Mua BHYT theo hộ gia đình: Dân ngán ngẩm!

Do thủ tục rối rắm nên lượng thẻ bảo hiểm y tế bán ra trong ngày rất chậm.

Ngày 26/1, ngày đầu tiên các phường, xã trên địa bàn TP.HCM triển khai bán bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc mua theo hộ gia đình. Thế nhưng nhiều người dân đến phường, xã mua và trở về mang theo “cục bực” vì không không mua được BHYT. Người dân phản ánh quy định mua BHYT theo hộ gia đình có quá nhiều thủ tục mà họ không nắm hết hoặc phát sinh nhiều chi tiết mới chưa giải quyết ngay được.

Bực bội

“Nhà ở phường 3 (quận Gò Vấp) bị giải tỏa nên tôi tạm trú phường 4. Năm ngoái tôi ra công an chứng nhận tạm trú xong mang đến phường cùng chứng minh nhân dân là họ bán. Nay tôi làm y chang thì cán bộ nói phải về phôtô hộ khẩu và thẻ BHYT của những người trong hộ khẩu để chứng minh cả hộ chỉ còn mình tôi chưa mua” - bà Lê Thị Nguyệt cho biết. Với quy định phải làm chừng đó thủ tục, thấy quá rắc rối bà Nguyệt đành quay về tay không.

Cũng từ UBND phường 4 (quận Gò Vấp) ra về tay không, một người dân khác là bà Lê Thị Thoa cho biết: “Theo quy định, tôi phải mua theo hộ khẩu nhưng ngặt con nhỏ út mới nghỉ làm, chờ làm chỗ mới nên chưa có BHYT. Tôi đòi mua một mình, cán bộ không chịu bán”.

Còn chị Nguyễn Thị Phượng cũng ngụ phường 4 cho biết nhà có 10 anh chị em nhưng chỉ có… bốn người đồng ý mua. Trong gia đình có ba người thất nghiệp nên không có tiền mua BHYT.

Theo lời cán bộ bán BHYT phường 4 (quận Gò Vấp), đến hơn 10 giờ ngày 26-1 mới có khoảng 15 người dân đủ điều kiện mua. Số đông còn lại sau khi nghe giải thích xong thì về. Tâm trạng của người dân khá bức xúc, bực bội.

Mua BHYT theo hộ gia đình: Dân ngán ngẩm!
Quy định về mua BHYT theo hộ gia đình đã khiến nhiều người dân ngao ngán vì quá nhiêu khê. Ảnh: PHONG ĐIỀN

Mất thời gian tích lũy vì… thủ tục

Tại UBND phường 8 (quận Phú Nhuận), bà Huỳnh Ngọc Hương (78 tuổi) mấy ngày nay cứ chạy qua chạy lại chỗ mua BHYT đặt tại trạm y tế để xin gia hạn thẻ BHYT (thẻ của bà có thời hạn đến ngày 31-1) và đến ngày 26-1 phường kết sổ gia hạn thẻ nhưng bà vẫn chưa đăng ký được. Như vậy, bà sẽ mua lại BHYT từ đầu và mất vài năm tích lũy để hưởng kỹ thuật cao (theo quy định mới là năm năm).

Lý do bà Hương chưa gia hạn được thẻ BHYT vì hai con của bà (cùng hộ khẩu) có mua BHYT ở công ty làm việc. Nhưng ngặt nỗi thẻ BHYT của họ cũng vừa hết hạn và công ty đang đi gia hạn nên cũng chưa có thẻ. Bà Hương mang thẻ BHYT cũ của con đi phôtô để chứng minh nhưng không được chấp nhận. Cán bộ bán BHYT đưa ra hướng giải quyết là nói con bà làm đơn xác nhận có làm việc và đang chờ thẻ BHYT công ty mua, tuy nhiên công ty nơi con bà đang làm việc không chịu chứng nhận. Bà Hương chỉ biết thở dài.

Anh Đặng Kiến Quốc cho biết đến ngày 31-1 thẻ BHYT của anh hết hạn. Trước ngày 15-1, anh có đến phường xin gia hạn thì nơi này nói chưa đến thời điểm gia hạn, hôm nay đến thì cán bộ nói đã quá hạn nên phải mua lại từ đầu. Vậy là anh mất hai năm tích lũy mua thẻ BHYT.

Lên xuống xin xác nhận

Tại UBND phường Tam Phú (quận Thủ Đức), bà Lan có nguyện vọng mua BHYT cho các thành viên trong gia đình nhưng mong muốn của bà lại chưa được đáp ứng. Nguyên nhân là gia đình bà có cô em chồng đang định cư ở nước ngoài. Nhân viên phụ trách bán BHYT phường Tam Phú hướng dẫn phải sang công an phường xin xác nhận có thành viên ở nước ngoài mới được mua và phải có xác nhận ngay trong ngày mới kịp mua BHYT cho tháng 2.

Nghe vậy, bà lật đật cầm hồ sơ sang trụ sở công an phường để xin xác nhận. Tại đây, bộ phận tiếp dân cũng khá bất ngờ về hướng dẫn thủ tục bán BHYT mới. Qua trình bày của bà, công an phường tiếp tục hướng dẫn về làm đơn đề nghị công an khu vực xác nhận và tổ dân phố thẩm tra, công an phường mới có cơ sở để xác nhận. Bà Lan đành quay về khu phố tìm công an khu vực. “Trong lúc mình lòng vòng chờ xác nhận nếu bệnh tật ập đến thì biết lấy tiền đâu mà xoay xở viện phí” - bà Lan than.

