Nhiều vi phạm trong Đề án phát triển trường phổ thông dân tộc nội trú

(Dân trí) - Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân trong việc chưa thường xuyên hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các hoạt động của đề án, chưa xây dựng website và chưa xây dựng được hệ thống cơ sở dữ liệu chung cho hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú.

Trường phổ thông dân tộc nội trú ở huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai (Ảnh minh hoạ).
Trường phổ thông dân tộc nội trú ở huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai (Ảnh minh hoạ).

Ông Đặng Công Huẩn - Phó Tổng Thanh tra Chính phủ vừa ký thông báo Kết luận thanh tra việc thực hiện Đề án củng cố và phát triển hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú giai đoạn 2011-2015 tại Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình đồng ý với kết luận thanh tra và các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ; giao Bộ Giáo dục và Đào tạo, UBND các địa phương thực hiện kết luận này.

Trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo

Kết luận chỉ rõ Ban chỉ đạo đề án còn hoạt động mang tính hình thức, những tồn tại, vướng mắc của các địa phương trong quá trình thực hiện đề án chưa kịp thời phát hiện, chưa có biện pháp hữu hiệu xử lý và tháo gỡ: Việc quy hoạch mạng lưới các trường phổ thông dân tộc nội trú, kế hoạch sử dụng học sinh dân tộc, việc chậm cấp kinh phí, định mức biên chế giáo viên và cán bộ quản lý học sinh, chế độ ăn, thưởng cho học sinh dân tộc nội trú.

Đề án không có nội dung cung cấp trang thiết bị dạy học cho các trường được xây mới, dẫn đến cơ sở vật chất các trường không đồng bộ, không quy định rõ trách nhiệm của UBND tỉnh trong việc tổ chức và huy động các nguồn lực tại địa phương để lồng ghép thực hiện đầy đủ các hoạt động của đề án.

Việc bố trí nguồn vốn cho các dự án đã được phê duyệt còn chậm, thiếu, dẫn đến nhiều dự án kéo dài thời gian thực hiện so với kế hoạch đề ra; có dự án không thể triển khai được sau khi phê duyệt, gây lãng phí trong đầu tư.

Theo kết luận thanh tra, việc tổ chức, bồi dưỡng về tiếng dân tộc thiểu số, tập huấn về công tác hướng nghiệp, tư vấn nghề, dạy nghề truyền thống đạt tỷ lệ rất thấp so với mục tiêu của đề án. Việc cấp phát tài liệu đã được phát hành cho các trường phổ thông dân tộc nội trú còn chậm; chưa xây dựng website và hệ thống thông tin quản lý các trường phổ thông dân tộc nội trú phục vụ công tác quản lý, trao đổi thông tin ở cấp vĩ mô.

Trong khi đó, việc kiềm tra, đánh giá kết quả triển khai thực hiện đề án trong phạm vi cả nước còn hình thức, chủ yếu là hướng dẫn, ghi nhận những khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện đề án tại địa phương.

“Những thiếu sót, khuyết điểm trên cho thấy Bộ Giáo dục và Đào tạo và Ban điều hành đề án thực hiện chưa đầy đủ nhiệm vụ theo quy định tại Quyết định số 1640/QĐ-TTg”- kết luận chỉ rõ.

Tổng Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo rút kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo để xảy ra các thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trong quá trình thực hiện các hoạt động của đề án tại các địa phương.

Đồng thời kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân trong việc chưa thường xuyên hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các hoạt động của đề án, chưa xây dựng website và chưa xây dựng được hệ thống cơ sở dữ liệu chung cho hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú.

Vi phạm còn khá phổ biến ở 12 địa phương

Đối với 12 tỉnh (Bắc Cạn, Lạng Sơn, Sơn La, Lào Cai, Nghệ An, Gia Lai, Đắk Lắk, Bình Định, Bình Phước, An Giang, Trà Vinh, Sóc Trăng), Thanh tra Chính phủ phát hiện nhiều địa phương không thành lập ban điều hành đề án cấp tỉnh và không xây dựng kế hoạch đào tạo, sử dụng học sinh dân tộc theo quy định. Việc thực hiện đầu tư xây dựng bổ sung cho các trường phổ thông dân tộc nội trú đạt tỷ lệ thấp 67%. Các trường phổ thông dân tộc nội trú được đầu tư xây dựng mới nhưng chưa hoàn thiện các hạng mục để đưa vào sử dụng chiếm tỷ lệ cao 38%.

“Vi phạm trong việc chấp hành quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng cơ bản còn khá phổ biến ở các dự án đầu tư xây dựng. Công tác lập dự toán thiết kế áp sai mã hiệu, sai hệ số, sai đơn giá, tính thiếu hoặc thừa khối lượng. Tổng số tiền vi phạm được phát hiện qua thanh tra 56 dự án là trên 8,1 tỷ đồng. Các tập thể và cá nhân liên quan phải kiểm điểm, rút kinh nghiệm và có biện pháp xử lý phù hợp”- Thanh tra Chính phủ nêu rõ.

Kết luận thanh tra yêu cầu UBND các tỉnh Lào Cai, Lạng Sơn, Bắc Cạn, Bình Định, Bình Phước, Nghệ An, Đắk Lắk, An Giang, Sóc Trăng rút kinh nghiệm trong việc không thành lập ban điều hành đề án cấp tỉnh và không xây dựng kế hoạch đào tạo, sử dụng học sinh dân tộc theo quy định.

UBND các tỉnh Bắc Cạn, Lạng Sơn, Sơn La, Lào Cai, Nghệ An, Gia Lai, Đắk Lắk, Bình Phước, An Giang, Trà Vinh, Sóc Trăng tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với những tập thể, cá nhân liên quan đến các vi phạm trong việc đầu tư, xây dựng các trường phổ thông dân tộc nội trú.

308 trường phổ thông dân tộc nội trú

Đến tháng 12/2015 đã có 308 trường phổ thông dân tộc nội trú được thành lập ở 50 tỉnh. Quy mô học sinh trong các trường là gần 88.300 em (đạt tỷ lệ 8,03% số học sinh dân tộc thiếu số cấp trung học của cả nước), vượt chỉ tiêu của Đề án đề ra 37,8%; quy mô học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú tăng 7.300 em.

Các địa phương tăng cường xây dựng nâng cấp, bổ sung các trường phổ thông dân tộc nội trú đạt chuẩn quốc gia. Hiện nay có 120/308 trường được công nhận đạt tiêu chuẩn quốc gia (đạt tỷ lệ 39%). Năm 2014-2015 khi cả nước tổ chức kỳ thi THPT quốc gia, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú đạt trên 95,6%, cao hơn 4% so với tỷ lệ chung toàn quốc.

Thế Kha