Xà phòng kháng khuẩn có diệt vi trùng không?

Các cơ quan y tế trên thế giới công nhận rửa tay là một trong những bước chăm sóc sức khỏe quan trọng nhất để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh tật. CDC ước tính 30% các bệnh liên quan đến tiêu chảy và lên đến 21% các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp có thể được ngăn ngừa bằng cách rửa tay.

Rửa tay đúng cách bằng xà phòng và nước sạch sẽ loại bỏ vi trùng khỏi tay, giúp mọi người không bị nhiễm virut khi chạm vào miệng, mũi hoặc mắt và ngăn ngừa vi trùng lây lan trên bề mặt như tay nắm cửa.

Nhưng bạn nên sử dụng loại xà phòng nào? Xà phòng kháng khuẩn có vẻ như là một giải pháp làm sạch hiệu quả hơn, nhưng thực tế cho thấy xà phòng kháng khuẩn không tốt hơn xà phòng thông thường trong việc tiêu diệt vi khuẩn hoặc virus. Trong thực tế, nó có thể tồi tệ hơn nhiều đối với bạn.

Xà phòng kháng khuẩn không tốt hơn xà phòng thông thường

Xà phòng kháng khuẩn có chứa các hóa chất tiêu diệt vi khuẩn, Debbie Malden - một nhà nghiên cứu về khoa học sức khỏe dân số tại Đại học Oxford cho biết. "Xà phòng kháng khuẩn chứa các hóa chất bổ sung không có trong xà phòng thông thường, có thể phản ứng với bề mặt tế bào vi khuẩn", Malden nói.

Tuy nhiên, Malden nói rằng điều đó không nhất thiết làm cho nó hiệu quả hơn. Cả hai loại xà phòng đều có thể tiêu diệt vi khuẩn và một số loại vi-rút, mặc dù cách chúng làm điều đó rất khác nhau.

Theo Malden, khi xà phòng và nước thường xuyên được trộn lẫn với nhau, một đầu của phân tử dính vào lớp vỏ béo của virus, trong khi đầu kia bị hút vào nước. Điều này giúp phá vỡ màng ngoài hoặc vỏ virus, cuối cùng là tiêu diệt virus.

Một số loại xà phòng kháng khuẩn về mặt kỹ thuật có thể tiêu diệt vi trùng, nhưng điều đó không nhất thiết phải tốt hơn - thực tế là vi trùng đã rời khỏi tay chúng ta là đủ.

"Các tác nhân kháng khuẩn tấn công một số virus bằng cách ức chế sự phát triển của chúng hoặc phản ứng với màng ngoài của chúng", Malden nói. Tuy nhiên, quá trình này không xảy ra nhanh chóng khi so sánh với xà phòng thông thường và Malden nói rằng xà phòng thông thường vẫn chiến thắng.

Xà phòng kháng khuẩn bao gồm các hóa chất có tác dụng phụ có hại

Trong khi xà phòng thông thường chỉ được tạo thành từ chất béo, dầu và dung dịch kiềm (tên gọi khác của natri hydroxit, một loại muối ion kiềm), xà phòng kháng khuẩn bao gồm một danh sách dài các thành phần hóa học, như triclosan và triclocarban. Hai hóa chất này đã bị FDA cấm vào năm 2016, cùng với 19 thành phần khác trong xà phòng kháng khuẩn, không có chất nào được chứng minh là hiệu quả hơn xà phòng thông thường.

"Mặc dù được coi là an toàn, một số loại xà phòng kháng khuẩn có chứa một số tác nhân hóa học mà sự an toàn lâu dài không được hiểu rõ", Malden nói.

Triclosan và triclocarban vẫn được sử dụng trong nhiều sản phẩm chăm sóc sức khỏe như xà phòng, nước súc miệng, kem đánh răng và nước rửa tay, mặc dù không có lợi ích sức khỏe bổ sung và có khả năng góp phần kháng vi khuẩn, theo đánh giá năm 2018 trên Tạp chí Độc chất và Sức khỏe Môi trường.

Hơn nữa, một báo cáo năm 2017 đã chia sẻ sự đồng thuận của 200 nhà khoa học và chuyên gia y tế: không có bằng chứng nào cho thấy triclosan và triclocarban cải thiện sức khỏe hoặc ngăn ngừa bệnh tật, và trên thực tế, những hóa chất này có thể gây nguy cơ cho sức khỏe và môi trường.

Nên rửa tay bằng xà phòng thông thường và nước sạch

Ngày nay, nhiều loại nước rửa tay “kháng khuẩn” sử dụng các thành phần kháng khuẩn tự nhiên như dầu thông hoặc các loại tinh dầu như hoa oải hương và húng tây. Một số sản phẩm vẫn liệt kê các hóa chất bị cấm trong thành phần của chúng, mặc dù hiện nay nhiều người sử dụng benzalkonium clorua làm hoạt chất, một chất khử trùng phổ biến cũng có thể gây kích ứng da.

Nhìn chung, cả FDA và CDC đều tuyên bố rằng hiệu quả của xà phòng kháng khuẩn trong việc tiêu diệt vi trùng là chưa được chứng minh, và nó không hiệu quả hơn xà phòng thông thường trong việc loại bỏ vi trùng.

Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng thông thường và nước vẫn là cách tốt nhất để loại bỏ vi rút và vi khuẩn.

An An 

Tổng hợp