Nhiều sinh viên quốc tế ở Việt Nam đang gặp khó khăn vì visa

Trong khi sinh viên Việt Nam ở nước ngoài đang phải thấp thỏm với nỗi lo liệu có thể tiếp tục theo học ở nơi “đất khách” vì nhiều vấn đề liên quan tới chính sách cách ly, visa, tài chính… thì khía cạnh mà ít ai để ý tới là các sinh viên nước ngoài có mong muốn đến Việt Nam cũng phải đối mặt với những câu chuyện tương tự.

Du học sinh đang ở Việt Nam gặp khó vì visa

Từ vài năm nay, Việt Nam ngày càng trở nên hấp dẫn với các du học sinh nước ngoài, khi có tới 21.000 người đang theo học tại các bậc cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ và thực tập sinh - theo số liệu của Cục Hợp tác Quốc tế, Bộ GĐ&ĐT, năm 2019.

Bên cạnh những ngành công nghệ mới nổi như Trí tuệ nhân tạo (AI), Khoa học dữ liệu (Data Science), Công nghệ thông tin (IT)… đang được các trường đại học và tập đoàn lớn chú trọng đầu tư thì sinh viên quốc tế vẫn tìm đến Việt Nam với nhiều ngành học truyền thống như Hóa học, Vật lý, Ngôn ngữ, Văn hóa, Du lịch, Kinh doanh quốc tế,Tài chính, Thiết kế, …

Đại dịch Covid-19 năm 2020 đã thực sự gây ra những xáo trộn bất ngờ. Việc cách ly xã hội, đóng cửa biên giới và cắt giảm rất nhiều chuyến bay quốc tế đã khiến nhiều sinh viên không thể đến được Việt Nam, hoặc đã đến nhưng không thể hoàn thành thủ tục chuyển đổi visa để tiếp tục ở lại học tập dài hạn.

TS. Nguyễn Trung Hiển, Trưởng phòng Công tác học sinh sinh viên, Khoa Quốc tế, ĐH Quốc gia Hà Nội (VNU-IS) chia sẻ: “Từ đầu tháng 4 đến nay, chúng tôi có 3 sinh viên quốc tế đã đến Việt Nam bằng visa du lịch từ khi Việt Nam chưa đóng biên để nộp hồ sơ và nhập học.

Các bạn đã hoàn thành xong thủ tục xác nhận hồ sơ nhập học và chuẩn bị đóng học phí đầy đủ, nhưng không thể chuyển đổi từ visa du lịch sang visa học tập được bởi quy định thông thường của Cục Quản lý Xuất Nhập Cảnh là phải xuất cảnh rồi nhập cảnh lại.

Tuy nhiên với tình hình hiện nay, có lẽ đến giữa tháng 9 cũng khó có thể có những chuyến bay như vậy”.

Thầy Hiển cũng cho biết nhà trường rất nỗ lực phối hợp cùng sinh viên, các Đại sứ quán trao đổi tháo gỡ khó khăn với Cục Quản lý Xuất nhập cảnh thông qua Ban Hợp tác phát triển - ĐHQGHN, tuy nhiên vấn đề đến nay vẫn chưa có hướng giải quyết tối ưu. “Mục tiêu tuyển sinh 50 sinh viên quốc tế của chúng tôi năm nay trở nên quá xa vời” – thầy Hiển nói.

Với visa ngắn hạn, sinh viên nước ngoài đang ở Việt Nam gặp muôn vàn khó khăn. Chẳng hạn, các bạn bị từ chối giao dịch ở ngân hàng vì trên hộ chiếu thể hiện visa đã hết hạn mặc dù Việt Nam đã áp dụng chính sách tự động gia hạn visa ngắn hạn cho tất cả công dân nước ngoài ở Việt Nam.

Không ít người đã phải làm dịch vụ gia hạn visa thông qua các đại lý với mức giá cắt cổ trong khi nguồn tài chính ngày càng cạn kiệt. Nhiều bạn không thể về nước do biên giới nước họ cũng đang đóng cửa và thậm chí vẫn đang áp dụng cách ly xã hội.

