Phát triển phương tiện công cộng để giảm tình trạng "uống mà vẫn lái"

Mục tiêu kép khi phát triển giao thông công cộng

Chế tài của Việt Nam trong những năm qua hướng tới xử lý nghiêm hành vi sử dụng rượu bia khi lái xe. Tuy nhiên dù chúng ta xử lý rất nghiêm vẫn còn tồn tại tình trạng sử dụng rượu bia khi tham gia giao thông.

Đây là chia sẻ của TS Trần Hữu Minh, Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia tại Tọa đàm “Xây dựng Văn hóa Thưởng thức có Trách nhiệm tại Việt Nam thông qua phương pháp tiếp cận toàn xã hội”.

Tọa đàm diễn ra vào ngày 26/9 tại Hà Nội.

Theo TS Minh, thực trạng này cho thấy, bên cạnh việc tăng cường thực thi pháp luật, điều cốt lõi là chúng ta cần thay đổi nhận thức, xây dựng một văn hóa sử dụng rượu bia có trách nhiệm. Văn hóa này không chỉ đơn thuần là việc tuân thủ luật lệ, mà còn là sự tự giác, ý thức cao của mỗi cá nhân trong việc kiểm soát hành vi của mình.

Cũng theo chuyên gia này, ngoài các giải pháp hành chính, tạo ra môi trường tham gia giao thông thuận lợi hơn cho người có sử dụng rượu bia là một trong những phương án để giảm thiểu tình trạng lái xe sau khi đã sử dụng đồ uống có cồn.

TS Minh nêu ví dụ về phương tiện công cộng. Cần phát triển hệ thống phương tiện công cộng để người dân dễ dàng tiếp cận và hình thành thói quen di chuyển.

“Phần lớn người dân không muốn vi phạm nhưng phương tiện công cộng tiếp cận còn khó khăn. Ví dụ như sau khi sáp nhập các tỉnh thành, chúng tôi bất ngờ khi 3 địa phương vẫn chưa có tuyến xe buýt”, TS Minh chia sẻ.

Đồng quan điểm, theo ThS Ngô Vĩnh Bạch Dương, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Pháp luật, Viện Nhà nước và Pháp luật, ngành dịch vụ thời gian qua đã có nhiều giải pháp như cung cấp dịch vụ lái xe hộ (đưa khách và xe của khách về nhà), nhưng biện pháp này vẫn khá tốn kém và khó triển khai rộng.

“Theo tôi việc phát triển phương tiện công cộng có tác dụng rất tốt. Chúng ta cần ưu tiên cho giao thông công cộng thì mới phát triển được, đem lại nhiều giá trị cho xã hội vừa giảm mật độ giao thông, vừa giảm tình trạng người sử dụng rượu bia vẫn điều khiển phương tiện”, ThS Dương chia sẻ.

Theo ông, phải có hệ sinh thái phát triển giao thông công cộng, ví dụ xe buýt có phát triển được hay không thì vỉa hè rất quan trọng chứ không chỉ đơn thuần chỉ là đường.

Chuyên gia này nhận định phát triển giao thông công cộng là mục tiêu kép. Khi người dân sử dụng phương tiện công cộng sẽ tăng cường vận động thể chất. Số liệu chỉ ra, khi vận động được ít nhất 30 phút mỗi ngày sẽ giảm nguy cơ tử vong rất nhiều.

Tuyên truyền phải đổi mới sáng tạo để dễ tiếp cận người trẻ

Giáo dục và tuyên truyền cũng là những trụ cột quan trọng được các chuyên gia tại tọa đàm nhấn mạnh để nâng cao văn hóa, nhận thức sử dụng rượu bia.

Theo bà Nguyễn Quý Linh, Giám đốc Điều hành CLB Xe hơi Việt Nam, cần xây dựng các giải pháp sáng tạo về công nghệ để phù hợp với xã hội hiện đại và nhóm người trẻ tuổi, vốn là nhóm đối tượng hay sử dụng rượu bia, để họ dễ tiếp thu và thay đổi nhận thức.

“Chúng ta nhắm vào người trẻ thì cần đi sâu vào công nghệ, ví dụ các ứng dụng để quản lý lượng rượu bia tiêu thụ. Qua đó, giúp người trẻ hiểu được bản thân.

Khi chúng ta hiểu bản thân thì việc sử dụng rượu bia với người khác rất an toàn”, TS Nguyễn Minh Hoàng, Giám đốc Nghiên cứu Chương trình Hợp tác Phát triển Y tế Việt Nam, Trường Đại học Y Harvard chia sẻ.

Theo TS Hoàng, cách tiếp cận sáng tạo và hiệu quả để thúc đẩy uống có trách nhiệm tại Việt Nam là thông qua mô hình toàn xã hội.

Bằng cách tích hợp chính sách, thực thi, giáo dục có mục tiêu và quan hệ đối tác công - tư minh bạch, chúng ta có thể thúc đẩy thay đổi hành vi bền vững và biến việc uống có trách nhiệm thành một chuẩn mực xã hội lâu dài.