"Ô-sin" có lương tối thiểu, bảo hiểm?

 

Một nghiên cứu do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) và ILO thực hiện trong năm 2011 cho thấy 46% các hộ gia đình được khảo sát ở Hà Nội và TP HCM có người giúp việc và tỷ lệ này tăng hơn gấp đôi so với giai đoạn trước năm 2000.

Nữ giới chiếm tới 90,7% các giúp việc gia đình và phần lớn là lao động nhập cư.

 

Trước thông báo này, vào tháng 6/2012, lần đầu tiên công nhận giúp việc gia đình là một nghề và dành 5 điều khoản cụ thể điều chỉnh loại hình lao động này.

 

“Đây là một sự đột phá,” bà Lin Lean Lim, Chuyên gia cao cấp và Cố vấn của ILO về Bình đẳng giới và Việc làm Bền vững nhận định. “Cần phải luật hóa vấn đề lao động giúp việc bởi bộ phận này đang ngày một tăng trong lực lượng lao động.”

 

Đồng quan điểm về vấn đề này, trong thông báo phát đi của ILO dẫn lời Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Phạm Minh Huân rằng vấn đề giúp việc gia đình là “một vấn đề lớn của Việt Nam” không chỉ bởi nhu cầu gia tăng trong xã hội mà còn ở chỗ Việt Nam đưa lao động giúp việc ra nước ngoài và tiếp nhận giúp việc nước ngoài làm việc ở Việt Nam, đặc biệt là ở TP HCM.

 

Thừa nhận rằng để thực hiện những điều khoản mới quy định về giúp việc gia đình không phải là một điều đơn giản, thứ trưởng cho biết Bộ LĐTBXH hiện đang soạn thảo tài liệu hướng dẫn thi hành các điều khoản này trước khi Bộ Luật có hiệu lực vào tháng 5/2013, đồng thời đang xem xét ra một nghị định dưới luật.

 

Bà Lim cho rằng thực thi luật là một việc “có thể làm được” với điều kiện “văn bản hướng dẫn mang tính thực tế và quy định các vấn đề có thể giải quyết được trong bối cảnh của Việt Nam”.

 

Theo đại diện ILO, văn bản hướng dẫn cần định nghĩa cụ thể về lao động giúp việc gia đình, quy định các vấn đề chính trong hợp đồng lao động và phải bao gồm cả các công ty môi giới cung cấp lao động giúp việc.

 

Bà Lim đồng thời khuyến nghị Bộ LĐTBXH rà soát lại các điều khoản khác trong Bộ Luật Lao động, như lương tối thiểu và bảo hiểm xã hội, để xem những phần nào được áp dụng cho lao động giúp việc gia đình.

 

“Nhưng quan trọng hơn cả là vấn đề nâng cao nhận thức cho người sử dụng lao động, bản thân người giúp việc gia đình và toàn xã hội,” bà nói.

 

Nghề giúp việc gia đình gia tăng nhanh cùng với tầng lớp trung lưu thành thị tại Việt Nam. Sự gia tăng nhanh chóng cũng dẫn tới nhiều bất cập trong quản lý.

 

Đầu năm 2012 đã xảy ra vụ một người giúp việc 59 tuổi, quê ở Ứng Hòa, Hà Nội bị hành hạ dã man. Người phụ nữ này đã tố cáo người thuê bà - một gia đình ở quận Ba Đình, Hà Nội – đã đánh đập, ép bà uống nước sôi, ăn ớt và phân người và đỉnh điểm là dội nước sôi lên người bà trong thời gian 4 tháng bà làm việc ở đó.