Thời gian tới, nhu cầu visa du học dài hạn chắc chắn sẽ tăng cao. Ngày 15/7 vừa qua, Bộ GD&ĐT đã có công văn tới các cơ sở giáo dục đại học trên cả nước về việc tiếp nhận du học sinh Việt Nam và sinh viên quốc tế không thể tiếp tục học tập ở nước ngoài do dịch Covid-19.

Tuy nhiên, nếu thiếu một chính sách cấp visa linh hoạt hơn, để các sinh viên quốc tế đến được Việt Nam trong thời điểm này không phải là điều dễ dàng nếu không nói là bất khả thi.

Ngược lại, nếu Việt Nam đưa ra những chính sách hỗ trợ sinh viên quốc tế một cách mềm dẻo, kèm theo việc tuân thủ các biện pháp quản lý y tế cộng đồng nghiêm ngặt, thì rất có thể giáo dục đại học Việt Nam lại có thêm sức hút với cộng đồng sinh viên quốc tế và đem lại nguồn thu ngoại tệ cho các trường đại học.

Hỗ trợ tích cực từ thầy cô, bạn bè

Đối với những sinh viên đã kịp có visa học tập dài hạn, trải nghiệm ở Việt Nam trong mùa dịch Covid 19 dù khá chật vật nhưng cũng ấm áp thêm nhiều nhờ tình cảm nồng hậu của những người Việt và sự hỗ trợ nhiệt tâm từ phía các nhà trường.

“Những ngày đầu đến đây, khó khăn lớn nhất của em là phải tìm được nguồn thực phẩm Halal và nơi để cầu nguyện”, Ahmad Bill Jihadi, sinh viên Indonesia đang theo học tại Khoa Quốc tế - ĐH Quốc gia Hà Nội, chia sẻ.

"Dần dần, em cũng đã tìm được các nhóm trực tuyến của người nước ngoài theo đạo Hồi sinh sống tại Hà Nội để kết nối, trò chuyện và cùng giúp đỡ nhau vượt qua thời điểm khó khăn. Nhà trường cũng đã xác nhận sẽ bố trí cho chúng em một phòng cầu nguyện nữa. Thật cảm kích về điều này."

Oluwafemi D. Olabrigbe, một sinh viên người Nigeria đang theo học ngành Kinh doanh quốc tế tại Khoa Quốc tế - ĐHQGHN Hà Nội cho biết, có khi cậu chỉ còn 200.000 đồng trong ví để mua thức ăn cho cả tuần mà tiền thuê nhà tuần sau tới hạn. Rất may cuối tháng 4, trường đã kêu gọi quyên góp và ủng hộ Olabrigbe cùng nhiều bạn tương tự một số nhu yếu phẩm và tiền mặt. Olabrigbe cũng được một thầy giáo trong trường cho tặng máy tính xách tay để phục vụ việc học online.

Trong mùa cách ly, các sinh viên quốc tế vẫn tham gia những lớp học trực tuyến và hưởng ứng nhiều hoạt động ngoại khóa như đọc sách, thi viết, thể thao online. Từ tháng 5, họ đã đi học lại và được gặp gỡ thầy cô, bạn bè.

 “Các sinh viên quốc tế của chúng tôi đều nhận thấy Việt Nam đang là điểm sáng về phòng chống Covid trên toàn cầu và rất mong muốn được học tập ổn định lâu dài tại đây. Mong rằng các sinh viên hiện tại và tương lai đều sẽ nhận được nhiều hỗ trợ tích cực hơn nữa không chỉ từ phía nhà trường mà còn cả từ cộng đồng, xã hội và chính quyền” - TS. Hiển bày tỏ.

Theo TS. Hiển, Khoa Quốc tế quyết định tổ chức Ngày hội giao lưu văn hóa quốc tế cho cộng đồng trên 2.000 sinh viên đến từ 10 quốc gia của Khoa vào cuối tháng 7 như một món quà văn hóa tinh thần trong mùa dịch Covid.

“Xét cho cùng, dù cho đại dịch đang gây xáo trộn lớn trên toàn cầu, tinh thần kết nối, tôn trọng các giá trị văn hóa đa dạng vẫn luôn nên được tôn vinh” - TS Hiển nói.