“Sử dụng mạng xã hội quá nhiều dễ mắc bệnh hoang tưởng”

Bác sĩ Hồ Nhật Quang, một chuyên gia huấn luyện trị liệu tâm lý chia sẻ điều này với các sinh viên tại buổi toạ đàm “Văn hoá ứng xử của giới trẻ trên mạng xã hội” diễn ra tại trường ĐH Mở TP.HCM mới đây.

Bác sĩ Hồ Nhật Quang cho biết bản thân ông rất cảm ơn mạng xã hội (MXH) vì nhờ đó mà ông có thể tìm thấy bệnh nhân và bắt mạch, đoán trúng bệnh. “Rất nhiều bệnh nhân mà tôi điều trị thông qua trực tiếp hoặc nhắn tin, những dòng trạng thái của các bạn viết lên có thể tiêu cực nhưng nó phản ánh lên bên trong của bạn có vấn đề. MXH được xác định là một công cụ, một phương tiện để chúng ta chia sẻ những cảm xúc của mình. Vấn đề là những thao tác mà bản thân mỗi người thực hiện hành vi của mình trên đó. Nhưng phải làm sao để các bạn trẻ sử dụng mạng thực sự hiểu được những gì mình làm đó chính là lối sống hiện tại của mình”, ông Quang chia sẻ.

Ông Quang khuyên các sinh viên rằng, hãy đặt câu hỏi mục đích cuối cùng mà mình lên MXH là muốn gì? Sau đó nên tìm hiểu và xây dựng một lối sống tốt, một nhân dạng tích cực để truyền đi những thông điệp lạc quan, vui vẻ trên MXH. Khi quyết định viết một dòng trạng thái trên trang cá nhân của mình, các bạn hãy nghĩ đến những người thân, những người thật sự quan tâm đến mình sẽ đọc những dòng đó. Nếu, bạn viết, chia sẻ, nhấn dấu “like” những thông tin chưa đúng thì sẽ ảnh hưởng đến mình, ảnh hưởng đến cả người khác.

“Lâu dần nó sẽ trở thành thói quen, bạn luôn tìm những thông tin xấu, những điều không tích cực vì nó được nhiều tương tác trên mạng xã hội. Như vậy, bạn trở thành nạn nhân của những thông điệp đó. Chính mình tiếp tay và trở thành phạm nhân lúc nào không hay. Khi chúng ta ở trên mạng xã hội ảo nhiều quá, nó hình thành những thói quen trong tư duy và cảm xúc mình, bạn đem nó ra ngoài thực tế, thì nó sai rồi. Vết thương lòng của bạn sẽ ngày càng nhiều hơn. Vậy, ta nên trở lại “mặt đất”, ta phải xây dựng ý thức, trách nhiệm đối với chính bản thân mình, đối với suy nghĩ và cảm xúc của mình”, bác sĩ Quang phân tích.

Ở góc độ bệnh lý học, bác sĩ Quang cho rằng có nhiều người trẻ nghiện MXH, có nhiều trạng thái tiêu cực, phán xét người khác. Nghiện MXH là một loại bệnh lý, sử dụng quá nhiều gây ra bệnh hoang tưởng. Đó là khi chúng ta nhìn nhận một sự việc thì thường hay khái quát hoá nó lên, hiệu chỉnh nó vô hướng mà MXH đang quy định.

Khi sử dụng MXH nhiều không có chọn lọc, đề kháng, người sử dụng sẽ bị cuốn vào thể hiện cái tôi muốn nói gì thì nói, muốn chửi ai thì chửi. Lâu dần tạo thành thói quen trong suy nghĩ, trong hành vi. Đó là bệnh về cảm xúc, suy nghĩ bên trong, tạo ra sự hoang tưởng, nhận định không rõ ràng.

"Nếu nghiện MXH, người dùng cần cai bằng cách ngưng sử dụng một thời gian để quay lại lối sống, suy nghĩ thực tế, các mối quan hệ thực ngoài xã hội để xây dựng lại lối sống của mình", ông Quang nói thêm.

Thạc sĩ tâm lý Lê Thị Hằng, Trưởng bộ môn Tâm lý - khoa Du lịch và Việt Nam học trường ĐH Nguyễn Tất Thành, cho biết MXH là nơi cho người dùng rất nhiều thông tin, hỗ trợ họ truy cập một khối lượng kiến thức khổng lồ phục vụ cho công việc và cuộc sống. Có thể nói, MXH mang lại một xu hướng sống mới, xu hướng công nghệ số của một thế giới mở.

Tuy nhiên, giới trẻ thể hiện xu hướng của cá nhân rất rõ thông qua văn hóa ứng xử trên MXH. Văn hóa ứng xử trên MXH vô tình trở thành con dao giết chết hay nâng đỡ một người nào đó về thể chất lẫn tinh thần.

"Một lời chê bai, một lời bình luận vô tình có thể làm tổn thương sâu sắc đến tâm lý của một người nào đó mà chúng ta không hề quen biết. Những lời khen ngợi, động viên, cổ vũ cũng có thể là một liều thuốc tinh thần giúp cho giới trẻ thấy tự tin và sống lạc quan hơn. Trước khi thích và chia sẻ, mọi người hãy suy nghĩ nó sẽ tác động thế nào đến người xung quanh và chính bản thân mình", bà Hằng nói.

Luật sư Nguyễn Đức Chánh, Đoàn luật sư TPHCM cho biết, hiện nay trên MXH xuất hiện nhiều “thẩm phán” trên không gian mạng, trước khi vụ án được đưa ra xét xử thì các “thẩm phán” này đã tuyên án. Theo ông Chánh, hiện nay luật pháp cũng đã có những quy định, chế tài xử lý những hành vi xúc phạm danh dự nhân phẩm người khác, hành vi bịa đặt, vu khống… Người bị hại cũng có quyền khởi kiện ra tòa.

Tuy nhiên, hiện nay chế tài pháp luật vẫn chưa theo kịp thực tiễn. Trong đó cụ thể là những mức phạt vẫn còn quá nhẹ so với hậu quả gây ra cho bị hại, từ đó không đủ sức răn đe. Còn chế tài về hình sự thì hiện nay vẫn còn rất khó xử lý bởi quy định còn chung chung và chưa có hướng dẫn cụ thể. Vì vậy, bản thân người dùng MXH cũng ý thức, trách nhiệm hơn trong việc sử dụng MXH, tự bảo vệ mình.

Lê Phương