Vì sao Triều Tiên nên học cách phát triển kinh tế của Việt Nam?

Theo trang DW của Đức, trong thông điệp năm mới mà nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đọc trước toàn quốc mới đây, những tín hiệu về sự thay đổi cơ bản trong chính sách đã được phát đi. Dường như, ông Kim Jong Un đang muốn Triều Tiên khởi động một tiến trình cải cách kinh tế.

Nếu chính sách cải cách kinh tế được thực hiện ở Triều Tiên, nước này có thể sẽ học theo cách làm của Trung Quốc. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, sẽ tốt hơn nếu Triều Tiên học tập mô hình của Việt Nam.

Nhật báo Frankfurter Allgemeine của Đức nhận định, bài phát biểu năm mới của ông Kim Jong Un không phải là lời hứa suông. Tờ báo này cũng dẫn lời các chuyên gia kinh tế Đức đưa ra lời khuyên cho nhà lãnh đạo Triều Tiên về cải cách kinh tế. Trong đó, ôngWerner Pfenning, chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu Triều Tiên ở Berlin cho rằng, Triều Tiên sẽ bắt đầu những thay đổi trong năm nay và Việt Nam được xem là một mô hình hiện đại hóa kinh tế để Triều Tiên học theo.

“Nếu Triều Tiên muốn đi theo kinh nghiệm của một nước khác, thì họ nên học tập Việt Nam. Các đặc khu kinh tế của Triều Tiên theo mô hình của Trung Quốc, nói theo ngôn ngữ ngoại giao thì cho tới giờ mới chỉ đạt được thành công hạn chế”, ông Pfennig nói.

Cũng theo ông Pfennig, điểm hấp dẫn của mô hình Việt Nam đối với Triều Tiên còn nằm ở chỗ, người Triều Tiên tin rằng, Việt Nam áp dụng một chính sách kinh tế trong đó, Việt Nam giữ vai trò kiểm soát trong quan hệ với các quốc gia khác.

Ông Gerhard Will, chuyên gia về châu Á thuộc Viện Nghiên cứu các vấn đề quốc tế và an ninh Đức, thì cho rằng, sự phát triển kinh tế của Việt Nam dựa trên hai chính sách chính. Thứ nhất, Chính phủ Việt Nam đưa ra những sáng kiến để tự do hóa thị trường tới một mức độ nhất định, ban đầu là nông nghiệp, tiếp theo là kinh tế hộ gia đình, và cuối cùng là những công ty lớn hơn. Và thứ hai, Việt Nam mở cửa thị trường, thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

“Các nhà lãnh đạo Việt Nam đã khôn ngoan hơn nhiều trong việc nhận diện các cơ hội quốc tế. Họ có đầu óc kinh tế hơn so với Triều Tiên”, ông Will nhận định.

Sau khi đổi mới, kinh tế Việt Nam đã phát triển nhanh chóng, đạt tốc độ tăng trưởng lên tới 10% và Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ nhì thế giới.

Trái lại, Triều Tiên vẫn đi theo chính sách kinh tế biệt lập và theo đuổi chương trình hạt nhân gây tranh cãi. Nền kinh tế Triều Tiên gần như đứng im trong thập niên 1990. Đến nay nước này vẫn chưa sản xuất đủ lương thực cho người dân và phải cần tới sự giúp đỡ của Trung Quốc và Nga.

Tuy nhiên, cả hai chuyên gia Will và Pfennig đều cho rằng, Triều Tiên khó mà thành công được cho dù họ đi theo mô hình của Trung Quốc hay Việt Nam. Theo ông Will, những điều kiện cơ bản để cải cách hiện nay ở Triều Tiên không được như ở Trung Quốc hay Việt Nam trước kia.

“Triều Tiên thiếu nền tảng về nông nghiệp, nền tảng đã tạo động lực ban đầu cho cải cách ở Trung Quốc và Việt Nam”, ông Pfennig nhận xét. Bên cạnh đó, Triều Tiên quá biệt lập, không có được những đồng minh cần thiết.

Chưa kể, khác với Trung Quốc và Việt Nam, Triều Tiên không có số kiều dân lớn ở nước ngoài để gửi kiều hối về nước. “Chính những người Trung Quốc và Việt Nam ở nước ngoài đã thúc đẩy sự kết nối giữa hai nước này với thị trường thế giới trong giai đoạn đầu cải cách”, ông Will nói.

Theo quan điểm của ông Pfennig, giải pháp trên chính bán đảo liên Triều có vẻ như nhiều hứa hẹn hơn bất kỳ một mô hình nào khác cho Triều Tiên.

Đó chính là mô hình đặc khu kinh tế Keasong nằm ở phía Tây Nam của Triều Tiên. Hiện có khoảng 50.000 người Triều Tiên làm việc ở đây dưới sự quản lý của phía Hàn Quốc. Đến nay, mô hình này đã gặt hái được thành công đáng kể.