Hãi hùng nhiều người trẻ thích cứa tay rớm máu để tự hành xác

(Dân trí) - TS.BS Nguyễn Doãn Phương, Viện trưởng Viện Sức khỏe Tâm thần cho biết, tự ngược đãi bản thân là một bệnh lý, gặp phổ biến nhất với hành vi tự làm tổn thương cơ thể. Không ít người đến viện chằng chịt các vết sẹo ở cổ tay, trên cơ thể vì tự hành xác bằng cách dùng dao cứa cho rớm máu.

Nữ sinh với 16 vết sẹo vì tự cứa tay hành xác

TS.BS Dương Minh Tâm, Trưởng Phòng điều trị các rối loạn liên quan đến stress, Viện Sức khỏeTâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) chia sẻ về ca bệnh là nữ sinh 21 tuổi, vốn hiền lành, dễ xúc động, học cực giỏi và có một ước mơ là được đi nước ngoài du học.

TS Tâm cho biết, căn bệnh này gặp nhiều ở lứa tuổi teen. Trẻ thường tự hành xác như cứa cổ tay, cứa vào cơ thể gây rớm máu để thỏa mãn. Ảnh: H.Hải
TS Tâm cho biết, căn bệnh này gặp nhiều ở lứa tuổi teen. Trẻ thường tự hành xác như cứa cổ tay, cứa vào cơ thể gây rớm máu để thỏa mãn. Ảnh: H.Hải

Ước mơ đó em đã ấp ủ đến hai năm nay, nhưng điều kiện gia đình không cho phép, nên dù chấp nhận nhưng bên trong cô gái này, ước muốn đi du học càng cháu bỏng. Em luôn trăn trở, tâm trạng ức chế vì không rũ bỏ được mong mỏi đó.

Tâm trạng này kéo dài khiến cô gái rơi vào tình trạng mệt mỏi, mất ngủ, hay hồi hộp, tức ngực, luôn ngột ngạt khó thở nhưng không biết chia sẻ với ai.

“Bệnh nhân chia sẻ, nói với bạn thì sợ xấu hổ. Nói với bố mẹ thì sợ bố mẹ buồn. Trong một lần, em đã dùng dao lam cứa tay. Lạ là khi cứa tay dù rớm máu nhưng em không đau, ngược lại cảm thấy trong lòng nhẹ nhàng hơn”, TS Tâm cho biết.

Khi người nhà phát hiện và đưa đến viện, các bác sĩ đếm được 16 cái sẹo do những vết cắt để lại trên cơ thể.

TS Tâm cho biết thêm, sau khi được phát hiện, gia đình quan tâm, giám sát chặt hơn bệnh nhân không tự cứa tay được nữa. Tuy nhiên lúc này bệnh nhân lại xuất hiện những cơn rối loạn vận động phân ly, hay có các hành vi bất thường với mục đích gây sự chú ý. Bệnh nhân được điều trị tâm lý, thuốc chống trầm cảm, giải lo âu, sau 3 tuần bệnh nhân cải thiện tốt, được về điều trị ngoại trú.

Một bệnh nhân khác đến Viện Sức khỏe Tâm thần khám sáng 9/8 trong tình trạng cứ bứt dứt, luôn muốn tự dùng tay dứt tóc. Tóc bệnh nhân bị vòng hói rất to do em tự dứt.

Bé gái 9 tuổi đến viện khám, chia sẻ với bác sĩ nỗi bức bối vì bị cấm chơi game khiến em có hành vi nhổ tóc. Ảnh: BS cung cấp.
Bé gái 9 tuổi đến viện khám, chia sẻ với bác sĩ nỗi bức bối vì bị cấm chơi game khiến em có hành vi nhổ tóc. Ảnh: BS cung cấp.

Đó là một bé gái 9 tuổi, học giỏi, tuy nhiên bố mẹ không có nhiều thời gian dành cho em. Vì thế em hay chơi game trên điện thoại. Cách đây một năm em bị hạn chế chơi khiến người luôn căng thẳng, bức xúc, cảm thấy ngứa ngáy nên dùng tay dứt tóc, đến mức tạo thành mảng hói gia đình đưa đến khám.

“Tôi thử phản ứng của bệnh nhân, chỉ nói là từ nay cháu phải tuyệt đối bỏ điện tử đi là tay chân bé bồn chồn, bẻ tay vào nhau”, TS Tâm cho biết.

Ngược đãi bản thân để tìm sự thoải mãn

TS Nguyễn Doãn Phương, cho biết, tự ngược đãi bản thân là hành vi tự làm đau thể chất hoặc tinh thần. Tất cả những hình thức tự gây đau, tự gây tổn hại, với mục đích sau mỗi lần làm tổn hại thấy thoải mái hơn đều thuộc nhóm bệnh lý này. Do thấy thoải mái, nên bệnh nhân thường có xu thế tái diễn hành động này.

“Hay gặp nhất là họ dùng dao lam, mảnh sành cứa vào da thịt gây chảy máu; tự tát vào má, lao đầu vào tường, nhổ tóc… và không hề cảm thấy đau đớn, chỉ cảm thấy thỏa mãn; Hay có trường hợp tự gây tổn hại về tinh thần- đưa mình vào nhiều hoàn cảnh cấm đoán, để chịu khổ sở. Sau mỗi lần như thế, người bệnh thấy thoải mái hơn, nên có xu thế tái diễn hành động để giải phóng sự ức chế”, TS Tâm chia sẻ thêm.

Đặc thù của những vết cắt là nông, đủ gây chảy máu nhưng không gây hại tính mạng.

“Người bệnh thường có cảm giác buồn, chán nản nhưng không phải là trầm cảm. Trầm cảm gần giống nhưng buồn chán kéo dài trong khoảng thời gian dài. Còn tình huống này, khi bệnh nhân được thoải mãn tâm lý sẽ cải thiện tốt lên.

Người mắc hội chứng tự hành xác cũng có thể xuất hiện các triệu chứng cơ thể như tim không đều, nhanh, đánh trống ngực, đau ngực trái, tăng huyết áp…

Theo TS Tâm, hội chứng này gặp nhiều nhất ở lứa tuổi teen, trẻ vị thành niên bởi trẻ sống trong môi trường ở lớp thì nặng về giáo dục tri thức, nặng về kỷ luật. Khi ở nhà thì cha mẹ dùng quyền uy gây sức ép, áp lực để uốn nắn con theo ý mình.

“Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới sở thích, đam mê hoặc lối sống của trẻ vị thành niên với những suy nghĩ có phần lệch lạc, bi quan, bế tắc, là căn nguyên dẫn đến hành vi tự ngược đãi bản thân”, TS Tâm phân tích.

Theo ông, để phòng nguy cơ hội chứng này cần tạo môi trường học, nghỉ ngơi chơi đùa của trẻ hài hòa. Gia đình luôn có sự quan tâm đến trẻ, tham các hoạt động cùng trẻ, quan tâm chia sẻ, phát hiện sớm stress của trẻ để giúp trẻ giải tỏa các stress này, tránh kéo dài lâu có thể dẫn đến chứng bệnh tự ngược đãi bản thân.

Hồng Hải