Kỳ lạ, cậu bé có tinh hoàn "lớn ban ngày nhỏ về đêm"

Đó là trường hợp bệnh nhi T.A.K. (4 tuổi người Gia Rai, ngụ tại tỉnh Kon Tum) được gia đình  đưa tới Bệnh viện Nhi đồng 2 thăm khám với lý do khám "tinh hoàn thủy tinh". Thời điểm vào viện, bìu phải của bệnh nhi căng to trong suốt, không đau. 

Qua khai thác bệnh sử của bác sĩ từ phía gia đình được biết, từ sau sinh bệnh nhi đã có triệu chứng tinh hoàn bên phải là khối to, trong suốt và hoàn toàn không đau. Khối trong suốt bất thường nhỏ lại sau một đêm nằm ngủ và to hơn trong ngày khi bé hoạt động bình thường. Khi bệnh nhi được 1 tuổi, gia đình đã đưa em đi thăm khám tại bác sĩ tư. Thời điểm này, bệnh nhi được chẩn đoán bị "tinh hoàn thủy tinh". 

Các bác sĩ tại địa phương đã tiến hành can thiệp bằng cách đâm kim vào vùng "tinh hoàn thủy tinh" để hút dịch. Tuy nhiên, phương pháp trên không mang lại kết quả. Theo gia đình sau mỗi lần chọc hút, vùng bìu của bé trở lại kích thước nhỏ như bình thường nhưng vài tháng sau thì "tinh hoàn thủy tinh" lại lớn bất thường. 

Sau lần đưa con đến bác sĩ thực hiện phương pháp chọc hút dịch nhưng tình trạng không thuyên giảm, gia đình lo lắng nên đưa bé đến khám tại khoa Niệu Bệnh viện Nhi đồng 2. Tại đây, qua thăm khám, kiểm tra hình ảnh, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhi bị dị tật bẩm sinh "thủy tinh mạc". Sau hội chẩn, các bác sĩ quyết định thực hiện cuộc phẫu thuật lấy khối dịch cho bệnh nhi, đồng thời cột, cắt ống phúc tinh mạc thông thương giữa vùng bụng và bìu để phòng ngừa tái phát. 

Sau mổ vùng tinh hoàn bên phải xẹp trở về bình thường, vết mổ khô sạch, sức khỏe bình phục tốt. TS.BS Phạm Ngọc Thạch, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2, phẫu thuật viên chính trong ca mổ cho biết, đây không phải là bệnh lý "tinh hoàn thủy tinh" như chẩn đoán của y tế địa phương mà là dị tật thủy tinh mạc. Tình trạng dị tật gây ứ dịch trong khoang màng tinh, tức là khoang bao bọc tinh hoàn. Thủy tinh mạc thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, có thể bị một bên hay cả hai bên, trong đó tỷ lệ trẻ bị thủy tinh mạc bên phải được ghi nhận thường gặp hơn bên trái.

Thủy tinh mạc có thể thông thương hoặc không thông thương giữa vùng bụng và vùng bìu. Nếu có tình trạng thông thương, vùng bìu của trẻ sẽ có kích thước to lên vào ban ngày khi trẻ đi đứng chạy nhảy và nhỏ lại vào ban đêm khi trẻ nằm ngửa. Sự dao động kích thước trong ngày, sự tăng dần kích thước hoặc vùng bẹn phồng to từng đợt giúp phụ huynh có thể dễ dàng nhận biết. 

Trường hợp bệnh nhi N.T.K. là thủy tinh mạc thông thương, trong quá trình phẫu thuật, bên cạnh việc giải phóng nước vùng tinh hoàn bên phải, các bác sĩ đã khâu cột ống phúc tinh mạc thông thương giữa bìu và vùng bụng, ngăn ngừa việc tái lập nước xung quanh tinh hoàn sau phẫu thuật. 

Các bác sĩ cũng cảnh báo, phương pháp chọc hút để can thiệp bệnh lý thủy tinh mạc chẳng những không những không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ mà còn tiềm tàng những nguy cơ nhiễm trùng vùng bìu tại chỗ, tổn thương tinh hoàn, mào tinh và ống dẫn tinh gây nguy cơ vô sinh. Bên cạnh đó vùng thông thương từ bìu lên ổ bụng sẽ có nguy cơ vi trùng từ kim chọc hút bẩn đi vào ổ bụng gây viêm phúc mạc rất nguy hiểm có thể "sai một li, đi một dặm" đe dọa đến sức khỏe, tính mạng của trẻ. 

Từ trường hợp trên, bác sĩ khuyến cáo, khi thấy bệnh nhi có biểu hiện bìu to bất thường sau sinh, căng bóng như chứa nước, không đau, cha mẹ nên đưa bé đến bệnh viện chuyên khoa nhi để được bác sĩ thăm khám, điều trị kịp thời. Bệnh lý thủy tinh mạc có khả năng tự khỏi sau 2 tuổi, nên thường ít có chỉ định phẫu thuật trước 1 tuổi trên bệnh nhi. Tuy nhiên, những trẻ có thủy tinh mạc quá to, căng gây khó chịu các bác sĩ có thể xem xét, can thiệp sớm.