Vắc xin phòng virus corona mới đã được thử nghiệm trên cơ thể người

Ngày 16/3, các nhà nghiên cứu của Mỹ đã tiêm mũi vắc xin thử nghiệm đầu tiên cho người. Đây là thử nghiệm đầu tiên trên thế giới trong cuộc “đi săn” phương cách phòng ngừa trước tình hình đại dịch đang tiếp tục tiến triển.

Với mũi tiêm vào cánh táy một người tình nguyện khỏe mạnh, các nhà khoa học ở Viện Nghiên cứu Kaiser Permanente Washington ở Seattle, Mỹ, bắt đầu một giai đoạn nghiên cứu mới đầy hồi hộp trong tiến trình cấp tốc tìm ra biện pháp phòng chống căn bệnh đang lan tràn khắp toàn cầu. Trưởng nhóm nghiên cứu, Tiến sĩ Lisa Jackson nói rằng “tất cả nhóm chúng tôi đều muốn làm hết sức mình trong tình huống khẩn cấp hiện nay”.

Đại diện hãng thông tấn AP đã chứng kiến người tình nguyện đầu tiên, một giám đốc điều hành của một công ty công nghệ nhỏ, nhận mũi tiêm bên trong phòng thí nghiệm. Đợt thử nghiệm vắc xin này sẽ có 45 người tình nguyện được tiêm 2 lần cách nhau 1 tháng.

Bà Jennifer Haller, 43 tuổi, ở Seattle, là một trong những người tình nguyện. Trong khi chờ đến lượt để tiêm, bà nói rằng “tất cả chúng tôi đều cảm thấy mình chưa làm được gì, vì thế đây là một cơ hội tuyệt vời để tôi được góp một phần nhỏ vào nỗ lực chung”. Bà có hai con ở tuổi thiếu niên và cả hai đứa trẻ đều nói rằng việc bà tham gia vào nghiên cứu này là điều tốt. Sau khi tiêm, bà ra khỏi phòng với nụ cười tươi và nói “Tôi thất rất tuyệt.”

Sự kiện này đánh dấu điểm khởi đầu của một loạt các nghiên cứu trên cơ thể người để chứng minh những mũi tiêm này có an toàn và có tác dụng hay không. Bác sĩ Anthony Fauci ở Viện Sức khỏe quốc gia Mỹ (NIH) cho biết ngay cả khi nghiên cứu thành công, thì sớm nhất cũng phải 12 đến 18 tháng nữa mới có thể có vắc xin để sử dụng rộng rãi.

Tuy vậy, việc tìm ra một vắc xin là ưu tiên khẩn cấp cho sức khỏe cộng đồng, bác sĩ Fauci nhận định. Nghiên cứu mới này bước đầu đã vượt kỉ lục về thời gian và là một bước đầu tiên rất quan trọng để đạt được mục tiêu đó.

Vắc xin ứng viên được đặt tên là mRNA-1273 và do NIH cùng với công ty công nghệ sinh học Moderna có trụ sở ở Massachusetts cùng hợp tác phát triển. Những người tình nguyện tiêm thử nghiệm sẽ không bị nhiễm virus vì vắc xin ứng viên không chứa virus.

Cho đến nay, đây không phải là vắc xin tiềm năng duy nhất. Có hơn một chục nhóm nghiên cứu trên khắp thế giới đang chạy đua để tìm ra vắc xin phòng bệnh Covid-19. Một trong số đó là hãng dược phẩm Inovio. Hãng này cũng đang chuẩn bị nghiên cứu riêng để kiểm tra độ an toàn của vắc xin ứng viên của hãng. Nghiên cứu này sẽ được thực hiện ở Mỹ, Trung Quốc và Hàn Quốc vào tháng tới.

