Những nguyên nhân gây đau ở bệnh nhân ung thư

Những cơn đau sẽ làm ảnh hưởng đến công việc và ngay cả các hoạt động sinh hoạt hàng ngày như ăn, ngủ… và hơn hết những cơn đau ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý của bệnh nhân, làm gia tăng mức độ trầm trọng của bệnh và giảm chất lượng sống của bệnh nhân. Các phương pháp tiếp cận như thăm hỏi, khám, xét nghiệm, chụp chiếu sẽ chỉ ra những thông tin hữu ích trong việc kiểm soát cơn đau.

Khi cơn đau không được điều trị, bệnh nhân ngoài phải chịu đựng căn bệnh chính còn có thêm những triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, mất ngủ, căng thẳng, lo lắng, cáu giận và có thể suy sụp. Khi cơn đau giảm, bệnh nhân cảm thấy tốt hơn, ăn ngủ tốt hơn và thích tham gia các hoạt động hơn.

Do khối u

Ung thư là tình trạng các tế bào bất thường không chết đi theo chu trình tự nhiên mà liên tục phát triển, sinh sản. Khi khối u kích thước lớn, nó phát triển ra khỏi vị trí nguyên phát và xâm lấn sang các cơ quan lân cận hoặc có thể di căn xa theo đường máu và bạch huyết đến các cơ quan khác gây ra các triệu chứng trong đó có đau. 

Một số trường hợp thường gặp:

- Chèn ép tủy sống: 

Theo BS Nguyễn Thị Hà, khoa Xạ trị- Xạ phẫu, Viện Ung thư, Bệnh viện Trung ương quân đội 108 (Hà Nội), khi khối u lan đến cột sống, nó có thể chèn ép hoặc xâm lấn vào tủy sống và các rễ thần kinh. Triệu chứng đầu tiên của chèn ép tủy sống thường là đau cột sống cổ, ngực hoặc cột sống thắt lưng cùng, sau đó có thể xuất hiện biểu hiện tê bì hoặc yếu liệt chi. Các cử động có thể làm cơn đau tăng lên, khi tủy sống bị chèn ép thì được coi là một trường hợp cấp cứu cần phải điều trị ngay để hạn chế việc yếu liệt và rối loạn cơ vòng hoặc những biến chứng trầm trọng khác.

- Đau xương: bao gồm các trường hợp ung thư xâm lấn đến xương hoặc di căn xương. Điều trị nhằm mục đích kiểm soát ung thư hoặc tập trung vào việc bảo vệ xương. Tuy nhiên mục đích chính vẫn thường là giảm đau.

- Khối u tại chỗ: xâm lấn vào các cơ quan lân cận, đám rối thần kinh gây ra những triệu chứng đau. Việc điều trị ung thư đôi khi đồng thời cũng là điều trị các cơn đau.

Do các xét nghiệm chẩn đoán

Một số các phương pháp dùng trong chẩn đoán bệnh hoặc đánh giá đáp ứng điều trị có thể gây đau như sinh thiết khối u, chọc dịch não tủy, sinh thiết tủy xương. Khá nhiều bệnh nhân lo sợ những cơn đau mà từ chối hoặc trì hoãn xét nghiệm. Điều này làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc kịp thời chẩn đoán bệnh hoặc điều trị bệnh.

Do các phương pháp điều trị

- Phẫu thuật

Tùy từng loại phẫu thuật mà cơn đau có thể kéo dài một vài ngày đến một tuần. Hiện nay có rất nhiều phương pháp giảm đau hiệu quả nên nhiệm vụ của bệnh nhân là hãy trao đổi với bác sĩ phẫu thuật và lựa chọn những phương pháp giảm đau phù hợp.

- Hóa chất và xạ trị

Tùy từng vị trí xạ, phác đồ hóa chất, loại hóa chất mà có những tác dụng phụ khác nhau, như viêm da, niêm mạc, loét miệng, đau rát họng gây khó khă khi ăn, uống, thậm chí cả nói chuyện. Mức độ đau do hóa chất và xạ trị từ nhẹ đến nặng, có những trường hợp làm bệnh nhân phải ngừng điều trị.