1. Dòng sự kiện:
  2. Kết quả kinh doanh

Chân dung người phụ nữ “cầm cương” chính sách tiền tệ của Mỹ

(Dân trí) - Vượt qua thử thách cuối cùng là vòng bỏ phiếu ở Thượng viện, bà Janet Yellen chính thức trở thành người thứ 15 trong lịch sử sẽ ngồi vào chiếc ghế Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), đồng thời là một trong những nhân vật quyền lực nhất thế giới hiện nay.

Bà Janet Yellen.
Bà Janet Yellen.


Bà Yellen được cho là người hội tụ đủ những năng lực và phẩm chất để điều hành chính sách tiền tệ của Mỹ, nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tuy vậy, với những thách thức không hề nhỏ đang chờ đợi, thời gian tới sẽ là “cuộc kiểm tra” đầy khắc nghiệt đối với người phụ nữ 68 tuổi này.

Đọc những thông tin kinh tế - tài chính mới nhất trên FICA:



“Quý bà nhỏ bé”

Ông Ben Bernanke, người đã trải qua hai nhiệm kỳ Chủ tịch FED kể từ năm 2006, đã được ghi nhận là một người có công lớn đưa nước Mỹ và thế giới thoát khỏi cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái tồi tệ nhất kể từ Đại suy thoái 1930. Trong thời gian nắm quyền, ông Bernanke đã mạnh dạn tung ra những chính sách chưa từng có tiền lệ trong lịch sử để chống lại khủng hoảng và suy thoái, trong đó phải kể tới 3 gói nới lỏng định lượng (QE) số 1, 2 và 3 với quy mô nhiều nghìn tỷ USD, cùng lãi suất cơ bản đồng USD được hạ về mức thấp kỷ lục 0-0,25%.

Nhiệm kỳ của ông Bernanke sẽ kết thúc vào cuối tháng 1 này và trước khi ông chính thức rời nhiệm sở, Tổng thống Barack Obama và Quốc hội Mỹ đã chọn bà Yellen là người thay thế ông. Với tỷ lệ 56 phiếu thuận và 26 phiếu chống trong cuộc bỏ phiếu diễn ra vào ngày 6/1, bà Yellen đã nhận được sự phê chuẩn của Thượng viện, trở thành nữ Chủ tịch đầu tiên trong lịch sử 100 năm của FED, đồng thời là vị Chủ tịch thứ 15 của ngân hàng trung ương này.

Bà Yellen sinh ngày 13/8/1946 tại Brooklyn, New York. Đặc điểm nổi bật nhất của người phụ nữ này là vóc dáng nhỏ nhắn và mái tóc bạc trắng như cước được cắt ngắn gọn gàng. Đồng nghiệp cũ của bà Yellen ở Đại học California miêu tả bà là “một quý bà nhỏ bé với chỉ số IQ cao”. Trong mắt bạn bè, bà Yellen là một người có suy nghĩ chín chắn và mang một phong cách khiêm tốn dù có học thức và địa vị đáng nể.

Cũng giống như người tiền nhiệm Bernanke, bà Yellen sinh ra trong một gia đình người Do Thái, có cha là bác sỹ và mẹ là giáo viên. Năm 1967, bà Yellen tốt nghiệp xuất sắc Đại học Brown với tấm bằng kinh tế, và không lâu sau đã sở hữu tấm bằng tiến sỹ danh giá của Đại học Yale vào năm 1971 khi mới 25 tuổi.

Ba người trong gia đình nhỏ của bà Yellen đều là những người có học thức cao và có niềm đam mê lớn với kinh tế học. Chồng bà, ông George Akerlof, là một nhà kinh tế học từng đoạt giải thưởng Nobel. Hai người đã trở thành một cặp sau khi có cuộc trò chuyện trong một căng-tin của FED, nơi họ có thời gian làm việc cùng nhau. Con trai của họ hiện là một giáo sư giảng dạy tại Đại học Warwick.

Theo báo cáo thống kê tài sản của các quan chức FED năm 2012, vợ chồng bà Yellen có tài sản ròng dao động trong khoảng từ 4-13 triệu USD. Giữ vai trò Chủ tịch FED, bà sẽ được hưởng mức lương 199.700 USD/năm.

Từ giảng viên đại học tới ghế Chủ tịch FED


FED là nơi mà bà Yellen dành hầu hết thời gian trong sự nghiệp của mình. Tuy nhiên, bà cũng đã có thời gian làm công tác giảng dạy tại những trường đại học nổi tiếng bậc nhất của nước Mỹ như Đại học Harvard hay Đại học California. Ngoài ra, bà đã từng giữ vai trò là một trong các cố vấn kinh tế của Tổng thống Bill Clinton. Từ năm 2004-2010, bà là Chủ tịch FED tại San Francisco, sau đó giữ cương vị Phó chủ tịch FED cho đến khi trở thành Chủ tịch FED vào cuối tháng này.

Với vai trò là một thành viên của Ủy ban Thị trường mở (FOMC), bộ phận quyết định chính sách tiền tệ của FED, bà Yellen được xem là một đồng minh thân cận của Chủ tịch Ben Bernanke và đồng quan điểm với ông trong các vấn đề chính sách tiền tệ. Bà được cho là người có công hình thành nên chính sách giao tiếp của Mỹ với thị trường, bao gồm định ra các cuộc họp báo hàng quý với sự tham gia của Chủ tịch FED.

