Cadimi trong cá nguy hiểm đến mức nào?

(Dân trí) - Kết quả kiểm nghiệm 8 tấn cá tại Hà Tĩnh mới đây cho thấy có hàm lượng cadimi vượt ngưỡng. Vậy chất độc cadimi ảnh hưởng đến sức khoẻ con người ra sao? Hãy cùng chuyên gia cơ quan Đăng Ký Chất Độc và Dịch Bệnh Hoa Kỳ (ATSDR) giải đáp vấn đề này:

Cadimi trong cá nguy hiểm đến mức nào? - 1

Con đường thâm nhập và đào thải khỏi cơ thể của Cadimi

Hít thở: Khoảng 5 - 50% cadimi bị hít phải sẽ đi vào cơ thể qua phổi.

Ăn uống: Một lượng nhỏ cadimi trong thực phẩm và nước (khoảng 1-10%) sẽ thâm nhập cơ thể qua đường tiêu hóa. Nếu bạn không có đủ sắt hoặc các chất dinh dưỡng khác trong chế độ ăn, bạn dễ hấp thu nhiều cadimi từ thực phẩm hơn bình thường.

Tiếp xúc da: Tên thực tế cadimi hầu như không đi vào cơ thể qua da.

Đào thải: Phần lớn cadimi thâm nhập cơ thể sẽ đến thận và gan và lưu lại đó trong nhiều năm. Một phần nhỏ cadimi đi vào cơ thể sẽ được thải trừ chậm qua nước tiểu và phân.

Cơ thể có thể chuyển phẩn lớn cadimi thành dạng vô hại, nhưng quá nhiều cadimi có thể gây quá tải đối với khả năng của gan và thận.

Cadimi ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

Đường miệng: Ăn thức ăn hoặc uống nước có mức cadimi rất cao gây kích ứng dạ dày nghiêm trọng, dẫn đến nôn và tiêu chảy, và đôi khi tử vong.

Ăn phải cadimi với lượng thấp hơn trong thời gian dài có thể dẫn đến tích tụ cadimi trong thận. Nếu tích tụ cadmium đủ cao, nó sẽ gây tổn thương thận.

Phơi nhiễm với nồng độ thấp cadimi trong thời gian dài cũng có thể khiến xương trở nên yếu và dễ gãy.

Ngoài ra, hiện chưa có đủ thông tin trên người về lượng cadimi cần ăn hoặc uống để dẫn đến các bệnh gan, thiếu máu, tổn thương thần kinh nếu có xảy ra.

Công nhân sản xuất: Hít thở không khí có mức cadimi rất cao có thể gây tổn thương nặng phổi và có thể gây tử vong. Hít thở không khí có mức cadimi thấp hơn trong thời gian dài (nhiều năm) dẫn đến tích tụ cadimi trong thận, và nếu đủ cao có thể dẫn đến bệnh thận.

Ung thư: Ung thư phổi đã được phát hiện trong một số nghiên cứu trên công nhân phơi nhiễm với cadimi trong không khí và các nghiên cứu trên chuột hít phải cadimi.

Bộ Y tế và dịch vụ con người Mỹ (DHHS) đã xác định cadimiu và hợp chất cadimi là những tác nhân được biết gây ung thư ở người. Cơ quan Nghiên cứu Quốc tế về Ung thư (IARC) đã xác định cadimi là tác nhân gây ung thư ở người. EPA xác định cadimi là một chất có thể gây ung thư.

Cadimi ảnh hưởng đến trẻ em như thế nào?

Ảnh hưởng sức khỏe ở trẻ em phơi nhiễm với mức độ độc của cadimi được dự đoán là tương tự ảnh hưởng gặp ở người lớn (tổn thương thận và phổi).

Tác hại đối với sự phát triển hoặc hành vi của trẻ nói chung chưa thấy ở các quần thể phơi nhiễm với cadimi, nhưng cần nghiên cứu thêm.

Một số ít nghiên cứu trên động vật cho thấy rằng động vật non hấp thụ nhiều cadimi hơn so với con trưởng thành. Các nghiên cứu trên động vật cũng cho thấy con non dễ bị mất xương và giảm sức mạnh của xương khi phơi nhiễm với cadimi hơn con trưởng thành.

Cadimi được tìm thấy trong sữa mẹ và một lượng nhỏ sẽ đi vào cơ thể của trẻ bú mẹ qua sữa. Lượng cadimi có thể đi vào trẻ phụ thuộc vào mức phơi nhiễm của người mẹ.

Dị tật bẩm sinh: Chúng ta chưa biết liệu cadimi có thể gây ra dị tật bẩm sinh ở người hay không.

Các nghiên cứu trên động vật phơi nhiễm với nồng độ cadimi đủ cao trong khi mang thai đã dẫn đến những tác hại ở con non. Hệ thần kinh có vẻ là mục tiêu nhạy cảm nhất. Động vật non phơi nhiễm với cadimium từ trước khi sinh biểu hiện những ảnh hưởng đối với hành vi và học tập.

Cũng có một số thông tin từ các nghiên cứu trên động vật cho thấy phơi nhiễm đủ cao với cadimi trước khi sinh có thể làm giảm cân nặng và ảnh hưởng đến bộ xương của con non.

Cadimi trong cá nguy hiểm đến mức nào? - 2

Làm gì để giảm nguy cơ phơi nhiễm cadimi?

Không hút thuốc lá

Cadimi tích tụ trong lá cây thuốc lá. Nồng độ cadimi trong máu trung bình của người lớn là khoảng 0,376µg/L. Nồng độ cadimi trung bình trong máu của người nghiện thuốc lá nặng có thể cao đến 1,58µg/L.

Vệ sinh nghề nghiệp tốt

Phơi nhiễm nghề nghiệp có thể được kiểm soát thông qua trang thiết bị bảo hộ cá nhân, thực hành vệ sinh công nghiệp tốt, kiểm soát và giảm phát thải cadimi.

Trẻ em có thể phơi nhiễm với cadimi thông qua cha mẹ làm việc trong ngành công nghiệp phát thải cadimi. Do đó , thực hành vệ sinh cá nhân tốt như tắm và thay quần áo trước khi trở về nhà có thể giúp giảm cadimium đưa từ chỗ làm việc về nhà.

Tránh các khu vực và thực phẩm nhiễm cadimi

Kiểm tra và tuân thủ các khuyến cáo về việc đánh bắt cá trước khi tiêu thụ cá hoặc hải sản từ vùng nước địa phương. Tránh những địa điểm rác thải nguy hiểm.

Vứt bỏ đúng cách các sản phẩm chứa cadimi

Vứt bỏ đúng cách các pin kền-cadimi. Liên hệ với cơ quan chức năng ở địa phương về cách vứt bỏ rác thải sơn hoặc mạ.

Sử dụng đúng cách: Khong cho trẻ chơi pin. Nếu sử dụng sai, pin có thể bị vỡ. Trẻ cũng có thể nuối phải viên pin kền-cadimi nhỏ.

Khuyến cáo

EPA xác định phơi nhiễm với cadimi trong nước uống ở nồng độ 0,04mg/L trong thời gian tới 10 ngày không gây ra bất kỳ tác hại nào ở trẻ em. Phơi nhiễm suốt đời với 0,005mg/L cadimi trong nước uống không gây bất kỳ hậu quả có hại nào.

FDA xác định lượng cadimi trong nước đóng chai không được vượt quá 0,005mg/L

OSHA xác định giới hạn hợp pháp của cadimi trong không khí trung bình cho một ngày làm việc 8 tiếng là 5µg/m3.

Cẩm Tú

Theo ATSDR