Tuổi già cũng cần “thăng hoa”

(Dân trí) - Ở các nước phương Đông như Việt Nam chúng ta, việc giải quyết sinh lý cho người người cao tuổi thường không được để ý đúng mức. Thậm chí, theo quan niệm cũ xưa, cho rằng về già sẽ hết tình. Do đó, người già “bay bướm” đôi chút là “già rồi mà không nên nết”.v.v…

Cấu tạo, sinh lý hệ thống sinh dục

Sinh dục nam: Cơ quan hệ sinh dục nam bao gồm tinh hoàn, dương vật, hệ thống các ống, tuyến sinh dục phụ.

Tuổi già cũng cần “thăng hoa” - 1

Tinh hoàn là cơ quan đầu não của hệ sinh dục nam, hai tinh hoàn giữ nhiệm vụ sản sinh tinh trùng và chế tiết hóc môn sinh dục nam testosterone.

Sinh dục nữ: Cơ quan sinh dục nữ gồm: buồng trứng, vòi trứng, tử cung, âm đạo và âm hộ. Tuyến vú cũng được xem là một phần của cơ quan sinh dục nữ.

Tuổi già cũng cần “thăng hoa” - 2

Tương ứng với tinh hoàn ở nam giới, buồng trứng là cơ quan đầu não của sinh dục nữ, hai buồng trứng giữ hai nhiệm vụ là sản noãn trứng và chế tiết hóc môn sinh dục nữ estrogen và progesterone.

Hoạt động tình dục bắt đầu khi nào và tồn tại bao lâu?

Ở các nước Âu Mỹ, sự dậy thì ở nam bắt đầu vào khoảng từ 13-15 tuổi và ở nữ từ 10-13. kết thúc ở tuổi 15-17. Ở các nước phương Đông có chậm hơn “nữ thập tam nam thập lục” (nữ 13 nam 16 tuổi).

Thống kê cho thấy, tuổi hoạt động tình dục mạnh nhất là 18- 20. Ở tuổi này, họ có thể yêu nhau một tuần 3, 4 lần, đến lúc 40 tuổi thì 2 lần rồi một tuần một lần... tuổi càng lớn càng giảm lần nhưng không mất hẳn.

Nhiều nghiên cứu Tây y chứng minh rằng khả năng tình dục của con người kéo dài suốt đời, trừ khi bị bệnh hoạn. Từ năm 1926, Raymond Pearl (1926) ghi nhận có đến 4% người tuổi từ 70-80 làm tình ba ngày/ lần, và 9% thì mỗi tuần/ lần.

Alfred Kinsey (1948-1953) cho thấy dù số lần giao hợp của nam giảm dần, nhưng đa số còn duy trì được tới tuổi 70, 80; còn ở nữ giới thì không có thay đổi mấy với tuổi già.

Master & Johnson, tổ chức nghiên cứu về tình dục, cũng có nhận định như Alfred Kinsey.

Năm 2000, phụ trang Parade bên Mỹ đã thực hiện vịêc thăm dò về đời sống tình ái của những vị lớn tuổi: 40% quý vị trên 75 tuổi trả lời còn rất sung mãn về vấn đề này; 45% nói vẫn còn tận hưởng lạc thú làm tình.

Về ham muốn tình dục, Starr và Wiener (1981) nghiên cứu trên 800 người trên 60 tuổi tình nguyện, với kết quả trả lời là: 99% vẫn còn ham muốn; 62% động lòng khi thấy hình ảnh gợi tình; 75 % tốt đẹp hơn lúc trung niên vì không lo lắng gì.

Những vấn đề phòng the khi cao tuổi

Khi có tuổi về già, tất cả các cơ quan, bộ phận trong cơ thể đều có sự lão hóa kéo theo sự thay đổi về cấu tạo lẫn chức năng. Không ngoại lệ, bộ máy sinh dục cũng chịu cùng số phận: lão hóa.

Thay đổi ở nam giới: Ở nam giới, ở tuổi 45-50, thời kỳ mãn nam (andropause), hệ sinh dục nam có những thay đổi nhẹ nhàng hơn: (1) tinh trùng vẫn được sản xuất với số lượng ít và vẫn thụ tinh được. Đã có trường hợp có con ở tuổi trên 90, “lão bạng sinh châu”, (2) Nội tiết nam từ tinh hoàn có ít hơn, nhưng sự giảm thiểu này không ảnh hưởng gì tới khả năng giao hợp, (3) Tinh dịch còn được sinh tổng hợp với khối lượng hơi giảm.

Thay đổi ở nữ giới: Khác với nam giới, nữ giới 45-50 tuổi, thời kỳ mãn kinh (menopause) thường diễn ra phức tạp. Đây là giai đoạn “khó ở” nhất của giới quần hồng, vì cơ thể phải chịu hậu quả của việc hết rụng trứng, hết kinh, hết khả năng sinh đẻ, đồng thời hai noãn sào cũng ngưng luôn việc sản xuất nội tiết tố nữ estrogen. Nhóm chất nội tiết estrogen rất cần thiết cho sự phát triển, phát huy chức năng của bộ máy sinh dục nữ cũng như ham muốn tình dục (libido) người nữ.

