Chủ tịch Trung Quốc đồng ý tới Mỹ thảo luận trừng phạt Iran

Hai động thái trên chắc chắn sẽ làm dịu đi căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington sau nhiều tháng tranh cãi về đồng nhân dân tệ, kiểm duyệt internet cũng như việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan.

Việc Trung Quốc nhất trí thảo luận trừng phạt Iran cho thấy thay đổi lớn của nước này sau nhiều tháng bác bỏ yêu cầu của các quốc gia phương Tây gây áp lực đối với Tehran, nước bị cáo buộc đang tìm kiếm phát triển vũ khí hạt nhân.

Bắc Kinh cũng nhất trí tham gia hội nghị thượng đỉnh về hạt nhân tại Washington vào ngày 12-13/4 này. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Qin Gang hôm nay cho hay Chủ tịch Hồ Cẩm Đào sẽ tham dự hội nghị này.

Trước đó, đại sứ Mỹ tại LHQ, bà Susan Rice, cho biết chính phủ Mỹ, Anh, Pháp, Nga và Đức đã nhất trí với Trung Quốc bắt đầu thảo luận về một nghị quyết đề xuất của Hội đồng bảo an LHQ có các lệnh trừng phạt mới đối với Iran.

“Đây là một bước tiến, nhưng các cuộc đàm phán vẫn chưa thể bắt đầu trong thời gian sớm nhất”, bà Rice cho hay trong cuộc phỏng vấn với kênh CNN.

Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc không cho biết rõ về chi tiết nghị quyết đề xuất, nhưng nhấn mạnh Trung Quốc vẫn hi vọng vào giải pháp ngoại giao đối với vấn đề Iran. “Trung Quốc rất quan ngại tới tình hình hiện nay và sẽ củng cố hợp tác với tất cả các bên”, ông cho hay.

Trung Quốc từ lâu đã không ủng hộ trừng phạt thêm Iran, nhà cung cấp dầu lửa lớn của cường quốc châu Á đang nổi này.

Hiểu được vai trò trung tâm của Bắc Kinh trong các cuộc đàm phán đang được xúc tiến hiện nay, trưởng đoàn đàm phán hạt nhân của Iran Saeed Jalili hôm nay đã tới Bắc Kinh.

Ông Jalili sẽ gặp Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Dương Khiết Trì và ông Đới Bỉnh Quốc, nhà ngoại giao cấp cao của Trung Quốc.

“Lệnh trừng phạt hiện nay có vẻ như đã được định đoạt. Khả năng thông qua nghị quyết ở Hội đồng bảo an là rất cao”, Jin Liangxiang, chuyên gia về Trung Đông tại Viện nghiên cứu quốc tế Thượng Hải cho hay.

Là một trong 5 thành viên thường trực của Hội đồng bảo an, Trung Quốc có quyền phủ quyết bất kỳ nghị quyết nào. Nhưng theo giới phân tích, Bắc Kinh có vẻ như đã bắt đầu mất kiên nhẫn với Iran. Tổng thống Mỹ Obama hôm thứ ba vừa qua cho hay ông muốn nghị quyết trừng phạt mới sẽ được thông qua trong vài tuần tới.

Song chuyên gia Jin cho rằng các lệnh trừng phạt sẽ không ảnh hưởng nghiêm trọng đến mối quan hệ kinh tế và năng lượng của Trung Quốc với Iran.

Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Ramin Mehmanparast hôm nay cho rằng các lệnh trừng phạt trước đối với nước này không hoạt đông. Và ông cũng cho rằng các nước khác sẽ không dùng “các phương pháp sai lầm như gây áp lực và trừng phạt”.

Guo Xiangang, nhà cựu ngoại giao Trung Quốc ở Tehran, nhận định cho đến nay Bắc Kinh sẽ chỉ ủng hộ các yêu cầu của phương Tây là trừng phạt cứng rắn hơn.

“Tôi đoán Trung Quốc sẽ chỉ chấp nhận các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn các lệnh trừng phạt trước, chứ không quá cứng rắn. Đó sẽ vẫn chỉ là lời cảnh báo mang tính tượng trưng đối với Iran”, ông Guo cho hay. Hiện ông là phó chủ tịch Viện nghiên cứu quốc tế Trung Quốc, một cơ quan phân tích ở Bắc Kinh.

Ông cho rằng Bắc Kinh sẽ phải đảm bảo rằng bất kỳ lệnh trừng phạt tài chính nào cũng không gây khó khăn đối với các hợp đồng năng lượng và đầu tư của nước này với Iran.

Phan Vũ

Theo Reuters