Dân sinh
Fica
DTiNewsNgười Việt tại Mỹ: Ứng viên tổng thống Donald Trump quá nhiều tai tiếng
(Dân trí) - Một số người Việt tại Mỹ cho rằng cuộc bầu cử tổng thống 2016 rất đặc biệt bởi sự xuất hiện của một ứng viên lạ lùng - Donald Trump. Họ mong bà Hillary Clinton đắc cử, dù đồng tình rằng cuộc bầu cử năm nay rất khó dự đoán và không loại trừ bất ngờ vào phút chót.
Ông Trump và bà Clinton sẽ đối đầu trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ ngày 8/11 (Ảnh: ABC News)
Khó dự đoán kết quả
Anh Lê Minh Tuấn, giảng viên Đại học Ngân hàng Hà Nội và hiện đang học chương trình tiến sĩ nghành Tài chính tại Đại học Bang Oklahoma, cho hay dù không phải công dân Mỹ nhưng anh rất quan tâm tới cuộc bầu cử tổng thống năm nay bởi các ứng viên khá đặc biệt.
Theo anh Tuấn, bà Hillary là một người tài, dù không phải là một ứng viên quá xuất sắc. Còn ông Trump gây nhiều tranh cãi và gặp phải sự phản đối mạnh mẽ của dư luận. Nhưng có một điểm chung là hai ứng viên đều từng dính các bê bối, nên "có thể nhiều cử tri lựa chọn không phải theo hướng ai xứng đáng làm tổng thống hơn mà là ai đỡ dở hơn".
Theo anh Tuấn, cử tri Mỹ có truyền thống là lười đi bầu, vì vậy có một bài toán cho các ứng viên là ngoài chuyện lôi kéo người ủng hộ mình ra thì cũng phải làm sao để cử tri chịu khó đi bầu. Cử tri có thể đi bỏ phiếu trước, chứ không nhất thiết phải ngày 8/11. Những người ủng hộ của bà Hillary không nhiệt tình như những người ủng hộ ông Obama vài năm trước nên khó đoán tỷ lệ cử tri Dân chủ đi bầu. Trong khi đó, những người ủng hộ ông Trump rất nhiệt tình và dễ bị kích động nên khả năng tỷ lệ đi bầu sẽ cao.
Anh Tuấn cho rằng ông Trump biết cách lôi kéo cử tri bằng những điều lọt tai dù ông hay nói sai.
“Nói chung, nhiều người Mỹ khi cảm thấy không thoả mãn với cuộc sống thì đổ lỗi cho cơ chế hiện tại. Và họ muốn thay đổi. Ông Trump reo rắc những quan điểm sai lệch về kinh tế, chính trị. Ông ấy nói rằng nước Mỹ đang suy yếu, đang ở trong tình trạng tệ hại... và điều này đã kích động được tâm lý của những người muốn thay đổi. Nhiều người có thể chỉ muốn "thay đổi" mà không biết rủi ro thế nào. Trong khi bà Hillary là tượng trưng cho tình trạng và cơ chế hiện tại”.
Anh Tuấn cho rằng cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm nay rất khó đoán. Báo chí Mỹ đa số ủng hộ Hillary; nhóm trí thức, giới tỷ phú, phố Wall và kể cả giới sinh viên cũng ủng hộ bà Hillary hơn ông Trump. Nhưng vụ bê bối email gần đây có thể đã ảnh hưởng ít nhiều tới bà Hillary và một số cuộc thăm dò những ngày gần đây thấy bà Hillary không còn dẫn xa như trước kia.
Oklahoma có truyền thống ủng hộ ứng viên Cộng hòa nên nhiều khả năng ông Trump sẽ chiến thắng tại bang này. Tuy nhiên, anh Tuấn cho rằng khó nói trước kết quả chung cuộc. “Trong mùa bầu cử sơ bộ, không mấy người nghĩ Trump chiến thắng. Cúng như vụ Brexit ở Anh, cũng không ai ngờ được kết quả như vậy”, anh Tuấn nói.