Hai dạng “yếu sinh lý” hay bất lực ở quý ông

PADAM: giảm nội tiết nam ở người cao tuổi

Thông thường, nồng độ testosterone sẽ giảm tự nhiên theo tuổi tác. Do đó, từ 40 tuổi trở đi, trung bình giảm 2% ham muốn tình dục (libido) mỗi năm, nhưng vẫn ở giới hạn cho phép trong suốt cuộc đời, không ảnh hưởng nhiều đến chức năng tình dục nam. Khoảng 20% nam giới sau tuổi mãn dục nam có nồng độ testosterone dưới mức bình thường, đây là tình trạng suy giảm nội tiết nam ở người cao tuổi (Partial Androgen Deficiency of Ageing Male, PADAM).

Quý ông bị PADAM có nồng độ testosterone thấp khiến sức khỏe tình dục bị ảnh hưởng: giảm ham muốn, giảm khả năng sinh con, rối loạn chức năng cương dương

ED: rối loạn cương dương (RLCD)

Rối loạn cương dương, (“Trên nói dưới không nghe”, liệt dương, erectile dysfunction, ED) là tình trạng người nam không đủ khả năng cương cứng dương vật cần thiết cho cuộc “mây mưa”, quan hệ tình dục với nữ giới. Tuy uy không đe dọa đến tính mạng, nhưng RLCD ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng sống, hoạt động tình dục khiến nam giới mất tự tin, không “lên đỉnh” và mất hứng thú khi quan hệ tình dục.

Cơ chế bệnh lý khá phức tạp, nhưng RLCD dễ dàng nhận diện qua ba dấu hiệu cơ bản: (1) khó cương cứng dương vật, (2) khó giữ được sự cương cứng trong thời gian cần thiết và (3) giảm ham muốn tình dục (libido).

Cương dương liên hệ với ham muốn, kích thích tình dục và liên quan đến hệ thần kinh, nội tiết, cơ bắp và mạch máu…Do đó, khá nhiều nguyên nhân gây RLCD, trong đó có hai nhóm: (1) tâm thần kinh như trầm cảm, lo âu, stress hoặc điều kiện sức khỏe tâm thần khác và (2) bệnh lý mạn tính như xơ vữa động mạch, mỡ máu cao, tăng huyết áp, bệnh béo phì, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, bệnh Parkinson, u xơ, ung thư tuyến tiền liệt, chấn thương vùng xương chậu hoặc tủy sống, nghiện thuốc lá, bia rượu, rối loạn giấc ngủ, đa xơ cứng, bệnh Peyronie (mô sẹo trong dương vật)…

Mãn kinh bốc hỏa ở quý bà

Hậu quả của mãn kinh là âm đạo co rút, kém đàn hồi, mỏng và khô hơn vì tuyến nhờn giảm hoạt động; âm vật nhỏ laị; âm mao lưa thưa, cứng; nhũ hoa mềm nhũn, nhăn nheo, teo tóp; môi lớn và môi bé vừa nhăn vừa mỏng vì mất tế bào mỡ. Thiếu estrogen cũng làm thần kinh kích thích khiến quý bà bồn chồn, căng thẳng, bẳn tính, buồn phiền, kém ăn, kém ngủ, nhức đầu, bốc hỏa phừng phừng….

Chuyện phòng the và các bệnh lão

Hoạt động tình dục, giao hợp, cũng là một vận động của cơ thể, nên mạnh nhẹ tùy theo từng người, từng trường hợp và bối cảnh bệnh lý.

Nói chung, với các bệnh mãn tính hay gặp như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu….nếu đã điều trị ổn thì có thể sinh hoạt bình thường theo nhu cầu đòi hỏi.

Với các bệnh hệ vận động như thoái khớp, viêm xương khớp, bệnh gút (thống phong)… vốn ảnh hưởng lên hệ vận động, cần linh động chọn thời điểm, vị trí, thêm thuốc hổ trợ….để cuộc “mây mưa” được vẹn toàn, vì các bệnh này không có “chống chỉ định” sinh hoạt tình dục.

Với các quý ông bị PADAM, RLCD cần dùng thêm các thuốc, thực phẩm cường dương hỗ trợ theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Đôi điều bàn luận

Hoạt động, giải quyết sinh lý là một nhu cầu tất yếu của cuộc sống, cũng như nhu cầu ăn uống, hít thở, giải trí…. Và người tuổi cao không là ngoại lệ. Nhưng hoạt động tình dục tuổi già khác với hôn nhân vợ chồng thời trai trẻ ở chỗ người già cần sự gắn bó, cảm thông, chia sẻ vui buồn hơn là sinh con đẻ cái thông thường.

Theo thời gian, cơ thể người cao tuổi chắc chắn bị “lão hóa” theo quy luật sinh lão bệnh tử cả cấu tạo lẫn chức năng. Do đó, sinh hoạt tình dục cũng phải hợp sức, hợp tình. Đừng tự vống lên rằng “Càng già, càng dẻo, càng dai . Càng gẫy chân chõng, càng sai chân giường” mà nên theo cách điều độ của người phương Đông:

“Bán dạ tam bôi tửu

Bình minh nhất trản trà

Thất nhật dâm nhất độ

Lương y bất đáo gia”

Nói chung, lão hóa chỉ làm mất khả năng sinh con và ít nhiều ảnh hưởng lên khả năng, libido tình dục. Nhưng nếu biết cách “liệu cơm gắp mắm”, tùy cơ ứng biến thì người cao tuổi vẫn có thể thưởng thức trọn vẹn mục thứ ba trong “tứ khoái” thiên nhiên ban tặng cho con người.

TS.BS Trần Bá Thoại

Ủy viên BCH Hội Nội tiết Việt Nam