Cầu thủ ngoại học tiếng Việt
Đang ngồi "lai rai" với mấy cầu thủ bóng đá, bỗng một giọng hát trong veo vang lên: "Người yêu ơi có biết anh nhớ em nhiều lắm... ". Người hát không ai khác là Manit - cầu thủ Thái Lan mới qua Việt Nam chưa đầy nửa năm.
Hỏi ra mới biết, anh chỉ cố gắng hát nhái theo vì đâu biết mặt chữ như thế nào. Theo chân các đàn anh như Isawa, Worawood Srimaka..., Manit mới chuyển đến chơi cho CLB V-League Hoa Lâm Bình Định hồi đầu mùa. Anh mới nói ngọng nghịu được một số câu đơn giản, nhưng chủ yếu vẫn lãnh hội sự chỉ đạo của HLV qua động tác chân tay, nhiều hơn bằng tiếng Việt. Song dù sao, Manit cũng được bạn bè đánh giá là người học tiếng Việt khá nhanh.
Học "đa phương tiện"
Chắn chắn chẳng có trường lớp nào cả! Vì quỹ thời gian của cầu thủ trong một ngày chủ yếu để tập luyện và thi đấu. Như cái cách Niweat Siriwong - chàng trung vệ người Thái, đội trưởng của Ngân hàng Đông Á - Thép Pomina - học thì quả là tỉ mỉ chẳng ai bằng. "Mỗi lần nghe ai nói gì không hiểu, Niweat lập tức hỏi lại người bạn đi cùng. Sau đó, mình cố gắng ghi nhớ ý nghĩa của các từ đó, hoặc nếu có giấy bút thì ghi lại, câu nói của họ đề cập đến điều gì và "thứ" đó khi phát âm được nói như thế nào.
Trên sân tập, tôi đề nghị HLV và trợ lý ngôn ngữ chỉ dùng tiếng Anh khi thật sự cần thiết. Tôi sẵn sàng hỏi lại khi chưa hiểu, nhưng cũng vẫn chỉ dùng tiếng Việt mà thôi. Cứ như thế, vốn tiếng Việt của tôi khá dần lên sau 2 năm thi đấu cho Đông Á. Ngày xưa, khi còn chơi bóng ở giải S-League (giải VĐQG Singapore), tôi cũng làm tương tự để làm quen với tiếng Anh", cầu thủ 2 lần xuất sắc nhất Thái Lan (năm 2000 và 2004) cho biết.
“Điều quan trọng là bạn phải biết cách lắng nghe và cố gắng hỏi cho hết ý người khác nói. Sau đó tập lại nhiều lần. Bất đắc dĩ lắm mới phải dùng vài từ tiếng Anh để làm cầu nối. Tôi đã luôn cố gắng như thế”, anh nói thêm.
Nhiều người cho rằng, ngoài khả năng chuyên môn tuyệt vời, sự mẫu mực trong và ngoài sân cỏ, Neweat được tín nhiệm giao chiếc băng đội trưởng hồi đầu mùa giải hạng Nhất 2005 cũng nhờ khả năng nói tiếng Việt đạt đến độ hoàn hảo của anh. Giờ đây, từ việc nhắc nhở đồng đội trên sân, đến sinh hoạt hằng ngày, trả lời báo chí hay pha trò, nói chuyện tình yêu..., Niweat chỉ dùng mỗi một thứ ngôn ngữ: tiếng Việt Nam. Hiện Niweat đang "yêu một cô gái Việt Nam, ở Sài Gòn" và dự định sẽ chính thức thành rể Việt sau 2 năm nữa.
Cầu thủ Achilefu thì có thể đọc và nói được một chút tiếng Việt, nhưng viết thì chịu chết. Vì thế, anh đã từng xin lãnh đạo Sở TDTT Nam Định và Ban huấn luyện cho được ở riêng với mục đích rất… khó từ chối: học ngoại ngữ cho tiện. Vợ chồng con cái thuê một cái nhà gần chợ, nơi mà chẳng ở đâu ngôn ngữ cuộc sống lại phong phú bằng.
Cựu tiền đạo Nam Định này luôn có một quyển sổ, đi đâu cũng ghi ghi chép chép. Giờ thì vốn từ vựng về... tiếng lóng của Achilefu rất khá. Có lần, trên báo có bài viết về cầu thủ Mouricio Louis của CLB ACB, Achilefu đã làm chân phiên dịch cho Louis, nhưng “vừa dịch vừa... bịa vì có hiểu hết được đâu”.
Tiếng Việt rất khó học?
Phần lớn các cầu thủ nước ngoài đang chơi bóng tại Việt Nam một thời gian dài đều có thể nói, nghe thậm chí hát tiếng Việt. Nhưng tới mục viết, thì cũng phần lớn phải “bó tay”, cùng lắm thì viết được kiểu chữ không dấu. Nhưng đó không phải là trường hợp của chàng Zico Thái – Kiatisuk.
Zico có thể làm người đối diện vô cùng ngạc nhiên khi ôm đàn hát nghêu ngao “Hát với dòng sông” theo kiểu Mỹ Tâm hay ca vọng cổ đúng chất của một người gốc miền Tây (bắt chước người đồng đội Quang Trãi). Khả năng nói tiếng Việt của Zico thuộc hạng "siêu" nhất trong số các cầu thủ ngoại đang chơi bóng tại Việt Nam.
"Trên sân, ngôn ngữ là bóng đá. Nhưng cũng có một thứ tiếng rất quan trọng khác tôi vẫn thường sử dụng. Đó là... tiếng Việt. Thứ tiếng tôi đã cố gắng học thật nhanh, thật chính xác để có thể nói chuyện được với đồng đội và HLV. Đến nay tôi đã có thể viết được một lá thư hoàn chỉnh bằng tiếng Việt. Bản thân tôi cũng còn hơi... bất ngờ (cười)" - Zico vui vẻ tâm sự.
Tại sao họ lại học tiếng Việt?
Các trợ lý ngôn ngữ tại các đội bóng luôn căn dặn các cầu thủ ngoại hãy học tiếng Việt càng nhanh càng tốt, vì điều đó giúp họ rất nhiều trong việc mưu sinh ở VN. Tuy nhiên, đó chỉ là một lý do nhỏ. Phần lớn các cầu thủ ngoại ham học tiếng Việt vì muốn lĩnh hội hết cuộc sống trong và ngoài sân cỏ tại bất cứ nơi đâu họ đến. Và trên hết là một phong cách chuyên nghiệp và nghiêm túc.
Niweat Siriwong chia sẻ: "Tôi không biết khi kết thúc hợp đồng với Đông Á - Thép Pomina tôi có ở lại Việt Nam hay không. Nhưng để phục vụ tốt nhất cho việc thi đấu trong khoảng thời gian ở đây, trước nhất bạn phải biết tiếng bản địa. Chẳng ai nghe bạn nói tiếng Thái ở Việt Nam cả. Bạn phải tự tìm cách thích nghi thôi".
Theo Lan Phương/Điệp Anh/Đỗ Hữu
Thanh niên