Người Việt chi tiền tỉ tự “mua” bệnh vào người

(Dân trí) - Năm 2015, người Việt Nam đã bỏ ra 31 nghìn tỷ đồng để mua thuốc lá và họ cũng phải bỏ ra số tiền tỉ cho chi phí điều trị ốm đau, bệnh tật do thuốc lá gây ra, do mất khả năng lao động. Đáng nói, nhiều bệnh nhân biết thuốc lá độc hại, đang bị bệnh do thuốc lá gây ra nhưng vẫn không bỏ được chất gây nghiện này.

Nghịch lý tự bỏ tiền “mua bệnh”

PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá cho biết, với hơn 7000 chất độc trong khói thuốc, thuốc lá là “kẻ giết người hợp pháp” mà nhiều người Việt tự bỏ tiền ra để mua bệnh vào mình.

Người Việt chi tiền tỉ tự “mua” bệnh vào người - 1

Không chỉ tự rước các bệnh về hô hấp, tim mạch, ung thư…cho bản thân, với 7000 khói độc trong thuốc lá, khói thuốc bạn đang hút lan toả đến những người thân xung quanh. Một đứa trẻ có thể lên cơn hen khi ngửi phải khói thuốc lá; thai nhi trong bụng mẹ bị ảnh hưởng từng ngày, những ảnh hưởng không dễ dàng nhìn thấy nhưng đã được chứng minh, từ chính khói thuốc người chồng hút trong gia đình.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng gọi thuốc lá là sản phẩm tiêu dùng hợp pháp duy nhất gây tử vong cho một nửa số người sử dụng nó cùng hàng trăm nghìn người không hút thuốc lá khác.

So sánh với các nguy cơ khác, nguy cơ tử vong sớm so hút thuốc lá là rất cao. Một nửa những người thường xuyên hút thuốc bị chết sớm do sử dụng thuốc lá và một nửa trong số này chết ở độ tuổi trung niên, mất khoảng từ 15 năm đến 20 năm của cuộc sống. Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân của hơn 25 căn bệnh.

PGS.TS Mai Trọng Khoa, Bệnh viện Bạch Mai cảnh báo, nhiều người điều trị ung thư vẫn không bỏ thuốc lá. Hay không ít người bị mạch vành, nhồi máu cơ tim sau điều trị vẫn không từ bỏ chất độc nguy hiểm này.

Thuốc lá giết người hiều hơn dịch AIDS và tai nạn giao thông

Trên thế giới, mỗi năm có khoảng 6 triệu người chết tử vong do các bệnh liên quan đến hút thuốc lá và 600.000 người chết do phơi nhiễm với khói thuốc lá thụ động. Dự báo năm 2030, con số này sẽ tăng lên thành 8 triệu người một năm, trong đó 70% các ca tử vong là ở các nước đang phát triển.

Tại Việt Nam, thuốc lá cũng gây nên cái chết của hơn 40 nghìn người mỗi năm. Bởi Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới, trung bình cứ 2 nam giới từ 15 tuổi trở lên có 1 người hút thuốc.

Quá một nửa đàn ông Việt bắt đầu hút trước tuổi 20. Tỷ lệ hút thuốc lá cao đã gây ra các tác hại rất lớn về mặt sức khỏe và kinh tế tại Việt Nam.

Theo điều tra tại bênh viện K năm 2000, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá lên tới 96,8%. Nghiên cứu năm 2011 của Viện Chiến lược và chính sách y tế cho thấy bệnh tật và tử vong sớm do sử dụng thuốc lá chiếm 12% tổng gánh nặng bệnh tật.

Theo thống kê trong năm 2013, số tiền để chi phí điều trị và chi phí do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm chỉ cho 5 nhóm bệnh gặp phổ biến là 23 nghìn tỷ.

5 nhóm bệnh gồm: ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa-hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ) trong số 25 bệnh do thuốc lá gây ra, trong khi đó số tiền do ngành công nghiệp thuốc lá đóng góp cho ngân sách nhà nước năm 2013 là khoảng 18 nghìn tỷ đồng. Bệnh tật và tử vong sớm do sử dụng thuốc lá cũng gây ra các gánh nặng kinh tế không chỉ cho bản thân người bệnh mà còn cho cả gia đình họ và toàn xã hội.

Tại Việt Nam, Luật PCTH của thuốc lá có hiệu lực thi hành từ ngày 01/5/2013. Luật gồm 5 chương và 35 điều, quy định về trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, địa phương; Quyền, trách nhiệm của người đứng đầu các địa điểm cấm hút thuốc; Quyền, nghĩa vụ của công dân; các hành vi bi nghiêm cấm trong PCTH thuốc lá; nghĩa vụ của người hút thuốc; các địa điểm cấm hút thuốc lá; Các điều kiện đảm bảo để PCTH của thuốc lá.

Để đảm bảo nguồn lực cho công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, Luật PCTH của thuốc lá đã có quy định về việc thành lập Quỹ PCTH của thuốc lá. Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá là quỹ quốc gia, trực thuộc Bộ Y tế. Quỹ hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, có chức năng huy động, cung cấp và điều phối nguồn lực tài chính của Quỹ cho các hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá trên phạm vi toàn quốc.

Ngày 29/7/2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 47/2013/QĐ-TTg về việc thành lập, phê duyệt Điều lệ và Tổ chức hoạt động của Quỹ PCTH thuốc lá. Ngày 25/11/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 229/QĐ-TTg phê duyệt chiến lược quốc gia PCTH thuốc lá đến năm 2020 với mục tiêu Giảm nhu cầu sử dụng và kiểm soát để từng bước giảm mức cung cấp các sản phẩm thuốc lá tiêu thụ tại thị trường Việt Nam nhằm giảm nguy cơ bệnh tật và tử vong do sử dụng thuốc lá gây ra.

Hồng Hải