Một Toyota trong “bão”

Kể từ khi đảm nhiệm vị trí chủ tịch tập đoàn Toyota vào tháng 6/2005, ông Katsuaki Watanabe thường xuyên cảnh báo về sự nguy hiểm của thái độ tự thoả mãn bắt đầu manh nha trong nội bộ Toyota. Và gần đây, cảnh báo đó được chuyển thành một thông điệp mạnh mẽ tới toàn bộ nhân viên tập đoàn.

Thành công của Toyota đã trở thành mối đe doạ đối với các “ông lớn” của ngành chế tạo xe hơi Mỹ - GM, Ford và Chrysler. Năm tài khoá 2007-08 (tính đến tháng 3/2008), Toyota đã tiêu thụ được 8,9 triệu xe, tăng 32% so với 5 năm trước, với lợi nhuận ròng tăng 53% lên 17 tỷ USD. Nhiều khả năng năm nay họ sẽ vượt GM để chính thức trở thành nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, xét về doanh số.

Tuy nhiên, ông Watanabe vẫn chưa thể “ngả lưng” thoả mãn với thành công đạt được, vì từ đầu năm đến nay, giá cổ phiếu của Toyota đã giảm tới 37%, không khác mức sụt giảm 39% của cổ phiếu GM là bao nhiêu.

Thêm vào đó, doanh số tiêu thụ xe gần đây của Toyota, dù không tệ như ba “ông lớn” ô tô Mỹ, nhưng cũng không có gì đáng tự hào. Tính đến tháng 9, doanh số của tập đoàn tại Mỹ đã giảm 10%, trong khi ở ở châu Âu cũng không khá hơn. Tại Nhật Bản, nơi Toyota chiếm hơn 40% thị phần, doanh số của tập đoàn trong năm nay nhiều khả năng sẽ thấp hơn năm ngoái, trong khi doanh số năm ngoái đã là mốc tệ nhất trong vòng hơn 2 thập kỷ qua. Ngay cả tại Trung Quốc, thị trường mà Toyota đặt mục tiêu tăng 40% doanh số trong năm nay, tình hình cũng không mấy lạc quan.

Một số nhà phân tích bắt đầu gióng hồi chuông cảnh báo. Trong một thông báo ngày 10/10 gửi các nhà đầu tư, nhà phân tích Noriyuki Matsushima của công ty NikkoCitigroup đã dự báo về một đợt sụt giảm doanh thu lớn và bất ngờ của Toyota. “Chúng tôi tin rằng Toyota cần phải vạch ra một chiến lược mới để thay đổi tình hình hiện tại, trong đó có những giải pháp cụ thể nhằm cải thiện doanh số,” ông viết.

Ông Matsushima dự đoán doanh thu của Toyota trong năm tài chính 2008-09 (tính đến hết tháng 3/2009) đạt 11 tỷ USD, giảm 50% so với năm ngoái và thấp hơn 5 tỷ USD so với dự đoán của công ty.

Tuy nhiên, hiện tại, Toyota đang tỏ ra khá vững vàng trước biến động thị trường. Hãy xem nhà sản xuất ô tô số 1 Nhật Bản, và sắp tới là số 1 thế giới, đương đầu với “sóng gió” ra sao!

Thêm xe hybrid

Xe Toyota Prius

Toyota dự kiến bắt đầu từ năm 2010 mỗi năm sẽ bán ra 1 triệu xe hybrid, và trong bối cảnh giá nhiên liệu tăng cao cùng với sự suy yếu của nền kinh tế, sự ra mắt của mẫu xe Prius mới vào năm sau và một số mẫu xe hybrid khác trong vài năm tới có thể sẽ giúp cải thiện doanh số cho Toyota.

Thêm xe nhỏ chất lượng cao

Ngày 20/11 tới, Toyota sẽ chính thức đưa mẫu xe mini iQ ra tiêu thụ tại thị trường Nhật Bản, với giá bán lẻ đề xuất trong khoảng 14.000 USD. Mẫu xe này chỉ dài hơn Smart Fortwo một chút, nhưng được tính toán thiết kế để đủ chỗ cho 3 người lớn và 1 trẻ nhỏ hoặc hành lý. Toyota kỳ vọng mẫu xe iQ sẽ kích thích nhu cầu mua sắm xe nhỏ trên thị trường, đồng thời thay đổi quan niệm rằng xe nhỏ thường có chất lượng kém và không an toàn. Dự kiến Toyota iQ sẽ có mặt tại các thị trường khác từ đầu năm 2009.

