Mỹ tính siết chặt quản lý các nhà đầu tư Trung Quốc vì lo ngại an ninh quốc gia

Một nguồn tin chính phủ Mỹ cho biết Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin đang lên kế hoạch siết chặt trọng tâm đảm bảo an ninh quốc gia đối với các doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài. Ông Mnuchin đã thảo luận vấn đề này với các thành viên trong Quốc hội.

Theo đó, các công ty Trung Quốc, Nga, Iran và Triều Tiên sẽ phải chịu sự kiểm tra, giám sát sát sao hơn nếu muốn sáp nhập, mua bán hay hợp tác với các công ty của Mỹ. Ủy ban Đầu tư nước ngoài của Mỹ (CFIUS) sẽ chịu trách nhiệm về vấn đề này. Động thái này được cho là sẽ làm phức tạp thêm mối quan hệ vốn rất nhạy cảm giữa Mỹ và Trung Quốc.

“CFIUS có rất nhiều công cụ để siết chặt quản lý các công ty nước ngoài. Có một số vấn đề cần được điều chỉnh và Quốc hội đang thảo luận về việc này. Tôi nghĩ rằng điều này sẽ giúp bảo vệ nước Mỹ và không nhằm ngăn cản bất cứ nước nào đầu tư vào Mỹ”, ông Mnuchin nói trong một cuộc phỏng vấn hồi đầu tháng 5 vừa qua.

Ông Steven Mnuchin phụ trách ủy ban đầu tư nước ngoài và chủ trương xây dựng một hệ thống quản lý chặt chẽ. Các công ty nước ngoài hoạt động trong lĩnh vực công nghệ, hạt nhân, sản xuất chất bán dẫn và các lĩnh vực cơ sở hạ tầng nằm trong danh sách “được chú ý đặc biệt”.

Theo nguồn tin, nghị sĩ Cộng hòa Robert Pittenger sẽ đệ trình bộ pháp quy về vấn đề này. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis cũng đang làm việc với Quốc hội nhằm tăng cường vai trò của CFIUS.

CFIUS được yêu cầu lập danh sách những nước có các công ty nằm trong diện “đặc biệt chú ý”, trong đó có Trung quốc. Các hoạt động hợp tác về công nghệ, giao dịch bất động sản gần các cơ sở quân sự hay các vị trí chiến lược an ninh quốc gia đều sẽ nằm trong “tầm ngắm” của CFIUS. Hiện cả Bộ Tài chính Mỹ và Nhà Trắng đều từ chối đưa ra bình luận về vấn đề này.

Nhà đầu tư Trung Quốc muốn “lấn sâu” vào thị trường Mỹ

Lâu nay, Trung Quốc tỏ ra quan tâm tới các công ty hạt nhân, sản xuất chất bán dẫn và công nghệ của Mỹ. Bắc Kinh cũng không giấu giếm tham vọng trở thành nước dẫn đầu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, dựa vào nghiên cứu trong nước và thâu tóm doanh nghiệp nước ngoài.

Hồi tháng 4 vừa qua, Tổng thống Donald Trump đã cảnh báo các nhà đầu tư Trung Quốc có thể mua Công ty điện hạt nhân Westinghouse Electric của Mỹ. Chính ông Trump, thông qua CFIUS, đã bác nhiều đề nghị hợp tác của các doanh nghiệp Trung Quốc.

CFIUS hiện do Bộ Tài chính quản lý, gồm 9 thành viên thường trực là đại diện các bộ Quốc phòng, Tư pháp, An ninh Nội địa, Thương mại, Ngoại giao và Năng lượng. CFIUS có quyền thay đổi các giao dịch hoặc đề xuất với Tổng thống cấm tuyệt đối các giao dịch này. Ủy ban này có tối đa 75 ngày để xem xét các đề nghị hợp tác.

Cơ quan này hoạt động dựa trên việc các công ty tình nguyện yêu cầu CFIUS xem xét trước khi tiến hành các giao dịch. Quốc hội Mỹ bày tỏ quan ngại về việc CFIUS xét duyệt các nhà đầu tư Trung Quốc trong hơn một năm qua. Các công ty Trung Quốc đang dần nắm quyền kiểm soát tại nhiều công ty trọng yếu của Mỹ trong ngành đường sắt, công nghệ và sản xuất chất bán dẫn. Điều này không chỉ tăng cường năng lực hạt nhân của Trung Quốc mà còn có thể ảnh hưởng tới các hoạt động quân sự của Mỹ.

Chính quyền Tổng thống Trump cũng lo ngại rằng nhiều công ty do Bắc Kinh hậu thuẫn có thể đầu tư vào Mỹ hoặc hợp tác với các công ty Mỹ mà không phải trải qua quá trình xét duyệt nghiêm ngặt của CFIUS.

Nhật Minh

Theo Bloomberg