"Bà Clinton có nhiều thiện cảm với Việt Nam"
Ông Peter Nguyễn, một người Mỹ gốc Việt hiện đang sinh sống tại thành phố San Diego bang California, trong một lần trở lại thăm quê hương (Ảnh: Nhân vật cung cấp)
Ông Peter Nguyễn, một người Mỹ gốc Việt và là thành viên đảng Dân chủ hiện đang sinh sống tại thành phố San Diego, bang California, nhận định rằng bà Hillary là một ứng cử viên sáng giá, một người phụ nữ đầy bản lĩnh.
“Bà ấy đã sát cánh bên chồng vượt qua bao nhiêu sóng gió. Khi ông Bill Clinton hết nhiệm kỳ, họ dọn nhà về New York. Rồi bà đắc cử vào Thượng viện. Bà ấy đã tự đứng vững trên đôi chân mình. Hết 6 năm làm thượng nghị sĩ, bà ứng cử tổng thống Mỹ và cạnh tranh vé tranh cử với Obama. Rồi sau đó bà làm ngoại trưởng trong chính quyền của Obama. Bà là một con người với quá nhiều kinh nghiệm chính trường”, ông Peter nhận xét.
Với Trump, “vài tháng trước, ít người Mỹ có thể hình dung ra một lựa chọn mà họ phải quyết định cho cuộc bầu tổng thống lần này: chọn hay không chọn Donald Trump. Trong tất cả những người của đảng Cộng hòa ra ứng cử tổng thống kỳ này, tất cả là chính trị gia chuyên nghiệp, ngoại trừ Trump. Ông ấy phần lớn làm nhà thầu bất động sản và không làm chính trị”, ông Peter chia sẻ.
Nếu Trump đắc cử, ông này sẽ đối đầu với Trung Quốc, hòa hoãn với Nga, và rút khỏi NATO, ông Peter nhận định. Còn nếu Hillary đắc cử, bà có thể sẽ có cứng rắn Syria ở Trung Đông và Nga. Ông nói đùa rằng nếu bà Clinton đắc cử thì điều này có thể so sánh với chuyện “mua một tặng một”.
“Trong 2 nhiệm kỳ tổng thống, ông Bill Clinton đã làm được rất nhiều điều cho nước Mỹ. Ông ấy là con nhà nghèo, mồ côi bố từ hồi nhỏ, từng phản đối chiến tranh Việt Nam... Ông ấy là một mẫu người điển hình của đảng Dân chủ”, ông Peter nói.
Ông Peter nhận định rằng trong hơn 40 năm qua, kể từ khi chiến tranh Việt Nam kết thúc, đảng Dân chủ luôn chủ động hơn đảng Cộng hòa trong việc thúc đẩy quan hệ với Việt Nam. “Năm 2000, Tổng thống Bill Clinton đến Việt Nam đặt nền móng cho nền ngoại giao Việt - Mỹ. Ông đi cùng vợ Hillary Clinton và con gái Chelsea. Chuyến công du đó là chuyến đi ấn tượng của gia đình họ”, ông Peter nhớ lại.
Ông Peter cho hay vợ chồng, con cái ông đều là thành viên của đảng Dân chủ. Ông nhận thấy rằng người Việt lớn tuổi tại Mỹ đa phần ủng hộ đảng Cộng hòa nhưng các thế hệ trẻ giờ đây có xu hướng độc lập. Cá nhân ông mong bà Hillary đắc cử vì vợ chồng bà luôn có rất nhiều thiện cảm với Việt Nam.
Trump quá nhiều tai tiếng
Anh Michael Hưng, một người Mỹ gốc Việt hiện đang sinh sống tại thành phố Sacramento, bang California, nhận xét rằng bà Hillary Clinton đã làm chính trị 30 năm, qua nhiều chức vụ. Dù có vài sơ suất như vụ bê bối email nhưng không có bằng chứng gì cho thấy bà mang lại nguy hiểm cho nước Mỹ.
“Nước Mỹ dưới thời của chồng bà, Tổng thống Bill Clinton, là thời kỳ thịnh vượng nhất về kinh tế và được sự tín nhiệm quốc tế cao nhất. GDP của Mỹ đã tăng hai lần trong 2 nhiệm kỳ của ông Clinton. Nước Mỹ thực sự đã đi xuống vào cuối nhiệm kỳ của tổng thống Bush thuộc đảng Cộng hòa”, anh Hưng chia sẻ.