Ngoài ra, bà Yellen cũng là người chịu trách nhiệm về quan hệ giữa FED với 12 chi nhánh khu vực. Với vai trò này, bà đã xây dựng được mối quan hệ thân cận với các chủ tịch FED khu vực, trong đó có 5 người giữ lá phiếu đối với chính sách tiền tệ của FED.

Trong vấn đề chính sách tiền tệ, bà Yellen cũng là người đã đưa ra nhiều lập luận sắc bén để ủng hộ cho việc FED duy trì mức lãi suất cơ bản trong khoảng 0-0,25% và duy trì chương trình mua trái phiếu QE, thông qua đó bơm tiền vào thị trường và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Quan điểm của bà là FED nên tăng cường sứ mệnh tạo việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp, thay vì đặt nặng vấn đề chống lạm phát.

Bà Yellen không phải là người mà Tổng thống Obama nhắm đến đầu tiên cho cương vị người kế nhiệm ông Bernanke. Ban đầu, ông Larry Summers, một cựu trợ lý cấp cao của ông Obama, mới được xem là nhân vật nổi trội nhất trong số các ứng cử viên cho chức Chủ tịch FED.

Nhưng sau đó, ông Summers bất ngờ rút lui khỏi cuộc đua do vấp phải sự phản đối nhằm vào việc ông ủng hộ nới lỏng các quy chế giám sát đối với ngành tài chính Mỹ trong thập niên 1990. Sự nới lỏng quy chế này được cho là nguyên nhân quan trọng dẫn tới cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Với sự rút lui của ông Summers, bà Yellen trở thành ứng cử viên nổi trội nhất cho cương vị người đứng đầu FED.

Thách thức chờ đón


Trở thành Chủ tịch FED, bà Yellen cũng vấp phải sự phản đối không hề nhỏ trong Quốc hội Mỹ và dư luận. Tỷ lệ phiếu chống cao trong cuộc bỏ phiếu thông qua quyết định bổ nhiệm bà tại Thượng viện phần nào cho thấy điều này. Những người phản đối bà Yellen cho rằng, các tổ chức thường được hưởng lợi từ một phong cách lãnh đạo mới mẻ. Họ nói rằng, việc bà Yellen đóng vai trò then chốt trong việc định hình các chính sách hiện tại của FED có thể hạn chế khả năng của bà thực hiện những thay đổi cần thiết.

Ngoài ra, những người phản đối cũng đề cập tới mối quan hệ không được êm thấm giữa bà Yellen với ông Daniel Tarullo, một nhân vật trong Hội đồng Thống đốc của FED. Ông Tarullo là người có mối quan hệ thân cận với nhóm cố vấn kinh tế của Tổng thống Barack Obama. Chưa kể, bà Yellen còn xung đột với ông Gene B. Sperling, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ hiện nay, từ khi hai người còn là cố vấn cho Tổng thống Clinton hồi thập niên 1990.

Tuy nhiên, theo đánh giá của giới chuyên môn, thách thức lớn nhất đang chờ đợi bà Yellen ở ghế Chủ tịch FED là bà phải tìm ra được cách điều chỉnh chính sách phù hợp nhất với tình hình mới. Kinh tế Mỹ đang dần lấy lại đà tăng trưởng, và nếu sự nới lỏng quá mạnh vẫn được duy trì, nguy cơ hình thành bong bóng tài sản sẽ xuất hiện. Trong khi đó, việc thắt chặt chính sách quá nhanh chóng có thể đẩy nền kinh tế lớn nhất thế giới quay trở lại với tăng trưởng ì ạch, thậm chí là suy thoái.

Mới đây, FED đã cắt giảm quy mô của gói nới lỏng định lượng QE3 từ mức 85 tỷ USD/tháng còn 75 tỷ USD/tháng, trong khi giữ lãi suất cơ bản đồng USD ở mức 0-0,25%. Vấn đề là trong thời gian tới, bà Yellen sẽ ứng xử ra sao với QE3 và lãi suất.

“Tôi dự báo bà Yellen sẽ tiếp tục duy trì mức cắt giảm quy mô của gói QE3 10 tỷ USD mỗi tháng như hiện nay. Chính sách này sẽ tiếp tục cho tới khoảng tháng 4, và khi đó, nền kinh tế sẽ rơi vào suy thoái”, ông Michael Pento, chiến lược gia thuộc công ty Pento Portfolio Strategies, nhận định trên trang CNBC. “Giá cổ phiếu và bất động sản sẽ giảm, trong khi lãi suất tăng vọt. Đến mùa hè, bà Yellen sẽ phải tăng quy mô của QE3 thay vì cắt giảm”.

Phát biểu trong các cuộc điều trần năm ngoái về chủ trương chính sách trong tương lai nếu được làm Chủ tịch FED, bà Yellen cam kết tiếp tục duy trì các biện pháp mạnh mẽ nhằm hỗ trợ đà phục hồi vẫn chưa chắc chắn của nền kinh tế Mỹ. Theo bà, kinh tế Mỹ cần tiến xa hơn nữa để lấy lại vị thế đã mất trong khủng hoảng kinh tế vừa qua.

Theo kế hoạch, Chủ tịch đương nhiệm Ben Bernanke sẽ tiếp tục chủ trì cuộc họp chính sách tháng 1 của FED, và cuộc họp đầu tiên của bà Yellen trên cương vị Chủ tịch cơ quan này dự kiến diễn ra trong hai ngày 18 và 19/3.

Phương Anh
Tổng hợp
 
VTV được giao vốn như doanh nghiệp Nhà nước