1. Dòng sự kiện:
  2. Chiến sự Nga - Ukraine
  3. Bầu cử tổng thống Mỹ 2024
  4. Chiến sự Israel - Hamas

Nga đau đầu tính toán: Ramzan Kadyrov ra đi, Chechnya sẽ loạn

Sắp kết thúc 5 năm nhiệm kỳ thứ hai của người đứng đầu Cộng hòa Chechnya Ramzan Kadyrov và việc đi hay ở của ông này đang làm Nga đau đầu.

Ramzan Kadyrov tuyên bố có thể rời cương vị lãnh đạo Chechnya

Nhà lãnh đạo Kadyrov nhậm chức Thủ tướng vào tháng 5-2004. Tháng 2-2007, ông thay thế Alu Alkhanov làm Tổng thống, ngay sau khi bước sang tuổi 30, là tuổi yêu cầu tối thiểu cho chức vụ này. Ông tái đắc cử vào năm 2011 và nhiệm kỳ thứ 2 sẽ kết thúc vào ngày 5-4 năm nay.

Trong khoảng thời gian chuyển tiếp từ tháng 4 đến tháng 9, đảm trách vai trò lãnh đạo nước Cộng hòa sẽ là nhân vật do Tổng thống Liên bang Nga chỉ định.

Người đứng đầu kế tiếp của Chechnya cần được các công dân bầu chọn trong "ngày bỏ phiếu thống nhất" năm nay, tức là ngày 18-9. Hiện nay, đa số cư dân nước Cộng hòa Chechnya ủng hộ ông Kadyrov.

Hình ảnh một chính trị gia đã phục hưng khu vực Bắc Kavkaz sau cuộc chiến lâu dài, danh hiệu "thủ lĩnh của Chechnya" cho thấy rằng, cuộc bầu cử công khai có thể sẽ biến thành cuộc trưng cầu dân ý về sự tín nhiệm của ông Kadyrov, với kết quả gần như 100%.

Có vẻ là mọi thứ đã rõ ràng, không có âm mưu thủ đoạn nào cả. Thế nhưng chính Ramzan Kadyrov đã bất ngờ làm phức tạp tình hình.

Ngày 27-2 vừa qua, ông tuyên bố rằng thời gian của ông trên cương vị nhà lãnh đạo khu vực đã kết thúc, cần tìm một người khác cho chức vụ này. Đó quả là điều không mấy ai chờ đợi. Với sự ưa thích những ngôn từ thẳng thắn, ông Kadyrov chưa bao giờ lại nói thẳng với sự xác định chắc chắn đến thế.

Nhà nghiên cứu địa-chính trị Nga Gleb Pavlovsky cho rằng tất cả chiến dịch thông tin có vẻ trái chiều nhau dựa trên cơ sở tính toán chính trị, một chiến lược, mà theo Kadyrov, sẽ giúp ông nâng cao vị thế chính trị của bản thân và tiến ra vũ đài chính trị Liên bang.

Nhà lãnh đạo Chechnya hiện tại là nhân vật rất phức tạp. Một mặt, ông Ramzan Kadyrov chứng tỏ mình rõ ràng là người rất hữu ích khi chính tay ông đã dẹp yên ngọn lửa bất ổn (theo đúng nghĩa đen của nó), vốn nung nấu gần hai chục năm tại khu vực Bắc Kavkaz.

Ông Ramzan Kadyrov (giữa) là nhà lãnh đạo rất có uy tín ở Cộng hòa Chechnya
Ông Ramzan Kadyrov (giữa) là nhà lãnh đạo rất có uy tín ở Cộng hòa Chechnya

Ramzan Kadyrov đã làm cho Chechnya trở thành "tiền đồn" của khu vực Bắc Kavkaz, một điển hình về cuộc sống thịnh vượng và sự tồn tại thoải mái tiện nghi của người Hồi giáo, trong khuôn khổ Liên bang Nga.

Tuy nhiên, ông Gleb Pavlovsky cho rằng, nhà lãnh đạo Chechnya vẫn có những khía cạnh không phù hợp với cương vị lãnh đạo quốc gia.

Thứ nhất là việc khôi phục nề nếp trong nước Cộng hòa phần lớn là nhờ vào sự ủng hộ của các lực lượng vũ trang bên trong đất nước. Thứ hai là, dường như ông Kadyrov không có khả năng lãnh đạo đất nước trên bình diện phát triển kinh tế.

Khối lượng cấp ngân sách ba chiều từ năm 2007 gần như liên tục không ngừng tăng, ví dụ như năm 2015, khi tất cả các khu vực Nga phải cắt giảm kinh phí 3%, thì lượng ngân sách cho Chechnya lại tăng 8%. Mà số kinh phí này liệu có được sử dụng hiệu quả hay chăng?

Chính trị gia này cũng không được điểm cộng nào từ những cuộc tấn công thường xuyên và bạo liệt vào phái đối lập. "…phong cách Kadyrov và vị thế độc quyền mà ông chiếm giữ có phần mâu thuẫn với cách hiểu về một chính quyền dân sự" - nhà khoa học chính trị Gleb Pavlovsky lưu ý.

Người đứng đầu Checnhya cũng có tính cách quá quyết liệt. Hồi giữa năm 2015, Kadyrov tuyên bố rằng các chiến sĩ của ông được phép nổ súng tiêu diệt đại diện cơ quan công lực từ những khu vực khác nếu họ xuất hiện trên địa bàn Checnhya mà chưa được sự đồng ý của ông.