Ngồi lại với các nhà cung cấp phụ tùng

Toyota hiểu rõ tầm quan trọng của các chương trình cắt giảm chi phí. Năm nay, họ đã ra mắt mẫu Toyota Crown phiên bản mới tại Nhật Bản, mẫu xe đầu tiên trong chương trình cắt giảm chi phí mang tên Value Innovation Activity, dự kiến sẽ tiết kiệm cho Toyota hơn 10 tỷ USD bằng cách hợp tác chặt chẽ hơn nữa với các nhà cung cấp phụ tùng ngay từ giai đoạn đầu phát triển sản phẩm mới để vạch ra hướng cắt giảm từng khoản mục chi phí nhỏ nhất.

…và các công ty thép

Theo các báo cáo tại Nhật Bản, Toyota cũng đã thuyết phục các công ty thép chung tay thực hiện kế hoạch cắt giảm chi phí. Mỗi năm Toyota sử dụng khoảng 4 triệu tấn thép để sản xuất xe. Tờ Nihon Keizai của Nhật Bản đưa tin Toyota đã lập ra hơn 100 gợi ý giải pháp cắt giảm chi phí để gửi tới 5 nhà sản xuất thép Nhật Bản.

Lãi suất trả góp 0% tại Mỹ

Sau khi chứng kiến doanh số tháng 9 tại Mỹ sụt giảm mạnh, ngày 3/10, Toyota bắt đầu áp dụng mức lãi suất 0% đối với 11 mẫu xe, gồm Matrix, Corolla, Camry, RAV4, Highlander, FJ Cruiser, 4Runner, Sequoia, Sienna, Tacoma và Tundra. Giới phân tích cho rằng chính sách này của Toyota về lâu dài có thể gây ảnh hưởng đến hình ảnh thương hiệu. Tuy nhiên, phải thừa nhận khách quan rằng, đây là biện pháp hiệu quả để kích thích doanh số, đồng thời nhằm khẳng định với khách hàng và giới đầu tư rằng tiềm lực tài chính của tập đoàn còn đủ mạnh để áp dụng chính sách này. Hơn nữa, Toyota chỉ áp dụng chính sách lãi suất trả góp 0% trong thời gian 1 tháng.

Cơ cấu lại sản xuất

Hiện tại, Toyota đang tập trung cơ cấu lại sản xuất. Lần đầu tiên, mẫu xe Prius hybrid sẽ được lắp ráp ngay tại Mỹ, ở nhà máy của Toyota ở Mississippi. Tập đoàn cũng đang sắp xếp lại hoạt động của nhà máy sản xuất xe bán tải cỡ lớn ở Texas. Trong nỗ lực cơ cấu lại các nhà máy sản xuất, Toyota đang cho dừng sản xuất tại 3 nhà máy ở Mỹ trong 3 tháng.

Xe sang cũng phải tiết kiệm

Thương hiệu Lexus của Toyota có thể là mác xe hạng sang bán chạy nhất tại thị trường Bắc Mỹ, nhưng cũng không tránh khỏi sự xáo trộn do tác động của tình hình kinh tế chung. Toyota đã có kế hoạch bổ sung thêm một số xe hybrid hiệu Lexus. Tại Triển lãm ô tô Bắc Mỹ năm tới, diễn ra vào tháng 1 tại Detroit, dự kiến Toyota sẽ giới thiệu mẫu xe đầu tiên chỉ có phiên bản hybrid của Lexus (thông thường hybrid chỉ là một phiên bản bên cạnh bản máy xăng hoặc máy dầu). Ngoài ra, Toyota cũng đang cân nhắc việc trang bị phiên bản hybrid cho tất cả các mẫu xe của Lexus.

Hạn chế sa thải nhân công

Chắc chắn đây là giai đoạn khó khăn, nhưng Toyota không muốn phải sa thải nhân công. Ví dụ, tại Mỹ, chính sách cơ cấu lại sản xuất của tập đoàn khiến khoảng 4.500 lao động bỗng trở nên “nhàn rỗi” trong thời gian thay đổi dây chuyền sản xuất trong nhà máy. Tuy nhiên, Toyota đã cố gắng giúp họ vẫn được làm việc, như mở các chương trình đào tạo, hoặc hỗ trợ các dây chuyền sản xuất ở nơi khác, hoặc tổ chức cho họ tham gia các hoạt động cộng đồng.

Hợp tác với Subaru sản xuất xe thể thao

Xe thể thao chính là phần còn khuyết trong danh mục sản phẩm của Toyota kể từ khi họ ngừng sản xuất các mẫu Celica, Supra, và MR-2. Nhưng với việc mua cổ phần trong Fuji Heavy Industries, công ty sở hữu nhà sản xuất ô tô Subaru, Toyota dự kiến cho ra mắt một mẫu xe thể thao mới vào năm 2011.

Nhật Minh

Theo Business Week