Thủ tướng Nhật đau đầu vì hàng loạt cố vấn “lỡ miệng”

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe.

Quan hệ Mỹ-Nhật đã gặp “sóng gió” khi Thủ tướng Abe tới thăm đền chiến tranh Yasukuni hồi tháng 12 năm ngoái, làm căng thẳng thêm mối quan hệ với Trung Quốc và Hàn Quốc vốn xem ngôi đền là biểu tượng cho quá khứ quân phiệt của Nhật.

Chuyến thăm của ông Abe đã vấp phải tuyên bố “thất vọng” hiếm thấy từ phía Mỹ. Các nhà ngoại giao hi vọng rằng một chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Barack Obama vào tháng 4 tới sẽ giúp giảm căng thẳng quan hệ song phương và thắt chặt liên minh, vốn là điểm mấu chốt trong chính sách an ninh của Tokyo.

Trả lời các câu hỏi trước quốc hội ngày 20/2, Thủ tướng Abe cho hay Nhật Bản đã gây ra nỗi đau lớn tại châu Á và những nơi khác trong quá khứ. Chính phủ của ông giữ nguyên những lời xin lỗi trong quá khứ và cánh cửa đối thoại vẫn mở với Bắc Kinh và Seoul.

“Như tôi đã nói trước đây, trong quá khứ nhiều quốc gia, đặc biệt là ở châu Á, đã chịu nhiều tổn thất và đau đớn vì Nhật Bản. Chính phủ của tôi thừa nhận điều này, cũng giống như các chính phủ trước đây, và sẽ tiếp tục giữ lập trường này”, ông Abe nói.

“Trong thời kỳ hậu chiến tranh, chúng ta đã cho thấy điều đó và đã xây dựng một đất nước tự do và dân chủ dựa trên các quyền cơ bản của con người. Sẽ không có gì thay đổi trong đường hướng này”, Thủ tướng Nhật nhấn mạnh.

Nhiều trong số các cố vấn của ông Abe ủng hộ chương trình nghị sự bảo thủ, bao gồm việc thúc đẩy một vị thế ít phụ thuộc hơn vào Mỹ và phản đối điều mà họ xem là quá ăn năn về những việc làm thời chiến của Nhật.

Những quan điểm trên được biết đến từ lâu, nhưng những bình luận công khai về chúng đang ngày càng thu hút sự chú ý trong năm đầu tại vị của Thủ tướng Abe, khi ưu tiên của ông là vực dậy nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới bằng chính sách tiền tệ và chi tiêu linh hoạt hơn để thúc đẩy tăng trưởng.

Hôm nay, Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga đã ngày thứ 2 liên tiếp phải trả lời câu hỏi về các bình luận từ một cố vấn của ông Abe, lần này là cố vấn kinh tế Etsuro Honda.

Trong một cuộc phỏng ấn với tờ Wall Street Journal gần đây, ông Honda đã lên tiếng bảo vệ chuyến thăm của Thủ tướng Abe tới đền Yasukuni và nói rằng Nhật Bản cần một nền kinh tế mạnh để có thể xây dựng một nền quân đội mạnh hơn và sánh ngang với Trung Quốc.

Tờ báo còn cho biết, ông Honda muốn “một đất nước không phải chịu ơn Mỹ như một người bảo trợ và không phải kiềm chế bởi sự nhạy cảm của các quốc gia láng giềng”.

Chánh văn phòng nội các Suga cho rằng những bình luận của ông Honda đã bị bóp méo.

“Điều tôi muốn nói đã không được truyền tải đúng. Tôi không bao giờ nói rằng chính sách kinh tế của ông Abe, được gọi là Abenomics, có mục đích quân sự”, ông Suga nhắc lại lời ông Honda.

Trước đó, hhôm 19/2, Chánh văn phòng Suga đã yêu cầu ông Seiichi Eto, cố vấn đặc biệt của Thủ tướng Abe, gỡ một đoạn video trên trang Youtube trong đó ông nói rằng ông thất vọng trước tuyên bố của Mỹ về chuyến thăm đền Yasukuni.

Ông Suga nói, các bình luận của ông Eto là quan điểm cá nhân và không phù hợp với lập trường của chính phủ Nhật.

Cũng trong ngày hôm nay, tân Giám đốc đài truyền hình NHK Katsuto Momii đã tiếp tục bị các nghị sĩ chỉ trích vì các bình luận gây tranh cãi của ông.

Trong một cuộc họp báo hồi tháng 1, ông Momii dường như muốn thanh minh cho các nhà thổ quân sự thời chiến của Nhật khi nói rằng tất cả các quốc gia thời chiến đều có các nhà thổ tương tự.

An Bình
Tổng hợp