Cũng theo anh Hưng, ứng viên Cộng hòa Donald Trump chưa hề có kinh nghiệm chính trị và dính nhiều tai tiếng trong quá trình kinh doanh như 4 lần bị phá sản, 36 lần bị kiểm tra thuế, đối mặt hơn 500 vụ kiện xù nợ, không đóng thuế 20 năm, từ chối công khai hồ sơ thuế.
“Donald Trump đại diện cho ai của nước Mỹ? Đảng Cộng hòa? Không hẳn! Tất cả những nhân vật nổi bật nhất, những lãnh đạo cao nhất của đảng Cộng hòa đều từ chối ủng hộ Trump, như cha con nhà Bush; các ứng viên tổng thống trước như Romney, John McCain; lãnh đạo dân cử cao nhất đảng Cộng hòa tại Hạ viện Paul Ryan... 50 nguyên lãnh đạo Bộ An ninh Nội địa, Bộ Quốc phòng, CIA, FBI thuộc đảng Cộng hòa đã ra tuyên bố đánh giá Trump làm tổng thống là sự nguy hiểm cho nước Mỹ”, anh Hưng nhận xét.
Anh Hưng cho hay những người ủng hộ ông Trump hiện tại hầu hết là người da trắng. Nhưng như các phân tích trên nhiều tờ báo lớn của Mỹ, nhóm người người da trắng ủng hộ ông Trump phần đông thuộc tầng lớp lao động và có tính kỳ thị chủng tộc. Nhóm người này phần lớn ở các tiểu bang công nghiệp bị ảnh hưởng do xu hướng toàn cầu hoá.
Ông Trump hứa sẽ đảo ngược xu hướng toàn cầu hóa, mang trở lại công việc cho người Mỹ. Nhưng theo anh Hưng, trong thực tế, đây chỉ là lời hứa hão. Vì không ai có thể đảo ngược xu hướng toàn cầu hoá. Đặc biệt, với bản chất của một tỉ phú, ông Trump chắc chắn sẽ không mang trở lại các công việc. Ngược lại, ông sẽ càng "xuất khẩu” công việc nhiều hơn vì mục tiêu lợi nhuận tư bản. Đó cũng chính là chính sách kinh tế căn bản của Đảng cộng hòa.
Theo anh Hưng, chủ trương tranh cử của Trump đã đánh thẳng vào những bức xúc nhạy cảm nhất của nhóm Mỹ trắng bảo thủ. Thứ nhất là chống Hồi giáo: cấm cửa tất cả người Hồi giáo và hạ bậc ngoại giao đối với các quốc gia Hồi giáo. Thứ hai là chống di dân: trục xuất 11 triệu người đang cư trú không hợp pháp, xây bức tường ngăn với Mexico, và hạn chế các loại visa di dân. Về kinh tế, Trump hứa sẽ xé bỏ và ngưng các hiệp ước tự do thương mại; cũng như khôi phục lại các ngành công nghiệp khai thác than đá và luyện thép. Cuối cùng, là chủ trương ủng hộ luật chống phá thai của các giáo hội Tin lành và Công giáo. Quan điểm này đã giành được sự ủng hộ tuyệt đối của các giáo hội Thiên Chúa Giáo ở Mỹ, chiếm tới 75% dân số. Trong thực tế, những chính sách xã hội và kinh tế của ông Trump là hoàn toàn bất khả thi, đi ngược lại xu hướng phát triển của nhân loại và hiến pháp Mỹ. Vì thế, giới trí thức nói chung đều nhận ra chính sách của Trump là phi thực tế và vô nghĩa. Nhưng người lao động Mỹ da trắng, thành phần bảo thủ về các nguyên tắc đạo đức, cũng như bị ảnh hưởng bởi di dân và chính sách mở của kinh tế, đã dễ dàng bị chinh phục vì những hứa hẹn nóng bỏng của Trump.
“Tôi đã bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa suốt tất cả những lần bầu cử vừa qua, nhưng lần này thì không thể. Nói thật, ông Trump hoàn toàn không xứng đáng để làm một tổng thống Mỹ!”, anh Hưng nói, và cho biết đã bầu cho Hillary Clinton trong cuộc bầu cử lần này.
An Bình
