1. Dòng sự kiện:
  2. Kết quả kinh doanh

Mua những chiếc máy bay dị thường:

Vietnam Airlines đã lừa dối Chính phủ?

Sau khi báo chí phản ánh <a href="http://dantri.com.vn/Sukien/2006/6/121846.vip"> những chiếc máy bay dị thường</a> của Vietnam Airlines (VNA), Tổng Giám đốc VNA Nguyễn Xuân Hiển đã khẳng định toàn bộ quá trình mua bán là rất đúng thủ tục. Tuy nhiên xâu chuỗi lại các sự kiện cho thấy VNA đã âm thầm mua hàng trước khi Thủ tướng phê duyệt.

Trong cuộc họp báo ngày 16/6, ông Hiển đã trình bày lại toàn bộ quá trình lựa chọn động cơ, thủ tục trình cơ quan chức năng được làm đúng quy trình. VNA đã thận trọng làm từng bước và báo cáo lên Cục Hàng không, Thủ tướng Chính phủ cả trình tự, thủ tục và kết quả xin Thủ tướng xem xét, phê duyệt rồi mới thông báo cho đối tác vào đàm phán, ký kết hợp đồng. Tuy nhiên…

Mua trước, trình Chính phủ phê duyệt sau

Theo giải trình của ông Hiển, sau khi Cục Hàng không có văn bản gửi Thủ tướng, phân tích kỹ các lý do để không nên mua loại PW 4084D - động cơ mà VNA lựa chọn hiện nay, ngày 3/4/2002, Thủ tướng đã tiếp tục chủ trì cuộc họp với sự tham gia của Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Tấn Dũng, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Cục trưởng Cục Hàng không dân dụng VN để xem xét lại một lần nữa quyết định lựa chọn động cơ PW 4084D cho 4 máy bay Boeing 777 của VNA.

Tới 5/4/2002 Thủ tướng mới có quyết định cuối cùng tại văn bản số 64/TB-VPCP, đồng ý với việc lựa chọn động cơ PW.

Tuy nhiên, việc mua bán “chui” của VNA bị đối tác vô tình “vạch áo” khi loan báo với giới truyền thông quốc tế từ trước khi Thủ tướng có quyết định hơn 3 tháng trời.

Báo Lao động số 26 ngày 30/1/2002 đã dẫn lại nguồn tin từ AFP - “Hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam chọn động cơ PW 4084D của Hãng Pratt and Whitney (Mỹ) để lắp vào 4 chiếc máy bay Boeing 777-200ER mà hãng đặt mua tháng 12 vừa qua (tháng 12/2001- PV). Giá trị của hợp đồng cung cấp động cơ này lên đến 145 triệu USD. VNA sẽ nhận 2 chiếc Boeing đầu tiên vào tháng 8 và tháng 9 năm tới. Hai chiếc còn lại được giao vào các năm 2004 và 2005".

Báo cáo sai sự thật

Do đã lựa chọn PW, để bảo đảm ưu thế tuyệt đối cho loại động cơ này, VNA đã đưa ra những số liệu không chính xác về thị phần các loại động cơ máy bay để thuyết phục Thủ tướng.

Trong công văn số 298 ngày 8/3/2002 gửi Thủ tướng về việc lựa chọn mua động cơ cho 4 máy bay Boeing 777-200 ER LGW, Cục Hàng không dân dụng đã chỉ rõ thị phần đối với từng loại động cơ là “một trong những tiêu chí rất quan trọng để lựa chọn động cơ”.

Cục Hàng không dân dụng cũng đã nghi ngờ về việc báo cáo sai lệch của VNA, số liệu về thị phần của VNA báo cáo Thủ tướng và giải trình của tổ đàm phán là khác nhau.

Theo giải trình của tổ đàm phán, thị phần của máy bay Boeing 777-200 ER mà VNA lựa chọn như sau: Động cơ RR chiếm thị phần lớn nhất 45,1%, sau đó đến GE 33,6% và chiếm thị phần ít nhất là PW 21,3%.

Tuy nhiên, trong tờ trình gửi Thủ tướng, VNA đã báo cáo ngược lại hoàn toàn: PW chiếm thị phần lớn nhất 71,2%, sau đó đến RR 20,7% và ít nhất là GE là 8,1%.

Trong bức thư điện tử ngày 17/1/2002 của ông Flint Ch. - Trưởng đại diện hãng Boeing tại VN - gửi Cục Hàng không dân dụng để cung cấp số liệu về thị phần các loại động cơ đã được lắp trên loại máy bay mà VNA định mua. Theo đó, đối với Boeing 777-200 ER LGW mà VNA chọn mua thì thị phần của động cơ PW 4084D là 0%.

Ngay trong nội bộ ban lãnh đạo VNA, con số này cũng đã được Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Đức Tâm - người trực tiếp chỉ đạo tổ đàm phán - báo cáo lại HĐQT. Theo ông Tâm, tính cụ thể đến ngày 31/12/2000, thị phần động cơ cho loại máy bay Boeing 777-200 ER nói chung, PW được lựa chọn ít nhất.

Số liệu của chính PW cung cấp cho ông Tâm, tính đến thời điểm nói trên, trong tổng số 325 máy bay đã được xác định thì PW chỉ chiếm 20%, RR 43%, GE 37%.

Theo Nhóm PV điều tra
Báo Người lao động