Bên trong nhiệm vụ tiếp liệu chiến đấu cơ phương Tây trước cửa ngõ của Nga

Nhưng bên ngoài cửa sổ, các máy bay chiến đấu của NATO đang bay cách đó chỉ vài mét, tiếp nhiên liệu từ Voyager ở độ cao gần 9.100m và với tốc độ khoảng 482km/h gần vùng lãnh thổ quân sự Kaliningrad của Nga - cửa ngõ ra Đại Tây Dương. 

Đây là công việc nhanh chóng và nguy hiểm, ngay cả một sai sót nhỏ nhất cũng có thể đánh đổi bằng sinh mạng.

Voyager -  về cơ bản là "trạm tiếp nhiên liệu bay" - mang theo lượng nhiên liệu đủ để giúp các chiến đấu cơ hoạt động thêm hàng nghìn km. Đây là máy bay tiếp nhiên liệu trên không duy nhất của Không quân Hoàng gia Anh (RAF), cho phép nước này mở rộng phạm vi hoạt động không quân của NATO.

Tuần này, Voyager đã thực hiện chuyến bay trong khuôn khổ nhiệm vụ của NATO nhằm hỗ trợ Eastern Sentry, hoạt động phòng thủ gồm các cuộc tuần tra trên không được triển khai vào giữa tháng 9, sau vụ khoảng 20 máy bay không người lái Nga bị cáo buộc xâm phạm không phận Ba Lan.

Kể từ đó, các máy bay chiến đấu NATO, được Voyager hỗ trợ, đã thường xuyên thực hiện các chuyến tuần tra, thực hiện nhiệm vụ và tập trận dọc theo sườn phía Đông của liên minh.

"Chúng tôi có thể hoạt động ở bất cứ đâu"

Dưới màn mây và bóng tối bao phủ của buổi sáng sớm, chiếc Voyager mang mật danh KAYAK21 khởi hành từ căn cứ Không quân Hoàng gia Brize Norton, phía tây London cho một hành trình kéo dài gần 9 giờ, đưa tàu chở dầu qua Biển Baltic và Đông Âu, rồi đến rìa lãnh thổ Nga, trước khi trở về Anh.

Trong suốt hành trình, Voyager nhiều lần tiếp nhiên liệu cho các máy bay chiến đấu đa năng Eurofighter Typhoon của Anh và JAS 39 Gripen của Thụy Điển, mỗi lần kéo dài khoảng 10 phút. Các máy bay chiến đấu F/A-18 Hornet của Phần Lan đã tham gia bay cùng tại một thời điểm trước khi tách ra.

Voyager được thiết kế dựa trên Airbus A300-200 hai động cơ, chính thức đi vào hoạt động trong RAF vào năm 2013, thay thế VC10 trở thành máy bay tiếp nhiên liệu chính của nước này. Voyager thường do hai phi công và một nhân viên vận hành hệ thống nhiệm vụ, hỗ trợ quá trình tiếp nhiên liệu trên không.

Phiên bản Voyager KC3 có hai thiết bị dưới cánh để tiếp nhiên liệu cho máy bay chiến đấu, được trang bị ống dẫn có thể thu vào, và một ống dẫn thứ ba ở giữa thân dành cho máy bay lớn hơn.

Các máy bay tiếp nhiên liệu như Voyager hoặc KC-135 Stratotanker thuộc Quân đội Mỹ được thiết kế để mở rộng tầm hoạt động của chiến đấu cơ, máy bay cảnh báo sớm và các máy bay khác, cho phép thực hiện các hoạt động trên không ở khoảng cách xa hơn và kéo dài hơn.

Một trong những phi công của Voyager cho biết các chiến đấu cơ sẽ bị hạn chế tầm hoạt động hoặc buộc phải dành thời gian tiếp nhiên liệu tại các căn cứ nếu không có Voyager. "Với khả năng tiếp nhiên liệu trên không, chúng tôi có thể hoạt động ở bất cứ đâu trên thế giới", phi công này nói.

Trong một hoạt động chứng tỏ khả năng này, một máy bay chiến đấu Typhoon đã cất cánh từ Scotland và kết nối với Voyager trên Biển Bắc. Nó đã bay cùng Voyager qua Đông Âu và bay được hơn 3.200km trước khi trở về căn cứ.

Khả năng tiếp nhiên liệu trên không này của Voyager giúp chiến đấu cơ NATO theo dõi các mối đe dọa, đúng như nhiệm vụ trong chiến dịch Eastern Sentry, phi công khác cho biết.

Voyager có thể mang tối đa 109 tấn nhiên liệu và gần 300 hành khách. Các chiến đấu cơ tiếp cận ống tiếp nhiên liệu một cách rất cẩn thận, từ từ tiến lại gần cho đến khi chốt khóa kết nối giữa giỏ nhiên liệu ở cuối ống của Voyager với cần nạp nhiên liệu ở phía trước máy bay.

Luyện tập nhiều, thực hiện chậm, chắc

Việc hai máy bay hoạt động gần nhau vốn rất nguy hiểm, nhưng một phi công Voyager cho biết đã giải quyết vấn đề này bằng cách luyện tập rất nhiều và thực hiện quy trình tiếp nhiên liệu rất chậm.

Trong chuyến bay, Voyager đã chuyển khoảng 20 tấn nhiên liệu cho chiếc Eurofighter Typhoon và JAS 39 Gripen trong suốt chuyến bay, tiến đến sát rìa không phận Nga và Belarus khi nó bay qua khe Suwałki, hành lang hẹp giữa hai quốc gia này, nối liền các thành viên NATO là Lithuania và Ba Lan.

Tại khu vực đó, phi hành đoàn Voyager đã gặp phải một số nhiễu GPS, hiện tượng thường gặp và là một trong những vấn đề lớn nhất mà các máy bay tiếp nhiên liệu phải đối mặt, theo lời người vận hành hệ thống nhiệm vụ.

Voyager có hệ thống phòng thủ được thiết kế để chống lại một số loại tên lửa đất đối không, nhưng lại thiếu khả năng bảo vệ chống lại các cuộc tấn công điện tử. Tuy nhiên, các phi công đã có thể nhanh chóng giảm thiểu tác động bằng cách chuyển sang các hệ thống khác.

Người điều hành hệ thống nhiệm vụ cho biết, nhiễu GPS đã phổ biến ở khu vực Biển Baltic trong nhiều năm, nhưng tình hình trở nên tồi tệ hơn giữa lúc cuộc xung đột Nga - Ukraine diễn biến khốc liệt.

Nhịp độ hoạt động hiện đang ở mức cao, với một số chuyến bay Voyager hoạt động hàng ngày từ Căn cứ Không quân Hoàng gia Brize Norton. Các máy bay tiếp nhiên liệu không phải lúc nào cũng thực hiện các nhiệm vụ không đối không; đôi khi chúng vận chuyển nhân sự hoặc hàng hóa.