Dầu đá phiến Mỹ bị khách hàng chê bẩn: Chỉ vì...Putin?

Khách hàng chê dầu đá phiến của Mỹ bẩn

Bloomberg ngày 27/3/2019 đưa tin, hai công ty lọc dầu Hàn Quốc là SK Innovation Co. và Hyundai Oilbank Co. đã từ chối các lô hàng dầu đá phiến của Mỹ, vì chứa nhiều tạp chất cản trở quá trình tinh chế.

Lượng dầu giao cho SK Innovation Co. và Hyundai Oilbank Co. lần này được khai thác vào tháng 1 và tháng 2/2019 từ các mỏ trong khu vực Eagle Ford, ở miền nam bang Texas và đơn vị đứng bán là Tập đoàn BP.

Tuy nhiên, chất lượng dầu bị cho là không phù hợp vì lượng tạp chất trong dầu quá cao, cản trở quá trình chế biến, nên bị từ chối. Một trong số các lô hàng bị từ chối đã được tàu chở dầu Olympic Luck đưa ra khỏi cảng Yeosu của Hàn Quốc.

Dù không phải bất cứ lô hàng dầu nào từ Eagle Ford và từ Mỹ nói chung đều có vấn đề về tạp chất, nhưng khách hàng vẫn tiếp tục theo dõi, giám sát chất lượng của từng lô hàng và kiểm tra sự hiện diện của các sản phẩm oxy hóa trước khi nhận hàng.

Được biết các công ty như SK Innovation, Hyundai Oilbank, Hanwa Total hay GS Caltex... của Hàn Quốc gần đây thường xuyên áp dụng các biện pháp kiểm tra đối với dầu thô nhập từ Mỹ.

Đáng nói là nguyên nhân chính khiến dầu đá phiến của Mỹ bị nhiễm bẩn được cho là không nằm ở chất lượng dầu đá phiến, mà là do vấn đề lưu trữ và vận chuyển dầu ở Mỹ gây ra.

Đó là hệ thống phức tạp của đường ống dẫn dầu, các kho chứa dầu và các bến cảng xuất khẩu dầu đá phiến của Mỹ đã tạo ra nguy cơ ô nhiễm nhiên liệu trong quá trình vận chuyển và lưu trữ.

Theo Bloomberg, vấn đề xuất phát từ việc thiếu cơ sở hạ tầng, nên hàng chục mỏ dầu ở Mỹ buộc phải sử dụng cùng một đường ống dẫn dầu và cùng một kho chứa dầu cho các loại dầu khác nhau.

Do đó, dầu xuất khẩu được cho là có thể bị ô nhiễm với dư lượng của các loại nhiên liệu khác, hay nhiễm hóa chất được sử dụng trong quá trình làm sạch bể chứa hoặc ổn định hydrocarbon.

Không những dầu nhiễm bẩn, mà khí ngưng tụ từ đá phiến của Mỹ cũng bẩn. Công ty Hanwha Total Petroch Chemicals Co. từng phản ảnh rằng trong khí ngưng tụ từ đá phiến của Mỹ có các tạp chất như sản phẩm oxy hóa, kim loại và chất tẩy rửa.

Hàn Quốc là một khách hàng mua dầu thường xuyên của Mỹ. Tháng 12/2018, Hàn Quốc là khách mua dầu lớn nhất của Mỹ vận chuyển bằng đường biển, với mức 550 nghìn thùng/ngày - chiếm hơn 20% tổng lượng dầu xuất khẩu của Mỹ trong tháng.

Vì vậy, sự không chắc chắn về chất lượng sẽ khiến ngành năng lượng Mỹ đối mặt với những thiệt không hề nhỏ, đặc biệt là làm giảm khả năng cạnh tranh với sản phẩm của các đối thủ khác.

Dầu đá phiến Mỹ bị khách hàng chê bẩn chỉ...vì Putin?

Sau khi Tổng thống Obama dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu thô mà Mỹ áp dụng trong 40 năm, sản lượng dầu thô xuất khẩu của Mỹ đã tăng rất nhanh, từ dưới 100 nghìn thùng/ngày ở thời điểm năm 2012 lên 2,5 triệu thùng/ngày vào cuối năm 2018.

Cùng với đó là khối lượng khai thác dầu của Mỹ cũng tăng vọt và đến tháng 9/2018, lần đầu tiên kể từ năm 1973, Mỹ đã vượt Nga và Ả-rập Saudi, trở thành nước sản xuất dầu lớn nhất thế giới, theo CNN.

"Đó là cột mốc lịch sử và cũng là lời nhắc nhở rằng: đừng bao giờ đánh cược rằng ngành công nghiệp dầu mỏ của Mỹ sẽ thua”, Bob McNally, Chủ tịch Công ty tư vấn Rapidan Energy Group, hân hoan.

Tuy nhiên, sự kiện lịch sử thực ra không có nhiều ý nghĩa với công nghiệp chế biến dầu mỏ của Mỹ, vì nó được xác lập trong bối cảnh dầu thô không nằm ở thời hoàng kim khi giá dầu nằm ở quá xa ngưỡng cao nhất mà nó từng đạt tới.

Thậm chí, với chi phí sản xuất và cải tiến kỹ thuật, thì Mỹ nhập khẩu dầu có lợi hơn là sản xuất. Vậy nhưng các nhà sản xuất dầu của Mỹ lại quyết gia tăng sản lượng khai thác và xác lập sự kiện lịch sử chỉ 3 năm sau khi lệnh cấm xuất khẩu được dỡ bỏ.

Việc gia tăng nhanh chóng sản lượng khai thác khiến cho việc nâng cấp cơ sở hạ tầng không theo kịp, và hậu quả là hệ thống cơ sở hạ tầng - dù đã xuống cấp - bị quá tải  về công suất và được xác định là nguyên nhân chính khiến dầu nhiễm bẩn.

Với thực tế như vậy, rõ ràng việc gia tăng sản xuất và xuất khẩu dầu của Mỹ không phải là xuất phát từ hiệu quả kinh tế, an ninh năng lượng, mà nằm ở động lực khác. Đó chính là cuộc chiến năng lượng, mà được xem Nga là đối thủ chính của Mỹ.

Suốt bốn thập kỷ Mỹ hạn chế xuất khẩu dầu nhưng Mỹ lại là thực thể chi phối thị trường dầu thế giới. Không những vậy, Washington còn sử dụng công cụ "giá dầu thô" để thực hiện chiêu trò kinh tế hoá chính trị, triệt hạ các thực thể đối nghịch.

Trong số các quốc gia bị thiệt hại nhiều nhất có Nga - quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu dầu thô. Khi Mỹ và đồng minh áp trừng phạt Nga thì giá dầu thô liên tục giảm sâu và lập đáy vào tháng 1/2016.

Thực tế đó khiến cho nước Nga bị bao vây bởi hai gọng kìm : "lệnh cấm vận và giá dầu thô giảm". Đây là điều cực kỳ nguy hại, vì đó là cơ hội cho Washington khai thác công cụ "giá dầu thô" để triệt hạ Moscow.

Để tránh hậu quả kép, chính quyền Tổng thống Putin đã kết nối với các đồng minh của Mỹ trong Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) - những nước từng giúp Mỹ khai thác công cụ "giá dầu thô" để triệt hạ các thực thể đối nghịch Mỹ.