Đấu thầu thuốc: “Minh bạch thì muốn vi phạm cũng khó”

 Trao đổi với phóng viên VOV online, bà Phạm Khánh Phong Lan, đại biểu Quốc hội TP HCM, Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM cho biết, việc đấu thầu thuốc hiện nay còn nhiều bất cập, giá thuốc không giống nhau ở các địa phương và người chịu thiệt thòi vẫn là người bệnh.

Bỏ qua chất lượng điều trị

Theo bà Phạm Khánh Phong Lan, các loại thuốc chữa bệnh được cấp phép vào thị trường Việt Nam đều đạt chất lượng. Tuy nhiên chúng ta mới xem xét trên khía cạnh chất lượng kỹ thuật, từ đó có thể định lượng để tham gia đấu thầu mà bỏ qua chất lượng điều trị.

Để đánh giá chất lượng điều trị đòi hỏi phải có thời gian cho bác sĩ làm trong lĩnh vực điều trị đánh giá về thuốc như thế nào trên bệnh nhân. Chất lượng điều trị mang tính chủ quan, bởi đôi khi mọi thứ xuất phát như nhau, nhưng chất lượng điều trị chưa chắc đã giống nhau, chưa kể yếu tố tâm lý trong điều trị bệnh. Như vậy, khi xây dựng thang điểm kỹ thuật để cho một loại thốc đấu thầu cần phải tính cả hai yếu tố này, không đề cao quá mức yếu tố nào cả.

Bà Phạm Khánh Phong Lan cho biết, thời gian qua, nếu ta vẫn để các bệnh viện tự ra thang điểm đấu thầu thì mang tính chủ quan nhiều hơn. Kể từ Thông tư 01 và Thông tư 11, khi thống nhất trên toàn ngành có thang điểm kỹ thuật để đánh giá thuốc, điều này rất cần thiết nhưng lại bỏ qua yếu tố chất lượng điều trị.

“Tôi ví dụ, trong 100 điểm thì có 60 điểm là tư cách nhà thầu, chỉ có 37 điểm về chất lượng nhưng chỉ tập trung vào kỹ thuật. Chất lượng kỹ thuật ở đây có hai yếu tố là hạn dùng của thuốc và trong suốt quá trình với hệ thống kiểm nghiệm liệu có sai sót gì hay không. Chính điều này dẫn đến hệ quả là hầu như tất cả các thuốc khi tham gia đấu thầu đều vượt qua vòng kỹ thuật, để vào vòng đấu giá. Như vậy sẽ triệt tiêu những loại thuốc chất lượng, song khi chất lượng cao thì không bảo đảm giá ở vòng rẻ nhất và chúng ta đã bỏ qua ý kiến chuyên môn từ phía bệnh viện”, Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM khẳng định.

Bà Phạm Khánh Phong Lan đề nghị trong xây dựng thang điểm kỹ thuật, được thể hiện ở điều 16 của Nghị định hướng dẫn cho Luật Đấu thầu mới, cần bổ sung yếu tố kỹ thuật cho y tế. Theo đó, từ Nghị định này, Bộ Y tế và các Bộ ngành xây dựng những thông tư phù hợp.

Cá lớn nuốt cá bé

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cho biết, đối với TPHCM, năm nay tiến hành đấu thầu tập trung và gói thầu là rất lớn, như thế vô hình trung sẽ loại bỏ hết những nhà thầu nhỏ và trung bình. Do đó sẽ có tình trạng “cá lớn nuốt cá bé”. Theo đó, chúng ta phải nghĩ đến mô hình cho phép liên doanh liên kết giữa các công ty, giữa các nhà thầu để có thể bảo đảo được các gói thầu.

Như vậy, luật không chỉ quy định về đấu thầu tập trung, mà phải có những quy định cụ thể về cơ chế liên doanh liên kết để tránh trường hợp thông thầu, hay do độc quyền loại bỏ bớt những đối tượng cạnh tranh để nâng giá thầu lên và người chịu thiệt thòi vẫn là nhân dân.

Về phía ngành y tế, bà Phạm Khánh Phong Lan cho biết ngành luôn đấu tranh để đảm bảo vai trò giám sát của BHYT, BHXH trong đấu thầu. Bảo hiểm cũng phải có nhiệm vụ công khai giá trúng thầu ở tất cả các địa phương. Từ giá trúng thầu này phải thiết lập được một mức giá trung bình cho một loại thuốc và để cho các nơi tiến hành đấu thầu tham khảo giá đó làm giá kế hoạch, tránh tình trạng xây dựng giá kế hoạch cao và khi đấu thầu thì giá sẽ cao bất thường. Khi công khai, minh bạch thì muốn vi phạm trong đấu thầu cũng khó.

Trong dự thảo Luật Đấu thầu lần này đã đưa thêm vào hình thức đàm phán giá, điều này sẽ làm công khai, minh bạch hơn.

“Thời gian tới, chúng tôi mong Bộ Y tế ban hành danh mục phải đàm phán giá, danh mục đấu thầu tập trung, để những cán bộ điều trị, phía bệnh viện sẽ tập trung vào chuyên môn nhiều hơn. Đấu thầu là rất tốt, nhưng chúng ta phải có con người được đào tạo về đấu thầu và làm một cách chuyên nghiệp. Ở đây lực lượng bác sĩ, dược sĩ được đào tạo không phải cho làm công tác đấu thầu” - đại biểu Phạm Khánh Phong Lan nói.

Theo Lại Thìn

VOV online