Lo dân già trước khi giàu, ĐBQH đề nghị gọi vốn tư nhân xây viện dưỡng lão

Dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân và chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 là hai nội dung quan trọng liên quan lĩnh vực y tế, được Quốc hội thảo luận trong phiên làm việc sáng 2/12.

Thí điểm mô hình chăm sóc bán trú đối với người cao tuổi

Những nội dung này, theo đại biểu Quốc hội Trần Thị Hiền (Ninh Bình), được xem xét trong bối cảnh dân số Việt nam đã bước vào giai đoạn già hóa, dự báo đến 2036 trở thành dân số già và đến 2049 là “siêu già”.

“Đặt bên cạnh mục tiêu đến năm 2045 nước ta trở thành nước thu nhập cao thì có thể thấy thách thức “già trước khi giàu” là rất thực tế, và sẽ tạo áp lực rất lớn đối với cả ngân sách Nhà nước cũng như nguồn lực xã hội cho các vấn đề chăm sóc y tế, bảo đảm an sinh, chuẩn bị hạ tầng xã hội phù hợp với người cao tuổi, đặc biệt là với việc phát triển các cơ sở dưỡng lão, chăm sóc người cao tuổi chuyên nghiệp”, nữ đại biểu nêu quan điểm.

Trong bối cảnh nguồn lực đầu tư công có hạn, đại biểu Hiền cho rằng đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút nguồn lực tư nhân phát triển dịch vụ chăm sóc người cao tuổi là yêu cầu khách quan, cấp thiết và mang tính chiến lược.

Tuy nhiên, bà băn khoăn khi dự thảo nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân gần như chưa có chính sách đột phá nào quan tâm đến việc xử lý “điểm nghẽn” liên quan phát triển các cơ sở chăm sóc người cao tuổi và huy động nguồn lực xã hội trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân”.

Đại biểu tỉnh Ninh Bình dẫn hàng loạt con số như các cơ sở bảo trợ xã hội hiện nay mới đáp ứng 30% nhu cầu; hệ thống công lập chỉ có 46 cơ sở chăm sóc người cao tuổi trên tổng số 425 cơ sở bảo trợ xã hội (chiếm khoảng 11%); nhiều địa phương chưa có cơ sở chuyên biệt cho người cao tuổi.

Trong chương trình mục tiêu quốc gia lần này đề ra mục tiêu “giai đoạn 2026-2030 đầu tư xây mới cho tối thiểu 15 cơ sở dưỡng lão, cơ sở bảo trợ xã hội; giai đoạn 2031-2035 tối thiểu 10 cơ sở”.

“Như vậy, đến 2030 chúng ta có khoảng 60 cơ sở và đến 2035 khoảng 70 cơ sở. Trong khi đó, theo quy hoạch mạng lưới cơ sở trợ giúp xã hội thời kỳ 2026 -2030 thì đến 2030 phải đạt tối thiểu 90 cơ sở chăm sóc người cao tuổi, gồm cả công lập và ngoài công lập. Như vậy, cần có cơ chế, chính sách thực sự đột phá để thu hút nguồn lực xã hội hóa phát triển khoảng 30 cơ sở chăm sóc người cao tuổi trong 5 năm tới”, đại biểu Hiền góp ý.

Về việc huy động vốn đầu tư, bà cho rằng cần có phương án nâng tỷ trọng vốn xã hội hóa. Cùng với đó, trong quy hoạch ở các địa phương cần quy hoạch quỹ đất sạch dành cho phát triển cơ sở dưỡng lão và có cơ chế, chính sách đột phá về ưu đãi tín dụng, hỗ trợ lãi suất, thuế thu nhập doanh nghiệp trong đầu tư lĩnh vực này.

Nêu kiến nghị, đại biểu tỉnh Ninh Bình cho rằng cần có chính sách ứng xử với cơ sở dưỡng lão thực hiện chức năng khám chữa bệnh, chăm sóc dài hạn, phục hồi chức năng cho người cao tuổi như cơ sở y tế và được hưởng các chính sách đặc thù về đất đai, thuế, tài chính.

Đây sẽ là giải pháp đột phá để cụ thể hóa chủ trương “kết hợp hiệu quả giữa các cơ sở y tế và các cơ sở chăm sóc người cao tuổi” mà Nghị quyết 72 đã đề ra, theo lời đại biểu Hiền.

Bà cũng đồng thời đề nghị bổ sung một số hoạt động vào chương trình mục tiêu quốc gia về y tế, như nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế, chính sách đẩy mạnh thu hút nguồn lực xã hội phát triển mạnh cơ sở dưỡng lão, chăm sóc nguời cao tuổi; hoàn thiện tiêu chuẩn kỹ thuật đối với cơ sở dưỡng lão; thí điểm mô hình chăm sóc bán trú đối với người cao tuổi.

Cụ thể hóa giải pháp thích ứng với già hóa dân số

Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (Phú Thọ) cũng đặt vấn đề Việt Nam là một quốc gia có tốc độ già hóa dân số hàng đầu thế giới.

Ông cho biết Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị đã xác định nhiều giải pháp để  thích ứng với già hóa dân số, trong đó có việc đầu tư phát triển viện lão khoa và bệnh viện đa khoa có chuyên khoa lão khoa.

Yêu cầu được ông Mạnh nhắc đến là mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có ít nhất là một bệnh viện tuyến cuối chuyên sâu, một bệnh viện lão khoa hoặc bệnh viện đa khoa có chuyên khoa lão khoa, nhằm chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi được tốt hơn.

Tuy nhiên, ông cho rằng nội dung này chưa được cụ thể hóa trong Chương trình mục tiêu quốc gia chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Do đó, ông đề nghị Chính phủ cần cân đối các nguồn vốn đầu tư phát triển đã bố trí trong Chương trình để bố trí cho tiểu dự án nâng cao chất lượng dân số và tiểu dự án thích ứng với già hóa dân số, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. “Trong điều kiện chưa có đủ kinh phí thì lựa chọn thực hiện thí điểm ở một số tỉnh, thành phố để thực hiện theo quy hoạch đã triển khai”, đại biểu góp ý.