộ. “Mỗi thành phố, một năm phải có hàng chục ngàn công trình xây dựng. Nếu đội ngũ cán bộ không đáp ứng được nhiệm vụ, lại tiếp tục phân cấp đối với những công trình quan trọng nữa thì cần tính toán thêm”, ông Hạ nêu quan điểm.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cũng ủng hộ sửa luật theo hướng giảm tiền kiểm và tăng cường hậu kiểm, nhất là đối với các công trình xây dựng riêng lẻ.

Chia sẻ băn khoăn về quy định miễn cấp giấy phép xây dựng với công trình xây dựng riêng lẻ có quy mô dưới 7 tầng xây dựng tại nông thôn.

“Vậy nếu công trình xây dựng này xảy ra bất trắc, đổ, gây tai nạn, thiệt hại, Nhà nước có bỏ qua hay không? Tôi nghĩ Nhà nước vẫn phải điều tra, vẫn phải tìm nguyên nhân, vẫn phải xử lý”, ông Cường nói.

Vị đại biểu nhấn mạnh công trình dù của người dân hay của ai, việc đảm bảo an toàn về kỹ thuật, đảm bảo an toàn về tính mạng, Nhà nước vẫn phải quan tâm và quản lý.

Ông Cường đề nghị trong luật cần quy định với công trình xây dựng, kể cả những công trình riêng lẻ, trừ những nhà cấp 4,  đều cần phải có một bản vẽ thiết kế do một đơn vị tư vấn thiết kế chuyên nghiệp thực hiện. Đơn vị này sẽ chịu trách nhiệm không chỉ về kỹ thuật công trình, mà chịu trách nhiệm cả về các yếu tố tuân thủ theo quy hoạch, tuân thủ các quy chuẩn quy trình về xây dựng.