Thử nghiệm mà nhóm của tiến sĩ Lisa Jackson vừa tiến hành được các nhà khoa học gọi là nghiên cứu đầu tiên trên cơ thể người là cơ hội vô cùng có ý nghĩa đối với các nhà khoa học, nhưng bà chỉ khiêm tốn nói rằng nhóm của bà mới chỉ như “vỡ hoang” cho mảnh đất mà thôi. Nhóm nghiên cứu đang ngày đêm làm việc như một phần nỗ lực của nước Mỹ đang ứng phó một cách nhanh chóng và mạnh mẽ. Tuy vậy, bà cũng công nhận rằng “đi từ điểm khởi đầu là không hề biết virus đang ở ngoài kia đến chỗ có được một vắc xin” để thử nghiệm chỉ trong vòng khoảng 2 tháng là điều không ai ngờ tới.

Nhóm tình nguyện tiêm thử nghiệm là những người khỏe mạnh có độ tuổi từ 18 đến 55, đã được lựa chọn cẩn thận. Một số người sẽ được tiêm liều cao hơn những người khác. Các nhà khoa học sẽ theo dõi xem có bất kì tác dụng phụ nào không và sẽ lấy mẫu máu để xét nghiệm xem vắc xin có kích hoạt hệ miễn dịch hay không, như NIH trước đó đã tìm thấy trong thí nghiệm trên cơ thể chuột.

Tiến sĩ Jackson nói rằng “chúng tôi không biết liệu vắc xin này có thúc đẩy cơ thể có phản ứng miễn dịch hay không cũng như có an toàn hay không. Chính vì thế mà phải tiến hành thử nghiệm. Đây chưa phải là giai đoạn có thể đưa ra sử dụng đại trà cho mọi người”.

Hầu hết các nghiên cứu vắc xin đang được thế giới nghiên cứu hiện nay là nhắm vào protein tên là “dằm” vì nó nhô lên khỏi bề mặt của virus và giúp cho virus cắm được vào tế bào của người. Nếu vô hiệu hóa được protein đó thì con người sẽ không bị nhiễm virus.

Các nhà nghiên cứu của NIH đã sao chép đoạn mã gen của virus có chứa các chỉ dẫn để tế bào tạo ra protein dằm. Công ty Moderna bọc đoạn RNA chỉ dẫn đó đưa vào vắc xin. Ý tưởng ở đây là: cơ thể sẽ trở thành một nhà máy nhỏ, sản xuất ra một số protein dằm. Khi phát hiện ra protein từ bên ngoài, hệ miễn dịch sẽ tạo ra kháng thể tấn công lại và nhanh chóng phản ứng nếu lần sau người đó gặp phải virus thật.

Cách sản xuất vắc xin này nhanh hơn nhiều so với cách tiếp cận thông thường là nuôi vắc xin trong phòng thí nghiệm và chuẩn bị những mũi tiêm chứa virus chết hoặc virus bị làm yếu.

Nhưng vì vắc xin thành phẩm sẽ được tiêm cho hàng triệu người khỏe mạnh nên phải mất thời gian thử nghiệm vắc xin ứng viên trên một số lượng người đủ nhiều để tìm xem có tác dụng phụ bất thường nào không – tiến sĩ Nelson Michael ở Viện Nghiên cứu quân đội Walter Reed cho biết. Viện này cũng đang phát triển một vắc xin ứng viên khác. Ông nói rằng “khoa học có thể đi rất nhanh, nhưng việc đầu tiên là không được gây hại, phải không nào!”.

Viện Nghiên cứu Kaiser Permanente Washington ở Seattle nằm trong mạng lưới các trung tâm của chính phủ thử nghiệm tất cả các loại vắc xin, viện đã được chọn để nghiên cứu vắc xin phòng virus corona trước khi Covid-19 bắt đầu lây lan đến bang Washington.

Viện đã kiểm tra, sàng lọc hàng chục người để tìm ra những người không có các vấn đề sức khỏe mãn tính và hiện tại cũng không bị ốm. Các nhà nghiên cứu không kiểm tra xem những người này đã có trường hợp nào bị Covid-19 nhẹ hay không. Nếu họ đã từng bị thì các nhà khoa học sẽ có thể biết được dựa vào số kháng thể trong mẫu máu xét nghiệm trước khi được tiêm vắc xin. Những người tình nguyện tham gia sẽ được trả 100 USD cho mỗi lần đến cơ sở thí nghiệm.

Phạm Hường 

Theo NBCnews