Cớ sao vạt áo phải so le?!

Hôm qua làm siêng dọn dẹp nhà cửa tình cờ tìm được quyển sách luân lý thời tiểu học đã mất bìa, sút gáy. Lật ra, chưa kịp phủi bụi thì lý thú làm sao, lại gặp ngay câu chuyện kể về người thợ may và ông quan muốn sắm áo thụng. Anh thợ sau khi lấy ni trên, dưới bèn cung kính hỏi nhẹ: “Bẩm quan, chẳng hay quan mới nhậm chức hay quan giữ ấn lâu rồi?”.

Quan ta hơi giận trước câu hỏi tò mò nên xẵng giọng: “Nhà ngươi hỏi làm gì? Thợ may không lo phận kim chỉ mà trèo đèo tọc mạch?”. Gã thợ may vội vàng phân bua: “Bẩm quan lớn, con mạo muội hỏi thế chẳng qua để may áo cho đẹp mà thôi”. Trước cặp mắt ngạc nhiên của bậc trị dân, anh ta gắng sức giải thích thêm: “Nếu quan mới nhận việc thì quan khi đi đứng thường ngẩng đầu ưỡn ngực do còn hãnh diện với chức vị, con vì thế sẽ may vạt trước dài hơn vạt sau một chút. Ngược lại, nếu quan đã nhiều năm lăn lộn trong chốn quan trường thì lưng quan trước sau cũng còng bởi quan khó tránh khỏi cảnh khúm núm nên con sẽ may vạt sau dài nhiều hơn vạt trước”. Bỏ qua ý nghĩa châm biếm, câu chuyện vừa kể còn cho thấy tính chất dẻo dai linh động của xương sống.

Dùng cột sống làm phương tiện chữa bệnh

Không cần phải nhờ đến kiến thức y học hiện đại, thầy thuốc từ thời xa xưa đã ghi nhận mối liên hệ mật thiết hai chiều giữa cột sống và nhiều bệnh chứng. Chấn thương hay bệnh tật trên cột sống không bao giờ dừng lại ở đốt xương mà trước sau cũng gây ảnh hưởng bất lợi trên nhiều chức năng hay nội tạng khác. Ngược lại, cho dù rối loạn biến dưỡng, thần kinh hay nội tiết, dư chứng không sớm thì muộn sẽ biểu lộ đâu đó trên cột xương sống.

Thống kê tại Phần Lan cho thấy đa số bệnh nhân bị ngạnh tắc cơ tim trước đó đã có vấn đề với cột sống nhưng lơ là trong việc điều trị. Nghiên cứu gần đây tại Đức đã chứng minh hơn phân nửa số bệnh nhân bị ù tai nhưng tìm hoài không ra nguyên nhân trong vùng loa tai đều là nạn nhân của tình trạng thoái hóa cột sống cổ. Bệnh của cột sống vì thế cần được phát hiện kịp thời và chữa trị dứt khoát trên tinh thần cẩn tắc vô áy náy.

Muốn diễn tả tính cách chủ động và đa dạng của cơ quan nội tạng thì nên chọn cột sống làm thí dụ cho được việc. Cột sống ngoài nhiệm vụ thông tin của tấm gương phản ảnh tình trạng bệnh lý còn là phương tiện để điều chỉnh chức năng cũng như để hưng phấn quy trình hồi phục của cơ thể. Chữa bệnh cột sống, hay thậm chí dùng cột sống để làm phương tiện chữa bệnh đều có tác dụng gián tiếp trên toàn bộ quy trình sinh bệnh lý của cơ thể, thông qua hệ thần kinh giao cảm nằm sát và rải đều hai bên cột sống.

Chính vì thế các nhà điều trị theo trường phái “bối cốt liệu pháp” (vertebral osteopathy) chỉ cần áp dụng đơn thuần kỹ thuật xoa nắn, chỉnh hình cột sống mà có thể điều trị nhiều bệnh chứng nghiêm trọng. Cũng chính vì thế mà hầu như bất cứ phương pháp xoa bóp nào, từ Reiki của Nhật bước qua Ayerveda của Ấn Độ, cho đến thuật xoa bóp Tuina của Trung Quốc, kể cả các liệu pháp vật ở phương Tây, đều không thể bỏ qua thao tác trên cột sống.

Dự phòng bệnh cột sống toàn diện

Trên cơ sở vừa phân tích, biện pháp phòng bệnh cho cột sống cần được đánh giá đúng mức trong ý nghĩa dự phòng toàn diện. Có khó lắm không? Trong buổi hội nghị khoa học về bệnh cột sống ở Thụy Điển, tưởng đâu các chuyên gia sẽ đăng đàn diễn thuyết về nhiều phát kiến phức tạp thì trái lại, các thầy thuốc thực sự nhiều kinh nghiệm với chuỗi đốt xương trên lưng đã khuyên gì:

Người phải đứng lâu dễ bị đau thần kinh tọa hơn người phải ngồi nhiều. Các đối tượng này, sau công việc, hay tốt hơn nữa, trong giờ giải lao nên dành ra 5-10 phút cho bài tập thể dục cột sống với vài ba động tác rất đơn giản, như nằm ngửa hay ngồi thẳng đạp xe tưởng tượng, hoặc chống hai tay vào khung cửa phòng làm việc, ưỡn ngực rồi bật đầu ra sau thật chậm, hay thậm chí chỉ cần đứng thật thẳng, hai tay chống nạnh rồi luân phiên nhón gót và nhón đầu ngón chân cho cùng với nhịp thở. Không cần tập nhiều vì hiệu quả không gia tăng với giờ tập. Nhưng cần tập mỗi ngày.

Bơi lội là liệu pháp lý tưởng cho cột sống. Mỗi tuần nếu bơi được một lần thì rất tốt. Nếu nhớ đến cột sống thì đừng quên bỏ 10-15 phút bơi ngửa. Không có hồ bơi thì khi tắm nên dùng vòi nước cho chảy chậm dọc cột sống, càng chậm càng hiệu quả. Nếu có được nước nóng và nước lạnh thì bệnh cột sống khó mà đến gần.

Người phải lái xe đường dài, người phải ngồi lâu trước máy tính nên chườm lạnh cột sống năm phút bằng nước đá sau giờ làm việc. Kết quả nghiên cứu của hai trường ĐH Munich và Hannover ở Đức đã chứng minh hiệu quả phòng, chống tình trạng thoái hóa cột sống của phương pháp này.

Tuần vừa qua tôi may mắn có dịp tham quan một lớp dưỡng sinh ở BV Y học cổ truyền TPHCM, theo phương pháp thở bốn thời và động tác tập cột sống của cố BS Nguyễn Văn Hưởng. Xem xong thì chỉ tiếc một điều. Các đồng nghiệp còn chờ gì nữa mà không quảng bá một phương pháp phòng bệnh cho cột sống vừa đơn giản, vừa hiệu quả như thế, lại rẻ tiền? Con số bệnh nhân bị thoái hóa cột sống ở TP chúng ta đã vượt qua mức báo động! Có khó lắm không?

Theo BS Lương Lễ Hoàng

Pháp luật TPHCM