Một cán bộ phụ trách bán BHYT phường Hiệp Bình Chánh (quận Thủ Đức) cho biết do thủ tục rối rắm nên lượng BHYT bán rất chậm, khối lượng việc tăng thêm nhiều, phải thuê thêm cộng tác viên. Nhiều người lao động nhập cư đến mua, dù được giải thích rất kỹ nhưng họ phản ứng rất gay gắt vì thủ tục quá rườm rà.

Gấp rút xây dựng quản lý dữ liệu bảo hiểm

Ông Nguyễn Minh Thảo, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, cho biết trong quá trình thực hiện bán BHYT cho người dân sẽ có nảy sinh những khó khăn, vướng mắc. Cơ quan bảo hiểm lắng nghe và sẽ có văn bản để “gỡ” những khó khăn, tạo thuận lợi nhất cho người dân mua BHYT dễ dàng. Theo ông Thảo, BHXH Việt Nam đang xây dựng dữ liệu tập trung cấp tỉnh để quản lý thông tin người tham gia bảo hiểm. Dự kiến năm 2016 sẽ xây dựng xong dữ liệu tập trung cấp tỉnh, năm 2018 sẽ hoàn thành hệ thống quản lý trên toàn quốc. “Hệ thống này giúp quản lý thông tin người tham gia bảo hiểm chính xác và thuận tiện hơn rất nhiều” - ông Thảo nói.

HUY HÀ

Cần Thơ: Đã có hướng giải quyết

Chiều 26-1, ông Nguyễn Thanh Hải, Trưởng phòng Thu BHXH TP Cần Thơ, cho biết: Trong quá trình triển khai việc tham gia BHYT theo hộ gia đình có gặp một số khó khăn, vướng mắc nhưng địa phương đã có hướng giải quyết. Cụ thể, những người có tên trong hộ khẩu nhưng rời địa phương đi nơi khác trên 12 tháng (có xin giấy tạm vắng) thì trường hợp này không yêu cầu phải mua; trường hợp rời địa phương trên 12 tháng nhưng không thông báo hoặc xin giấy tạm vắng, đi lấy chồng nơi khác đã lâu nhưng không cắt hộ khẩu, lấy chồng nước ngoài nhưng tên vẫn còn trong sổ hộ khẩu… thì BHXH đã hướng dẫn chính quyền địa phương xác nhận vào đơn, khi người dân đến mua BHYT sẽ được xem xét giải quyết.

Đối với hộ gia đình khó khăn về kinh tế, khó có khả năng mua cùng lúc cả gia đình trong một năm thì có thể lựa chọn mua sáu tháng hoặc mua ba tháng vẫn được giải quyết và mức miễn, giảm vẫn được áp dụng. Ngày 29-1, BHXH tiếp tục họp với các địa phương để quán triệt thêm một lần nữa cách giải quyết các vướng mắc nói trên.

GIA TUỆ

Đà Nẵng: Gặp nhiều khó khăn

Ông Nguyễn Văn Tiết, Phó Giám đốc BHXH TP Đà Nẵng, cho biết việc bán BHYT theo hộ gia đình gặp rất nhiều khó khăn. “Trước đây, bán theo từng người thì còn dễ. Giờ cả gia đình phải mua nên với những hộ nghèo, khó khăn về tài chính thì rất khó bán. Hiện các quận, huyện đang triển khai bán nên chưa có thống kê chính thức số thẻ bán ra” - ông Tiết cho biết.

TẤN TÀI

___________________________________________

Rào cản lớn nhất khiến nhiều người dân chưa mua được thẻ BHYT là do quy định máy móc; đặc biệt gây khó khăn cho người nhập cư chưa có hộ khẩu tại TP. Cụ thể, với những người cùng ở trọ thì phải lập danh sách cùng với gia đình chủ nhà trọ mới mua được. Nếu một người ở trọ nào đó không muốn mua thì những người còn lại đành chịu. Ngoài ra, không phải chủ nhà trọ nào cũng dễ dàng xác nhận cho người ở trọ hợp thức hóa vào nhà mình để mua.

Ông NGUYỄN KHÁNH HÒA, Phó Chủ tịch UBND phường Hiệp Bình Chánh (Thủ Đức)

Theo Luật BHYT sửa đổi, khi mua thẻ BHYT mới theo hộ gia đình, người đầu tiên mua với giá là 621.000 đồng, người thứ hai bằng 70% người đầu, người thứ ba là 60%, người thứ tư là 50%, người thứ năm trở đi là 40%. Thiếu một người cũng không bán. Nếu hộ gia đình có người đi vắng, BHXH sẽ dựa vào xác nhận tạm vắng của công an. Nếu là tạm trú có KT3 thì sổ KT3 là một hộ. Người không có KT3 thì công an phường, xã xác nhận có đăng ký cư ngụ trên ba tháng với hộ nào đó thì đăng ký mua với hộ đó, nếu hộ đó không đồng ý thì “bó tay”.

Ông CAO VĂN SANG, Giám đốc BHXH TP.HCM

Theo Duy Tính – Phong Điền

Pháp luật TPHCM