Vị thế chiến lược địa-chính trị quan trọng của Chechnya
Vị thế chiến lược địa-chính trị quan trọng của Chechnya

Nếu nhà lãnh đạo này giữ lời hứa và sẽ rời chức vụ đứng đầu Chechnya, thì khả năng tiến ra vũ đài chính trị Liên bang của ông không dễ dàng mà địa vị chính trị của Ramzan Kadyrov cũng khó tăng cao, bởi dường như ông là người phù hợp hơn cho “thời loạn” chứ không phải là thời bình.

Nga sẽ làm gì trong tình huống này?

Ông là người ủng hộ Tổng thống Nga Vladimir Putin nhiệt thành và đã được trao Huân chương Anh hùng Nga, danh hiệu cao quý nhất của Nga.

Nhà lãnh đạo trẻ của Checnhya đã từng thông báo công khai trên các mạng xã hội rằng, bản thân mình luôn coi ông Putin là thần tượng và việc hiến dâng cuộc đời mình cho Tổng thống Nga là nhiệm vụ nhẹ nhàng nhất mà ông nhận thấy.

Nhà lãnh đạo này cho rằng, mọi công lao vì hòa bình và ổn định của Chechnya đều thuộc về Tổng thống Vladimir Putin. Nhờ chính sách thông thái, sự giúp đỡ và ủng hộ của ông Putin, mới có thể đạt được hòa bình bền vững, hồi sinh nước Cộng hòa cùng với nền kinh tế, văn hoá và đời sống tinh thần của Checnhya.

Người đứng đầu nước Cộng hòa này cam kết sẽ mãi mãi là “những người lính của Tổng thống Nga” và xin “luôn được là chiến hữu trung thành của ông Putin, bất kể ông là Tổng thống hay không!”

Thậm chí, ông Kadyrov cam đoan thực hiện bất kỳ mệnh lệnh nào của ông Putin, giải quyết bất kỳ nhiệm vụ khó khăn nào khi được Tổng thống Nga giao phó! Ông cam kết sẽ mãi phục vụ nhân dân Checnhya và phụng sự nước Nga của ông Putin.

Sự trung thành tuyệt đối của Ramzan Kadyrov là điều vô cùng quý báu đối với ông Putin, trong bối cảnh NATO đang tiến dần về phía đông và áp sát nước Nga từ phía nam, siết chặt vòng vây xung quanh Moscow, thông qua các nước thuộc Liên Xô cũ như Ukraine hay Gruzia.

Do đó, tất cả các vùng đất ly khai thuộc các quốc gia này như Donbass của Ukraine, Transnistria của Moldova, Abkhazia hay Nam Osetia của Gruzia và chính nước Cộng hòa Checnhya của Ramzan Kadyrov đang là những “vùng đệm an toàn” rất quan trọng đối với Nga.

Hiện Chechnya cùng 2 vùng lãnh thổ ly khai Abkhazia và Nam-Bắc Ossetia đang là vành đai ngăn chặn bước tiến của NATO áp sát biên giới phía nam của Nga thông qua con đường Gruzia - nước đang nỗ lực gia nhập NATO và vừa nhận được quy chế đồng minh ngoài NATO của Mỹ.

Ông Kadyrov đã từng tuyên bố 20.000 lính đặc nhiệm Chechnya sẵn sàng đợi lệnh Tổng thống Nga Putin để đi chiến đấu
Ông Kadyrov đã từng tuyên bố 20.000 lính đặc nhiệm Chechnya sẵn sàng đợi lệnh Tổng thống Nga Putin để đi chiến đấu

Ông Putin không thể không trọng dụng Kadyrov bởi ông là công thần của Nga trong việc dẹp loạn khu vực Bắc Kavkaz, đồng thời là thần tượng của đông đảo thanh niên khu vực này, hơn nữa, vị thế địa-chính trị của Checnhya là vô cùng quan trọng đối với Nga.

Một điều nữa cũng rất quan trọng đối với Liên bang Nga là Cộng hòa Chechnya chính là một điểm nút quan trọng của cơ sở hạ tầng dầu khí quốc gia. Bất cứ sự khủng hoảng nào cũng sẽ gây ảnh hưởng tới nền kinh tế quốc gia cũng như việc kiểm soát các nguồn tài nguyên dầu khí.

Ngoài ra, tình hình nội bộ của nước cộng hòa này cũng vô cùng phức tạp, cần phải có thủ lĩnh có uy tín cao như ông Kadyrov mới có khả năng thu phục được các thủ lĩnh địa phương, nếu không rất dễ sinh ra biến loạn trong nước, lan rộng ra cả khu vực Bắc Kavkaz.

Vì vậy, cam kết “sẵn sàng bảo vệ nước Nga, sự bình yên, đường biên giới, thực hiện bất kỳ nhiệm vụ chiến đấu phức tạp nào mà nước Nga đề nghị” của Ramzan Kadyrov là sự bảo đảm chắc chắn nhất cho tương lai chính trị của ông này.

Do đó, Moscow khó có thể để Kadyrov rời khỏi chính trường và trở thành một “phó thường dân”. Rất có thể ông Putin sẽ thuyết phục Kadyrov ở lại, đồng thời trao cho ông thêm một chức vụ nào đó trong chính quyền Liên bang. Chỉ có như thế Nga mới giữ vững được “phên dậu” của mình.

Theo Huy Bình

Đất Việt