Bản nghèo "3 không" nơi biên giới

Gian nan đường vào PLoang

Bản "ba không"

Điều khiến người dân nơi đây hết sức trăn trở là vấn đề nước sinh hoạt. Hàng chục năm qua, do không có nước sạch nên người dân phải đi bộ xuống suối mỗi ngày 2 lần để xách từng can nước về để nấu ăn, nhưng một can nước chừng 20 lít cũng chỉ đủ cho việc nấu cơm, nước uống còn lại việc tắm giặt của bà con đều phải ra suối. Việc sử dụng nước suối để nấu ăn, sinh hoạt cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh, nhất là các bệnh về đường tiêu hóa.

Thêm vào đó, điện chiếu sáng không có nên cuộc sống của bà con cũng rơi vào cảnh tối tăm, vào buổi tối trẻ em trong bản cũng phải thắp đèn dầu để lấy ánh sáng học bài. Nhưng để sử dụng đèn dầu cũng hết sức hạn chế vì đường sá cách trở và điều kiện kinh tế không cho phép. Mới 8 giờ tối nhưng tất thảy bà con đã đi ngủ để nhường ánh sáng cho trẻ em học bài.

Trưởng bản Hồ Thiên giải thích về sự nghèo đói đang đeo bám bà con hàng chục năm qua: Những năm trước, trâu bò ở bản nhiều lắm, thời điểm đông nhất lên đến 80 con. Nhưng năm 2011, vì bị dịch bệnh nên trâu bò chết dần, bây giờ cả bản chỉ có 3 con trâu, 5 con bò và khoảng 20 con lợn. Bà con cũng muốn gây dựng để nuôi lại mà chưa bán được cây tràm sau núi để lấy tiền mua giống”.

Một tín hiệu vui khi nhắc đến chuyện trồng cây tràm, keo của người dân bản PLoang là năm 2010, mỗi gia đình trong bản được nhận bình quân khoảng 2ha rừng, đồng bào tiến hành trồng keo. Đến nay, rừng keo của bà con đang lớn dần và chuẩn bị cho bán tỉa. Theo anh Thiên thì sắp tới mỗi gia đình sẽ được nhận thêm 2 đến 3 ha đất rừng nữa. Trong tương lai, bà con trong bản sẽ thoát nghèo nhờ rừng một cách bền vững và không còn lo cảnh thiếu đói như hiện nay nữa.  

Khát khao có điện

Theo Trưởng bản Hồ Văn Dương, bản Rìn Rìn có 21 hộ dân với 90 nhân khẩu (trong đó một số cặp vợ chồng mới cưới vẫn chưa tách hộ). Giống như PLoang, hàng chục năm qua người dân nơi đây vẫn sống trong điều kiện tách biệt với cuộc sống bên ngoài, không điện chiếu sáng, không nước sinh hoạt, đường giao thông đi lại cách trở. Người dân bản Rìn Rìn sinh sống chủ yếu nhờ vào làm nương, làm rẫy nhưng vẫn hết sức khó khăn, tình trạng thiếu đói vẫn diễn ra thường xuyên.

Dẫn chúng tôi đi tìm hiểu đời sống của người dân quanh bản, trưởng bản Dương thở dài nói: Bà con miềng vẫn còn vất vả lắm cán bộ à, là Trưởng bản vừa là Bí thư chi bộ tao cũng trăn trở nhiều lắm. Mấy lần đi tập huấn phương pháp chăn nuôi, trồng trọt trên xã về là tao bày lại cách sản xuất để bà con áp dụng. Nhưng đất đai ở đây cằn cỗi, thời tiết thất thường nên cây ngô, cây đậu nó không chịu lên đâu. Chính vì vậy nên bà con bản miềng vẫn đói, chỉ mong cấp trên xây dựng đường giao thông, nước sạch và kéo điện về cho bà con được nhờ.

Để có ánh sáng phục vụ cuộc sống, anh Hồ Văn Nhường (bản Rìn Rìn) và anh Hồ Văn Lời (bản PLoang) đã nghĩ đến việc sử dụng máy phát điện chạy bằng sức nước để tạo ra dòng điện sử dụng cho gia đình. Tuy công suất rất nhỏ, về mùa khô chỉ chạy nổi một bóng đèn 20W, nhưng đây thực sự đã khởi đầu cho nỗ lực vượt qua sự tối tăm bấy lâu để hướng đến một cuộc sống mới. “Nghe đâu chuẩn bị có dự án xây dựng điện năng lượng mặt trời cho bà con nhưng không biết khi nào mới được triển khai. Người dân khát khao có điện để bớt khổ, con cái cũng có ánh sáng mà học bài thôi nhà báo à” - anh Hồ Văn Trường nói.

Bấy lâu nay, việc sử dụng nước bẩn từ khe suối đã gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân, nhiều căn bệnh ngoài da, tiêu hóa đều có nguyên do xuất phát từ nguồn nước nhưng vẫn chưa có giải pháp khắc phục.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Sỹ, Chủ tịch UBND xã Trường Sơn cho biết, là một xã biên giới, phần lớn diện tích là rừng núi nên rất khó để phát triển cơ sở hạ tầng. Hiện nay một số bản vẫn gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là các bản PLoang, Dốc Mây, Sắt, Rìn Rìn…Ngay cả vấn đề đường giao thông cũng gặp nhiều trắc trở, để đến được bản Dốc Mây phải đi đường rừng mất cả ngày đường cả đi lẫn về. Đối với bản PLoang, đơn vị thi công đang tiếp tục xây dựng đường giao thông dẫn vào bản.